د ناټو عمومي منشي ینس سټولټنبرګ وايي، طالبان په افغانستان کې خپلو ستراتېژیکو اهدافو ته په رسېدو کې ناکام شوي دي.

په بروکسل کې د ناټو د دفاع وزیرانو د غونډې په لومړۍ ورځ سټولټنبرګ له خبریالانو سره د خبرو پر مهال وویل، طالبانو ته‌یې پیغام دا دی چې ناټو به په افغانستان کې پاتې شي او د افغان ځواکونو لپاره به روزنه، ملاتړ او مرسته برابره کړي، څو هغوی وتوانېږي چې له طالبانو او ترورېستي ډلو سره وجنګېږي او خپل هېواد باثباته کړي.

سټولټنبرګ وویل، طالبان خپلو هغو اهدافو کې پاتې راغلل چې غوښتل یې د ولایتونو پر مرکزونو کنټرول تر لاسه کړي او له همدې کبله‌یې پر ولسي خلکو بریدونو ته مخه کړې.

د ناټو عمومي منشي وویل سبا پنجشنبه به د ناټو د دفاع وزیران په افغانستان کې د دې سازمان د قاطع ملاتړ مأموریت په اړه په تفصیل بحث وکړي.

تر دې مخکې د ناټو عمومي منشي ویلي وو دا سازمان به افغانستان د افغان ځواکونو د مرستې او ملاتړ د هڅو د پیاوړي کولو لپاره درې زره اضافي سرتېري واستوي.

سعودي عربستان چې په دې وروستیو کې یې له پاکستان سره یوه ګډه دفاعي موافقه لاسلیک کړې، وروستیو شخړو ته اندیښنه ښودلي او په یوه بیان کې یې د شخړو د مخنیوي او زغم غوښتنه کړې ده.

ایران هم وروستیو شخړو ته په اشاره له افغانستان او پاکستان څخه غوښتي چې له زغم نه کار واخلي.

د قطر د بهرنیو چارو وزارت هم له دواړو هیوادونو غوښتي چې خبرو اترو، ډیپلوماسۍ او زغم ته لومړیتوب ورکړي.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر چې په یو اوونیز سفر په هند کې دی تایید کړه چې طالب ځواکونو بېګا د قطر او سعودي عربستان په غوښتنه عملیات ودرول.
هغه پر پاکستاني اهدافو د طالب پوځیانو د بریدونو ننګه وکړه او ویې ویل چې د ځان دفاع یې کړې ده.

هندي رسنیو له هغې ډلې ټایمز اف انډیا راپور ورکړی چې تمه وه متقي نن یکشنبه په اګره ښار کې تاج محل ته سفر وکړي.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر په یو اوونیز سفر په هند کې دی.

د هغه سفر تاج محل ته له مخکې پلان شوی وو او ګڼ هندي ځواکونه په سیمه کې د امنیت د لا ټینګښت لپاره ځای پر ځای شوي وو.

هندي چارواکو له هغې ډلې د اګرې ادارې د متقي د سفر د لغوه کېدو په تړاو زیات جزییات نه دي ورکړي.

امیرخان متقي په هند کې نن خبري کنفرانس هم درلود او د افغانستان او پاکستان په سرحد کې یې د وروستۍ سختې نښتې په تړاو غبرګون وښود.

متقي وویل چې په پاکستان کې ځینې کړۍ د اړیکو د خرابولو په لټه کې دي. د هغه په خبره چې طالب ځواکونو د ځان دفاع وکړه، خپل اهداف یې ترلاسه کړل او عملیات یې د قطر او سعودي عربستان په غوښتنه ودرول.

پاکستان د ډیورنډ د کرښې په اوږدوکې د طالبانو او پاکستاني ځواکونو ترمنځ د وروستیو سختو نښتو وروسته د دوو لویو تورخم او سپین بولدک دروازو په ګډون لږترلږه پتځه لارې تړلې دي.

