خبرونه
ملالۍ بشير ته د غوره خبريالې جايزه ورکړل شوه

د ازادۍ راډيو خبريالې ملالۍ بشير ته د ٢٠١٨م کال د غوره خبريالې جايزه ورکړل شوه.
دغه جايزه په بريتانيا کې د مسلکي افغانانو د شبکې لهخوا مېرمن بشير ته پرون د خبريالۍ په ډګر کې د هغې د فعاليت له کبله ورکړل شوې ده.
دغې شبکې په پښتو او انګرېزۍ ژبو پر بېلابېلو موضوعاتو د راپور ورکولو له کبله د مېرمن بشير هڅې ستايلې دي.
ملالۍ بشير وويل دا ډول جايزې به د خبريالۍ په ډګر کې دا لا فعاليت ته وهڅوي.
مېرمن بشیر وايي:
"د افغان پروفیشنلز نېټورک څخه ډېره مننه چې زما کار يې د دې جايزې وړ وباله. دا جایزه ځکه هم مهمه ده چې نړۍ په داسې حال کې زموږ د کار اغېز لمانځي چې په افغانستان کې رسنۍ په دوامداره توګه د سخت دريځو تر حملو لاندې راغلي. دا جايزه به ما نوره هم وهڅوي چې د ژورنالیزم په ډګر کې لا نور زیار وباسم او خدمت وکړم."
ملالۍ بشير له تېرو څلورو کلونو راهیسې په پراګ کې د ازادي راډيو په مرکزي دفتر کې کار کوي.
هغې د فولبرايټ معتبر سکالرشېپ له لارې په امريکا کې د ماسټرۍ تر کچې لوړې زدهکړې کړې دي.
د ورځې تازه خبرونه دلته ولولئ
د پاکستان هوايي ډګرونه بېرته پرانیستل شول

د هند له توغندويي بریدونو وروسته پاکستان ته ګډې وډې شوې الوتنې نن بیرته پیل شوې ۔
له برید وروسته د اسلام اباد، لاهور او کراچۍ له هوايي ډګرونو الوتنې درول شوې وې خو د مې په اوومه بيا پیل شوې ۔
د پاکستان د هوايي ډګرونو ادارې په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې د اسلام اباد، لاهور او کراچۍ هوايي ډګرونه د اولوتکو تک راتګ ته چمتو شوي دي.
په خبرپاڼه کې ويل شوي دي چې د عملیاتي محدودیتونو په لړ کې هوایي حریم د ۴۸ ساعتونو لپاره ځنډول شوی و خو اوس په بشپړ ډول بېرته فعال شوی دی ۔
په خبرپاڼه کې دا هم ویل شوي چې د وضعیت په کتو مسافر باید له خپلو اړوندو هوایي شرکتونو سره په تماس کې پاتې شي ځکه چې د الوتنې مهالویش او لارو په اړه وروستۍ پریکړه له هوایی شرکتونو سره ده ۔
بل خوا د پنجاب او اسلام آباد په روغتونونو کې بیړنی حالت نافذ شوی دی او د ټولو روغتونونو د کارکوونکو رخصتۍ لغوه شوې دي ۔
ډاکټرانو، نرسانو او نورو صحي پرسونل ته لارښوونه شوې چې په روغتونونو کې پاتې شي ۔
د پنجاب په ټولو ولسوالیو او ایالتي ادارو کې هم بیړنی حالت نافذ شوی دی. په پنجاب کې د تعلیمي ادارو د تړلو پریکړه هم شوې ده او نن ټولې دولتي او شخصي تعليمي ادارې بندې دي.
د هند بریدونو په پاکستان او پاکستان تر واک لاندې کشمېر کې ۲۶ کسان وژلي

