د افغان حکومت د حقيقت موندنې يوه کمېسيون په کندز کې د وروستۍ بمبارۍ د څېړنې په اړه خپل کار پيل کړى دى.

د جمهوريت رياست يوه وياند پرون د دغه کمېسيون د ګمارل کېدو خبر ورکړى.

شاه حسين مرتضوي وويل، دغه هيئت به بېلابېل اړخونه وڅېړي.

دی زیاتوي:

"د سیمې له خلکو سره تماسونه نیول کېږي او په روغتون کې به له ټپیانو هم معلومات اخیستل کېږي. پلاوی به له مختلفو اړخونو څخه تحقیقات کوي. د دفاع وزارت نن چهارشنبه د دې برید په اړه وېډیوګانې، تصویرونه او نقشې وړاندې کړي چې د دې برید د موقعیت په معلومولو کې مرسته کوي. د دفاع وزارت په دې اسنادو کې لیدل کېږي چې هلته زیات وسله‎وال موجود وو."

ملګرو ملتونو او مشرانو جرګې هم ویلي دي چې په دشت ارچي کې د دوشنبې د ورځې د پېښې په اړه تحقیقات کوي.

افغان حکومت وايي د ملي اردو هوايي ځواک په دشت ارچي کې د طالبانو یوه غونډه په نښه کړې، خو طالبان بیا وايي چې برید پر یوې مدرسې شوی او لسګونه ملکیان په‌کې وژل شوي دي.

د حقيقت موندنې او عدالت غوښتنې ډلې نن چهارشنبه ويلي، چې په دې پېښه کې ٥٠ تنه ملکيان هم وژل شوي دي.

بلوڅ بیلتونپالو د هغې ځان وژونکې حملې مسوولیت منلی دی چې د بلوچستان ایالت په کلات سیمه کې یې یو سرتېری وواژه. په دې حمله کې چې د یوې ښځې په وسیله ترسره شوه، د ملېشه ځواکونو د موټرو کاروان په نښه شو.

د بلوڅانو د آزادۍ د پوځ په نوم ډلې نن په یوه بیان کې وویل چې دا عملیات یې په بریالیتوب سره ترسره کړل. په بیان کې دا یادونه نه ده شوې چې برید ښځې کړی و، که نارینه خو د یوه سیمه ایز چارواکي پرون وویل چې د ملېشه ځواک د موټرو پر کاروان د یوې ښځې په وسیله په ځانمرګي برید کې یو سرتېری ووژل شو او څلور نور ټپیان شول.

بلوڅ بیلتونپال له څو کلونو راهیسې د غني طبیعي زیرمو د لرونکي خو بېوزلي د بلوچستان د آزادولو لپاره جګړې کوي او په دې ترڅ کې د انرژۍ تاسیسات، په تېره هغه پروژې چې چینایانو پانګونې پکې کړې دي په نښه کوي.

په پام کې ده چې ډونالډټرمپ د ولسمشر په توګه له لوړې وروسته د لومړي ځل لپاره د امریکا د کانګرس د دواړو خونو ګډې غونډې ته وینا وکړي.

ټرمپ پرون (د مارچ ۳مه) پر خپله ټولنیزه شبکه ټروت ولیکل چې د ده وینا به "ستره" وي. هغه په دې اړه نور جزییات نه دي ورکړي خو تمه ده چې دی به هڅه وکړي په خپله وینا کې له اوکراین سره د مرستو د بندولو په ګډون د خپلې کورنۍ او بهرنۍ پالیسۍ د اجنډا د دوام لپاره ملاتړ ترلاسه کړي.

ښاغلي ټرمپ د خپلې ولسمشرۍ د دوهمې دورې په تېرو شپږو اونیو کې د فشار او ناڅاپي پرېکړو له لارې په کورنۍ او بهرنۍ پالیسۍ کې د پام وړ بدلونونه اعلان کړل او په دې ترڅ کې یې تر ډېره له اجرایي فرمانونو څخه کار اخیستی او کانګرس یې له پامه غورځولی دی څو هغه ژمنې عملي کړي چې د انتخاباتي کمپاین پرمهال یې له خلکو سره کړې وې.

جمهوریپال ټرمپ د نورو اقداماتو ترڅنګ د دولتي ادارو زرګونه کارکوونکي له دندو لیرې کړل، د چین، مکسیکو او کاناډا پر وارداتو تعرفې یې لوړې کړې، سلګونه غیرقانوني کډوال یې له متحدوایالتونو وایستل او د اوکراین د جګړې د پای ته رسولو په هیله یې له روسیې سره ډیپلوماتیک اړیکي بيا پیل کړل.