رویترز خبري آژانس د یوشمیر پاکستاني امنیتي چارواکو له قوله خبرورکړی چې نن یکشنبې د تورخم او سپین بولدک دروازې او همدارنګه لږترلږه درې نورې لارې، خرلاچي، انګور اډه او غلام خان هم تړل شوي دي. په افغانستان کې د طالبانو د حکومت چارواکو تراوسه په دې اړه څه ندي ويلي. د افغانستان او پاکستان ترمنځ د دغو ترانزیتي لارو د تړل کیدو خبره وروسته له هغې کیږي چې د پاکستانیو ځواکونو او طالب وسله والو ترمنځ د ډیورنډ د کرښې په اوږدو کې سختې نښتې وشوې.

د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد نن یکشنبې په کابل کې په یوه خبري کنفرانس کې په وروستیو نښتوکې پاکستاني لوري ته د درنو تلفاتو د اوښتو خبره وکړه او د وژل شویو پاکستانیو ځواکو شمیریې له پنځوسو زیات وښود.

تردې مخکې پاکستاني چارواکو تایید کړې چې د دې هېواد پر خاوره د طالبانو په حملو کې درې سرتېري او یو ملکي وژل شوي او پنځه نور سرتېري ټپیان دي.

د پاکستان د امنیتي سرچینو له قوله د سیمه ییزو رسنیو له خوا په خپرو شویو ویډیوګانو کې بیا ادعا شوې چې پاکستان د افغانستان لوري ته لږترلږه نولس پوستې نیولي او هغوی ته یې یوشمیرتلفات اړولي دي. ګرانه ده چې د دواړو لورو له خوا شوې ادعاوې په خپلواکه توګه تایید شي. د طالبانو د حکومت دفاع وزارت بېګا اعلان وکړ چې د هېواد په ختیځ او جنوب کې یې د ډیورنډ کرښې په اوږدو کې له پاکستاني ځواکونو سره درنې نښتې کړي. دفاع وزارت ویلي دي چې دا پوځي عملیات چې د افغانستان پر قلمرو د پاکستان د وروستیو حملو په ځواب کې وشول، د شپې په دولسو بجو پای ته ورسیدل.

د پاکستان امنیتي سرچینو ویلي چې په دغو نښتو کې یې له درنو توپونو، ټانکونو، جنګي جټ الوتکو او ډرونونو څخه کار واخیست.

په عین حال کې د پاکستان صدراعظم شهباز شریف نن یکښنبې په یوه بیان کې د ډیورنډ کرښې په اوږدو کې نښتې د افغانستان له لوري لمسونکی اقدام بللي او د غندنې ترڅنګ یې ویلي چې د پاکستان د دفاع په اړه به هیڅ ډول جوړجاړی ونشي، او هر ډول پارونه به له قوي او اغیزمن ځواب سره مخ شي.

پاکستاني چارواکو تایید کړې چې د دې هېواد پر خاوره د طالبانو په حملو کې درې سرتېري او یو ملکي وژل شوي او پنځه نور سرتېري ټپیان دي.

امنیتي چارواکو د آزادۍ راډیو مشال څانګې ته همداراز ویلي دي چې له نښتو وروسته د سیمې ځینې اوسېدونکي له خپلو کورونو وتلي دي.

خو دې چارواکو سرچینو همداراز ویلي دي چې پاکستاني ځواکونو دې حملو ته د درنو توپونو، ټانکونو، ډرون او جنګي جټ الوتکو په وسیله ځواب ووایه.

د طالبانو د حکومت دفاع وزارت بېګا اعلان وکړ چې د هېواد په ختیځ او جنوب کې یې د ډیورنډ کرښې په اوږدو کې له پاکستاني ځواکونو سره درنې نښتې کړي.

دفاع وزارت ویلي دي چې دا پوځي عملیات د افغانستان پر قلمرو د پاکستان د وروستیو حملو په ځواب کې شوي دي.

د افغانستان او بنګلدېش د کرکټ ملي لوبډلې د سه شنبې په ورځ (د تلې په ۲۲مه) نېټه یوځل بیا په دریمه یوورځنۍ لوبه کې سره مخامخ کېږي.

دا لوبه د کابل په وخت د مازیګر په ۴ نیمو بجو د ابوظبي په لوبغالي کې پیلېږي.

افغانستان خپلې تېرې دوه لوبې له بنګلدیش څخه ګټلې دي.