اسلاماباد وايي، د هند راکټي بریدونو په پاکستان کې لږ تر لږه ۲۶ ولسي وګړي وژلي دي.
د پاکستان د پوځ ویاند، جنرال احمد شریف، ویلي چې په دې بریدونو کې ۴۶ تنه نور ټپیان شوي دي.
د پاکستان صدراعظم، شهباز شریف، دا برید "جګړهییز اقدام" بللی او ویلي یې دي هېواد یې پوره حق لري چې "قوي ځواب" ورکړي.
هند نن چهارشنبه سهار وختي (د ثور ۱۷مه / د مې ۷مه) اعلان وکړ چې د پاکستان او د پاکستان تر ولکې لاندې کشمیر کې یې ۹ ځایونه په نظامي بریدونو کې په نښه کړي دي.
دواړو اتومي وسلې لرونکو ګاونډیانو ترمنځ کړکېچ هغه مهال زیات شو، چې تېره میاشت په هندي کشمیر کې د وسلوالو په یوه برید کې ۲۶ تنه سیلانیان ووژل شول.
د هند پوځ په یوه اعلامیه کې ویلي، چې وسلهوالو ځواکونو یې "د سندور عملیات" پیل کړي، او په پاکستان او د پاکستان تر واک لاندې کشمېر کې یې د ترهګرۍ "زېربناوې" په نښه کړې دي.
د هند د پوځ د اعلامیې له مخې، له همدغو سیمو د هند پر وړاندې د ترهګریزو بریدونو پلانونه جوړېدل او تنظیمېدل.
په اعلامیه کې همداراز راغلي، د هند اقدامات دقیق، سنجول شوي، او په کې د پاکستان هېڅ نظامي تاسیسات په نښه شوي نه دي.
ایراني رسنۍ : امیرخان متقي راتلونکې اونۍ تهران ته سفر کوي

یو شمېر ایراني رسنیو راپور ورکړی چې د طالبانو د بهرنیو چارو سرپرست وزیر، امیرخان متقي، به د راتلونکې اوونۍ په ترڅ کې د یوه لوړپوړي پلاوي په مشرۍ تهران ته سفر وکړي.
د مهر خبري آژانس د سې شنبې په ورځ (د ثور ۱۶مه) راپور ورکړ چې د طالبانو د پلاوي او ایراني چارواکو ترمنځ به په دې لیدنه کې د دوه اړخیزو اړیکو او ګډو ګټو په اړه خبرې وشي.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت تر دې دمه تهران ته د متقي د دې احتمالي سفر په اړه څه نه دي ویلي.
ایران د هغو لږو هېوادونو له ډلې څخه دی چې له د طالبانو له حکومت سره تعامل لري او د دوی د ډیپلوماټانو استازیتوب یې منلی دی.
د سوریې موقت ولسمشر نن د فرانسې له ولسمشر سره ګوري

د سوریې د حکومت یوه چارواکي ویلي، چې د دغه هېواد موقت ولسمشر، احمد الشرع، به نن چهارشنبه (د ثور ۱۷مه) په پاریس کې د فرانسې له ولسمشر امانویل مکرون سره د جګړې وروسته د سوریې د بیا رغونې او اقتصادي همکاریو په اړه خبرې وکړي.
الشرع، چې د "هیئت تحریر شام" اسلامپالې ډلې مشر دی، تېر کال د قوس په میاشت کې د بشارالاسد د رژیم تر نسکورېدو وروسته واک ته ورسېد. دا یې د موقت ولسمشر په توګه لومړنی اروپايي سفر دی.
نوموړی تر دې مخکې سعودي عربستان او ترکیې ته هم سفرونه کړي وو.
د فرانس پرېس خبري آژانس د راپور له مخې، د سوریې د اطلاعاتو وزارت یوه چارواکي ویلي چې احمد الشرع او امانویل مکرون به د دوه اړخیزو اړیکو او سیمهییزو مسایلو په اړه بحث وکړي.
په بلوچستان کې یوې بمي چاودنې اووه پاکستاني سرتېري وژل شوي

پاکستاني چارواکي وايي، د پاکستان په جنوب لوېدیځ بلوچستان ایالت کې د سې شنبې په ورځ (د ثور ۱۶مه) د یوه ماین چاودنې کې اووه پاکستاني ملېشه سرتېري وژل شوي او پنځه تنه نور ټپیان شوي دي.
د پاکستان پوځ پرون په یوه اعلامیه کې ویلي، د بلوچستان د ازادۍ بښونکي پوځ (BLA) غړو، د امنیتي ځواکونو پر کاروان د کور بمي چاودنه کړې. دا برید د کچي سیمې ترڅنګ د مچ ښارګوټي په شااوخوا کې شوی دی.
د بلوچستان د ایالتي حکومت یوه لوړپوړي چارواکي فرانس پرېس خبري آژانس ته ویلي، هغه موټر چې په نښه شوی، د امنیتي عملیاتو لپاره د روان کاروان برخه و.
هغه زیاته کړې، د پېښې پنځه ټپیان د هلیکوپټر په وسیله د بلوچستان ایالت مرکز کوټې کې یوې روغتون ته انتقال شوي دي.
د بلوچستان د ازادۍ بښونکي پوځ په نوم بلوڅ وسلهوالې ډلې د دې برید مسؤولیت منلی دی.
په لسو ولایتونو کې د سختو ورښتونو او احتمالي سیلابونو خبرداری ورکړل شوی