د اوکراین صدراعظم له خپل هېواد سره د امریکا د پوځي مرستو د ځنډېدو په اړه د راپورونو په غبرګون کې ویلي دي چې کییف له متحدوایالتونو سره د اړیکو دوام ته ژمن دی.

د امریکايي چارواکو له قوله په راپورونو کې ویل شوي چې ولسمشر ډونالډټرمپ له خپل اوکرایني سیال ولودیمیر زیلینسکي سره په خپل دفتر کې له لفظي لانجې وروسته له اوکراین سره د امریکا ټولې پوځي مرستې ځنډولې دي.

که څه هم امریکايي چارواکو رسما په دې اړه څه نه دي ویلي خو د اوکراین صدراعظم دینيس شمیهال نن (د مارچ ۴مه) یوې خبري غونډې ته د خبرو پرمهال وویل چې د امریکا د مرستو د ځنډېدو په اړه تراوسه معلومات نه شته مګر هغه ټینګار وکړ چې اوکراین قطعي پرېکړه کړې چې له متحدوایالتونو سره همکارۍ ته به دوام ورکوي.

ښاغلي شمیهال دا یادونه هم وکړه چې امریکا د اوکراین یو مهم شریک دی او غواړي له امریکا سره اړیکي وساتي. نوموړي زیاته کړه چې کییف چمتو دی له امریکا سره د اوکراین د طبیعي منرالونو اړوند تړون چې په سپینه ماڼۍ کې د زیلینسکي او ټرمپ له لفظي شخړې وروسته بې برخلیکه پاتې شو، لاسلیک کړي.

اسټرالیا نن د اتلانو د جام یا چمپینز ټرافۍ د لوبلړۍ په نیم پایلوبه کې هند ته د ۲۶۵ منډو هدف وټاکه.

په دې لوبه کې چې په ډوبی کې ترسره شوه اسټرالیايي لوبغاړو په پنځوسم اوور کې خپل ټول لوبغاړي له لاسه ورکړل او ۲۶۴ منډې یې وکړې. په څو شېبو کې به د هند د کرکټ ملي لوبډله توپوهنه پیل کړي.

اسټرالیا چې له افغانستان سره په بې ګروپ کې وه د کرکټ د اتلانو په جام کې له انګلستان او جنوبي افریقا څخه لوبې وګټلې او له افغانستان سره یې لوبه د باران له کبله مساوي شوه.

هند چې له نیوزیلنډ، بنګلدېش او پاکستان سره په الف ګروپ کې و، ټولې لوبې وګټلې او نیم پایلوبې ته ووت.

د کرکټ د اتلانو دجام دوهمه نیم پایلوبه به سبا د پاکستان په لاهور ښار کې د جنوبي افریقا او نیوزیلنډ ترمنځ وي.

ډنمارک د افغانستان د مرستې صندوق ته نژدې ۷ میلیون ډالره بسپنه ورکړې ده.

د افغانستان د مرستې صندوق چې په افغانستان کې د اساسي بشري اړتیاوو لپاره د ملګروملتونو پروژې تمویلوي نن پر خپله ایکس پاڼه په یوه بیان کې خبر ورکړ چې ډنمارک له دې صندوق سره د۶،۹ میلیون ډالرو انډول د ۵۰ میلیون ډنمارکي کرون مرسته کړې ده.

په بیان کې له بېځایه شویو افغانانو، په تېره له ښځو او نجونو سره د ډنمارک د مرستو ستاینه شوې.

د سوریې دولتي خبري آژانس سانا نن (د کب ۱۴مه) د سرچینو په حواله راپور ورکړ چې دا سرتېري د لاذقیې په داعتور سیمه کې وژل شوي دي. لاذقیه د اسد د رژیم د ملاتړ پخوانی مرکز بلل کېږي او علوي اقلیت چې د اسد کورنۍ ورسره تړلې ده، ترډېره په همدې ښار کې اوسي.

په خبر کې راغلي دي چې د کورني امنیت ادارې په دې سیمه کې پراخ عملیات پیل کړي دي څو د دې ملېشو وسله وال ونیسي.

د سوریې د بشري حقونو د څار ډله چې روانه جګړه څاري وايي چې د سوریې دفاع وزارت په سیمه کې سرتېري له زغرګاډو او ټانکونو سره ځای پرځای کړي څو هغه کسان چې د ملي امنیت د ځواکونو پر غړو یې برید کړی پیدا کړي او ویې نیسي.

د سوریې په بېلابېلو سیمو کې په وروستیو کې د ډزو او نښتو پېښې شوي چې تر ډېره د اسد د رژیم پلویان پکې ښکیل بلل شوي دي.