په بیګانۍ لوبه کې افغان لوبډلې بنګلدېش ته د ۸۱ منډو په توپیر ماتې ورکړه او د تېرې چارشنبې په ورځ یې خپله لومړۍ لوبه د پنځو ویکټو په توپیر ترې وګټله.

له دې مخکې د دواړو لوبډلو ترمنځ د شل اووریزو لوبو درې سیالۍ درې واړه د بنګلدېش لوبډلې ګټلې وې.

پاکستاني رسنیو نن د دې هېواد د بهرنیوچارو وزارت د ویاند شفقت علي خان له قوله خبر ورکړ چې نوموړی وايي، پاکستان د افغانستان ځمکنۍ بشپړتیا او ملي حاکمیت ته درناوی لري او د تروریزم د اړوند ننګونو په اړه خبرو او همکارۍ ته چمتو دی.

د خبر له مخې ښاغلي شفقت پرون په خپله خبري غونډه کې پرته له دې چې پر افغانستان د پاکستان برید تایید کړي ټینګار وکړ چې دا هېواد د استخباراتي معلوماتو په اساس د تروریزم ضد اقداماتو په وسیله د خپلو وګړو ساتنه کوي.

د طالبانو حکومت تایید کړې ده چې د پاکستان پوځ د پنحشنبې ورځې په ماښام په پلازمېنه کابل او د پکتیکا ولایت په برمل ولسوالۍ کې هوايي حملې وکړې.

د هند د اپوزیسیون د اصلي ګوند مشر د دې هېواد پر حکومت د هغو ادعاوو له خپرېدو وروسته انتقاد کړی چې وايي د هند ښځینه خبریالانو ته د طالبانو د حکومت د بهرنیوچارو د وزیر امیرخان متقي خبري کنفرانس ته د ننوتو اجازه نه ده ورکړل شوې.

د کانګرس ګوند مشر راهول ګاندي پر خپله ایکس پاڼه صدراعظم نریندرمودي ته په خطاب کې ویلي چې هندۍ ښځې په هرځای کې د ګډون انډول حق لري خو د دې تبعیض په برخه کې ستاسو چوپتیا ښيي چې شعارونه مو تش په نامه دي.

ځینو هندي رسنیو پرون راپور ورکړ چې ګنې په نوې ډيلي کې د افغانستان په سفارت کې د متقي خبري غونډې ته ښځینه خبریالانې نه دي پرېښودل شوي. نوې ډیلي او په کابل کې د طالبانو حکومت تراوسه په دې اړه څه نه دي ویلي.

طالبانو پر افغانستان له بیا واکمنېد وروسته د نجونو پر تعلیم او کار محدودیتونه ولګول.

د کابل او پکتیکا پر بریدونو چې د پاکستان حکومت ته منسوب ګڼل کېږي، غبرګونونه دوام لري. د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي ویلي چې دا د اسلام‌اباد له‌خوا «یو ستره تېروتنه» وه.

متقي چې دا مهال په نوی ډیلي کې دی، د جمعې په ورځ یوې خبري ناستې ته وویل:

«د دواړو هېوادونو ترمنځ ستونزې باید د تفاهم له لارې حل شي.»

له دې وړاندې د طالبانو د حکومت د دفاع وزارت هم د پنجشنبې د شپې د هوايي بریدونو په غبرګون کې، چې په کابل او پکتیکا کې شوي وو، ویلي و چې پاکستان یو ځل بیا د افغانستان هوايي حریم نقض کړی دی.

په یوه بیان کې چې پرون د دې وزارت په ایکسپاڼه (پخوانی ټویټر) کې خپره شوې، ویل شوي دي:

«که وضعیت له دغو بریدونو وروسته نور هم خرابېږي، مسوولیت به یې د پاکستان پر پوځ وي.»

په همدې حال کې د پاکستان د پوځ ویاند جنرال احمد شریف چودري د جمعې په ورځ یوې خبري ناستې ته وویل چې اسلام‌اباد به د خپلو خلکو د امنیت د ساتنې لپاره «هر څه چې لازم وي» ترسره کړي.