د طالبانو د ترانسپورت او هوايي چلند وزارت د هوا پېژندنې ریاست په لسو ولایتونو کې د سختو ورښتونو او له کبله یې د احتمالي سیلابونو د راوتلو خبرداری ورکړی دی.
دغه ریاست د سې شنبې په ورځ (د ثور ۱۶مه) په یوه خبرپاڼه کې ویلي، چې نن (چهارشنبه) به خوست، پکتیا، ننګرهار، لوګر، میدان وردګ، پروان، بدخشان، نورستان، کاپيسا او کابل ولایتونه د سختو ورښتونو شاهدان وي، چې ورسره د سیلابونو د راوتلو احتمال هم شته.
تمه ده، چې د باران اندازه به په بېلابېلو سیمو کې له ۱۰ تر ۳۰ ميليمتره پورې وي.
همداراز په خبرپاڼه کې ویل شوي، چې د هېواد په مرکزي او لوېدیځو ولایتونو کې د نسبتاً تندو بادونو د لګېدو امکان شته، چې چټکتیا به یې په بېلابېلو سیمو کې په ساعت کې له ۵۰ تر ۷۵ کیلومتره وي.
دا خبرداری داسې مهال ورکړل شوی، چې د طالبانو د سیمه ییزو چارواکو په وینا، د تېرې جمعې په ورځ د بدخشان ولایت د بهارک ولسوالۍ د سیلابونو له امله لږترلږه پنځه تنه مړه شوي وو.
په بدخشان کې وروستیو سیلابونو کرنیزې ځمکې، استوګنیزې ودانۍ ویجاړې کړې وې او ځینې لارې یې هم تړلې وې.
حامد کرزی: پاکستان دې د افغان شخصیتونو نومونه د راکټونو پر ځای په علمي مرکزونو کېږدي

د افغانستان پخواني ولسمشر حامد کرزي له پاکستان غوښتي چې د افغان شخصیتونو نومونه دې د وسلو او راکټونو پر ځای پر خپلو علمي او فرهنګي مرکزونو کېږدي.
ښاغلي کرزي دا څرګندونې پر خپل ایکس/ پخواني ټویټر وروسته له هغې کړې، چې تېره اونۍ پاکستان د «ابدالي» په نوم یو نوی بالستیک توغندی وازمویه.
د افغانستان پخواني ولسمشر زیاته کړې، پاکستان له دې وړاندې هم خپل راکټونه «غزنوي» او «غوري» نومولي، حال دا چې" همدا اوس هلته مېشت افغانان له بد او ځورونکي چلند سره مخ دي."
د حامد کرزي په وینا، افغانستان د تاریخ په اوږدو کې په خپله غېږه کې زیات شمېر علمي، فکري او فرهنګي شخصیتونه، ویاړلي مبارزین او پاچاهان روزلي، چې " نړۍ یې په درنښت یادوي او له نومونو یې په مناسبه توګه استفاده کېږي. "
د هند د وچو مېوو د شورا مشر له افغانستانه د مېوو د وادرولو لپاره د هوايي دهلېز غوښتنه وکړه

د هند د وچو مېوو شورا له مرکزي حکومت څخه غوښتنه کړې چې له افغانستان څخه هند ته د وچو مېوو د لېږد لپاره دې یو هوايي دهلېز جوړ کړي، ځکه چې له پاکستان سره د هند پوله تړل شوې ده.
هندي رسنیو نن (سې شنبې) د یادې شورا د مشر، ګونجن جېن، له قوله ویلي چې دوی دا مهال له حکومت څخه همدا غوښتنه کوي. افغانستان ډېر ممیز، اینځر او زردالو تولیدوي، خو اوس چې پولې تړل شوې دي، دا محصولات هند ته نه شي رارسېدای.
د اپرېل په ۲۲مه، د هندي کشمیر په پهلګام سیمه کې ۲۷ سیلانیان ووژل، چې له امله یې د هند او اسلاماباد اړیکې نورې هم ترینګلې شوې او هند خپلې پولې له پاکستان سره وتړلې.
هند تور پورې کړ چې حمله کوونکي له پاکستان څخه ورغلي وو، خو پاکستان دا تور ردوي.
فدریش مرڅ د پارلمان د رای ورکولو په لومړي پړاو کې بریالی نه شو چې صدراعظم شي