د ملګروملتونو د سیاسي او سوله ایزو چارو برخې پر خپله ایکس پاڼه په یوه بیان کې لیکلي، دا غونډه د مارچ په لسمه د ډنمارک په نوښت، چې د امنیت شورا نوبتي مشري کوي جوړېږي او په افغانستان کې د ملګروملتونو د مرستندوی ماموریت یا یوناما مشره روزا اوتونبایووا به هم پکې حاضره وي.

د دې غونډې د اجنډا په اړه معلومات نه دي ورکړل شوي خو بشري حقونه او په تېره د نجونو او ښځو پر تعلیم او کار بندیزونه او همداراز د خلکو اقتصادي ستونزې هغه مسایل دي چې په تېرو څه کم څلورو کلونو کې د افغانستان په اړه د امنیت شورا د بحثونو اجنډاګانې جوړوي.

په همدې حال کې د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد ویلي دي چې یوناما د افغانستان په اړه منفي تبلیغ کوي. باختر خبري آژانس چې طالبان یې اداره کوي د ښاغلي مجاهد له قوله لیکي چې نوموړی وايي، یوناما په خپلو راپورونو کې حقایق نه وړاندې کوي او کوچني موضوعات لویوي.

نن د کرکټ په اتلانو جام کې هندوستان او اسټرالیا نیمه پایلوبه ترسره کوي.

دا لوبه په دوبۍ کې په ځايي وخت د غرمې په یوه بجه پیلیږي.

د کرکټ په اتلانو جام کې هندوستان له خپل ګروپه ټول شامل ټیمونه نیوزیلند، بنګله دیش او پاکستان مات کړي او نیمه پایلوبې ته وتلی.

اسټرالیا هم چې له افغانستان سره په یوه ګروپ کې وه له انګلستان او جنوبي افریقا لوبې ګټلي او له افغانستان سره یې لوبه د باران په سبب مساوي شوې وه.

د کرکټ په اتلانو جام کې دویمه نیمه پایلوبه سبا د پاکستان په لاهور کې د نیوزیلند او جنوبي افریقا تر منځ کېږي.

د راپورونو له مخې په تورخم کې د طالبانو او پاکستاني پوځیانو ترمنځ تېره شپه بیا نښتې شوي.

سیمه ایزو سرچینو نن آزادۍ راډیو ته وویل چې جګړه اوس بنده ده خو وضعیت لاهم کړکېچن دی او د سیمې اوسېدونکي وېرېږي چې جګړه بیا پیل نه شي.

د طالبانو د حکومت د کورنیو چارو وزارت له دې مخکې تایید کړې وه چې د یکشنبې په ماخستن د پیل شویو نښتو پرمهال د دوی یو سرتېری وژل شوی او دوه نور ټپیان دي. له بلې خوا د آزادۍ راډیو مشال څانګې د سرچینو له قوله راپور ورکړی چې په پرونیو جګړو کې درې پاکستاني سرتېري ټپیان شوي وو.

په عین حال کې د راپورونو له مخې د تورخم دروازه تراوسه هم د خلکو او موټرو پرمخ بنده ده او دواړو غاړو ته یې لسګونه لارۍ بندې پاتې دي.

د راپورونو له مخې ښاغلي ټرمپ دوشنبه ناوخته دا پرېکړه کړې ده.

دا وروسته له هغه چې تېره اوونۍ ټرمپ او د هغه اوکراییني سیال ولودومیر زیلینسکي تر منځ په سپینه ماڼۍ کې لیدنه په لفظي شخړو سره بې نتیجې پای ته ورسېده.

رویټرز خبري اژانس د سپینې ماڼۍ د یوه چارواکي په حواله راپور ورکړی چې متحده ایالات اوکراین ته خپلې مرستې ځنډوي او بیا یې بیاکتنه کوي "ترڅو ډاډ ترلاسه شي چې دا مرستې یوې حل لارې ته زمینه برابروي"

د بلومبرګ او فاکس نیوز د راپورونو له مخې، اوکراین ته د امریکا د پوځي مرستو ځنډول به تر هغه وخته پورې دوام وکړي چې ټرمپ دې پایلې ته ورسیږي چې د اوکراین مشران سولې ته صادقانه ژمنتیا لري.

فاکس نیوز د ټرمپ ادارې د یوه چارواکي په حواله راپور ورکړ چې "دا د مرستو دایمي درول نه دي، بلکې لنډمهاله ځنډ دی."

له دې مخکې، متحده ایالاتو د مارچ په ۳مه په زیلینسکي فشار زیات کړ چې د اوکراین د جګړې د بندولو لپاره یوې موافقې ته د رسیدو لپاره د واشنګټن د هڅو ملاتړ وکړي.