راپورونه ښيي چې د پنجشنبې د شپې په بریدونو کې د پاکستاني طالبانو تحریک (TTP) مشران په نښه شوي دي.

پاکستان له وړاندې څو ځله ادعا کړې چې د دې ډلې مشران او جنګیالي په افغانستان کې مېشت دي، خو د طالبانو حکومت دا ادعاوې په کلکه رد کړې دي.

اتحاد هوايي شرکت اعلان وکړ چې د سږ کال د دسمبر له ۱۸مې نېټې څخه کابل ته الوتنې پیلوي.

اتحاد هوايي شرکت د جمعې په ورځ په یوه خبرپاڼه کې ویلي، له دې سره به د دغه شرکت سیمه‌ییزه شبکه نوره هم پراخه شي. د دغه شرکت ایر‌بس A320 الوتکې به کابل ته په اوونۍ کې درې الوتنې کوي.

تر دې وړاندې فلای دوبی هوايي شرکت هم کابل ته الوتنې پیل کړې وې.

په دوبۍ کې د افغانستان د سوداګریزې شورا د معلوماتو پر اساس، په متحده عربي اماراتو کې شاوخوا ۳۰۰ زره افغانان مېشت دي.

د طالبانو له واک ته رسیدو وروسته اکثرو بهرنیو هوايي شرکتونو افغانستان ته الوتنې ودرولې خو په وروستیو دوو کلونو کې د ترکش اییرلانیز په شان ځینو بهرنیو هوايي شرکتونو کابل ته الوتنې بیا پیل کړې.

په لندن کې یو افغان پناه‌غوښتونکی له دې کبله مجرم وپېژندل شو چې د بریتانیا د یوه سیاسی ګوند مشر ته یې د قتل ګواښ کړی و.

دا افغان پناه‌غوښتونکی، چې فیاض خان نومېږي، وروسته له دې د لندن د یوې محکمې له خوا پرون (جمعه) مجرم وپېژندل شو، چې د

۲۰۲۴ په اکتوبر کې یې په ټیک‌ټاک کې یوه ویدیو خپره کړې وه چې پکې یې د اصلاحاتو ګوند مشر نایجا فراژ (Nigel Farage) ته د «وژلو» ګواښ کړی و.

د قضیې د څارنوالانو په وینا، فیاض خان دا ویدیو د نایجل فراژ د یوې بلی ویدیو په ځواب کې خپره کړې وه، او پکې یې د لاسونو په خوځولو د ډزو نښه څرګنده کړې وه او درې ځله یې ویلي وو: «پاپ، پاپ، پاپ.»

نایجل فراژ د سې‌شنبې په ورځ د محکمې پر وړاندې وویل چې د خان له ګواښ څخه «په رښتیا اندېښمن» شوی و او دا ویدیو یې «وېرونکې» بللې ده.

فراژ مخکې یوه ویدیو په یوتیوب کې خپره کړې وه چې پکې یې د ناقانونه کډوالو د راتګ په اړه خبرې کړې وې.

د هغې ویدیو له خپرېدو دوې ورځې وروسته، فیاض خان — چې برېتانیا ته ناقانونه داخل شوی و — د ځواب په توګه خپله ویدیو خپره کړه .

فراژ په محکمه کې وویل:

«زه پوهېږم چې سیاسي شهرت انتقادونه او بریدونه راجلبوي، خو دا ډول ګواښونه عادي خبره نه ده. د هغه د وسلې د شوق له امله زه واقعاً وېرېدلی وم.»

د فیاض خان وکیل چارلز رویل د فراژ پر وړاندې وویل چې د خان ویدیو «ستاسو له سیاسي روایت سره هم‌غږې ده»، خو فراژ ځواب ورکړ:

«دا له روایت سره نه، بلکې له واقعیت سره تړاو لري.»

فیاض خان په محکمه کې ځان بې‌ګناه وباله او پولیسو ته یې وویل چې دا ویدیو یې ریښتینی ګواښ نه و، بلکې یوازې یې د ټولنیزو رسنیو لپاره یو خیالي کرکټر لوبولی و.

خو د محکمې منصفه پلاوي هغه مجرم وپېژاند.