د جرمني د مسیحي دیموکرات اتحاد مشر فریدریش مرڅ، ونه توانېد چې د دې هېواد د پارلمان د رای ورکولو په لومړي پړاو کې د صدراعظم په توګه انتخاب شي.
دا له دوهمې نړیوالې جګړې وروسته، لومړی وار دی چې د جرمني د بریالي ګوند مشر ونه توانېد چې د صدراعظمۍ لپاره د پارلمان له لومړي پړاو څخه بریالی ووځي.
د راپورونو له مخې، مرڅ د سې شنبې په ورځ، د غوايي په ۱۶مه، ونه توانېد چې د پارلمان په ۶۳۰ څوکیو کې لازم اکثریت، یعنې ۳۱۶ رایې ترلاسه کړي. ده شپږ رایې کمې ترلاسه کړې.
له دې امله چې رای ورکول پټ و، معلومه نه ده ـ او ښايي هیڅکله به هم معلومه نه شي ـ چې له ائتلاف څخه کوم غړي د دې محافظهکار مشر ملاتړ نه دی کړی.
لکه څنګه چې مرڅ او متحدان یې د جرمني د پارلمان (بوندستاګ) له تالاره ژر ووتل، اټکل کېږي چې دوی به د راتلونکو ګامونو د بحث لپاره وتلي وي.
د جرمني خبري آژانس په یوه راپور کې لیکلي چې مستعفي صدراعظم اولاف شولڅ که څه هم د دوشنبې په ماښام د صدراعظمۍ له چوکۍ د رسمي رخصت په مراسمو کې برخه اخیستې، خو نوموړی به تر هغه وخته پورې په خپله چوکۍ پاتې شي، ترڅو چې نوی صدراعظم لوړه وکړي.
د جرمني د اساسي قانون د ۶۹مې مادې له مخې، صدراعظم مکلف دی چې «د خپل بدیل تر ټاکل کېدو» پورې په خپل مقام کې پاتې شي. همداراز، د هغه کابینه به د لنډمهالي حکومت په توګه خپل کار ته دوام ورکړي.
د اوکراین د بې پیلوټه الوتکو د بریدونو له امله د مسکو هوايي ډګرونه د څو ساعتونو لپاره وځنډول شول

د اوکرایني بې پیلوټه الوتکو د بریدونو له امله د مسکو هوايي ډګرونه د څو ساعتونو لپاره تړل شوي وو.
د اوکرایني بې پیلوټه الوتکو د بریدونو له امله د مسکو هوايي ډګرونه د څو ساعتونو لپاره تړل شوي وو.
روسي چارواکي وايي چې د شپې له خوا په مسکو باندې د اوکرایني بې پیلوټه الوتکو بریدونو د پلازمینې درې اصلي هوايي ډګرونه د څو ساعتونو لپاره تړلي وو.
د مسکو ښاروال سرګي سوبیانین نن سهار سه شنبه ( د غویي ۱۶) مه ټیلیګرام کې اعلان وکړ چې مسکو ته نږدې لږترلږه ۱۹ اوکرایني بې پیلوټه الوتکې نسکورې شوي دي.
هغه زیاته کړه چې د لومړنیو راپورونو له مخې، د دغو بېپیلوټه الوتکو د پاتې شونو د لوېدو په سیمه کې، چې د مسکو په لور یوه له مهمو لویو لارو ته نېږدې ده، هېڅ جدي زیان یا ټپي کېدل نه دي ثبت شوي.
د روسیې د هوايي چلند د څار ادارې هم په ټیلیګرام کې اعلان کړی چې د هوايي خونديتوب د ډاډ لپاره د مسکو په ټولو څلورو هوايي ډګرونو کې الوتنې درول شوې دي، چې پکې ونوکووا، دوموددووا، شرمتیوو او ژوکوفسکي شامل دي.
دې سازمان وروسته اعلان وکړ چې الوتنې په ټولو څلورو هوايي ډګرونو کې بیا پیل شوې دي.
کیف تر اوسه د ډرون برید په اړه څه نه دي ویلي، خو اوکرایني چارواکو مخکې له دې د داسې بریدونو تایید کړی چې موخه یې د مسکو د جنګي هڅو ملاتړ کوونکي پوځي اهداف او زیربناوې په نښه کول دي، او دا یې د اوکراین د استوګنې سیمو او انرژۍ زیربنا باندې د روسیې د روانو بریدونو ځواب بللی دی.