د امریکا منتخب ولسمشر ډونالډټرمپ اعلان کړی چې، سوزي وایلز به د سپینې ماڼۍ د کارکوونکو د مشرې په توګه وګوماري.

وایلز د ټرمپ د انتخاباتي کمپاین یوه له دوو مدیرانو څخه وه.

ټرمپ په یوه بیان کې هغه د داسې مېرمنې په توګه یاده کړې چې له ده سره یې مرسته وکړه چې، د امریکا په تاریخ کې تر ټولو ستر سیاسي بري ته ورسېږي.

په انتخاباتو کې له بري وروسته سوزي وایلز د ټرمپ لومړۍ ګومارنه ده او هغه به لومړنۍ ښځه وي چې د سپینې ماڼۍ د کارکوونکو مشري کوي.

د اوکراین ولسمشر ولودیمیرزیلینسکي، د پنج‌شنبې په ورځ وویل چې، د امریکا د منتخب ولسمشر ډونالډټرمپ د هغه پلان جزیات چې وايي، د اوکراین جګړه به ژر پای ته ورسوي، نه‌لري.

ښاغلي زیلینسکي دا څرګندونې په بوداپست کې د اروپايي مشرانو د سرمشریزې په څنډه کې په یوه خبري غونډه کې وکړې او ویې ویل، باور لري ټرمپ غواړي د اوکراین خلاف د روسیې جګړه ژر پای ته ورسوي.

زیلینسکي په عین حال کې وویل، د دې پلان د جزیاتو په اړه هيڅ معلومات نه‌لري او لا یې له ټرمپ سره په‌‌دې اړه خبرې نه‌‌دي کړي.

زیلینسکي وویل، باور لري چې ولسمشر ټرمپ رښتیا هم یو چټک حل غواړي، خو دا د دې معنا نه‌لري چې خامخا به داسې وشي.

ولسمشر زیلینسکي د هغو لومړیو مشرانو له ډلې و چې له ټرمپ سره یې په ټیلیفون خبرې وکړې او هغه ته یې د بري مبارکي وویله.

ټرمپ په انتخاباتي مبارزو کې په ځلونو له اوکراین سره د امریکا پر پراخ پوځي او مالي ملاتړ انتقادونه وکړل او بې له‌‌‌دې چې د خپلې طرحې جزیات څرګند کړي، ژمنه وکړه چې د روسیې او اوکراین ترمنځ جګړه به ډېر ژر پای ته ورسوي.

د امریکا منتخب ولسمشر ډونالډټرمپ د پنج‌شنبې په ورځ این‌بي‌سي نیوز خبري چاینل ته وویل چې، سپینې ماڼۍ ته له رسېدو وروسته به د ده له لومړیتوبونو څخه یو د امریکا د پولو پیاوړتیا وي.

د NBC نیوز د راپور له‌‌مخې، ټرمپ په یوه ټلیفوني مرکه کې وویل: "دا څرګنده ده چې موږ باید خپلې پولې قوي او ځواکمنې کړو."

ده یو ځل بیا د غیرقانوني کډوالو د ایستلو د پلان پر پلي کولو ټینګار وکړ او زیاته یې کړه: "دا د لګښت موضوع نه‌‌ده، رښتیا هم بله چاره نه‌‌شته."

د NBC نیوز د راپور پر اساس، ټرمپ د خپل بري یو دلیل د غیرقانوني کډوالو په اړه خپل پیغام وباله او د امریکا وګړو ته په اشارې یې وویل: "هغوی غواړي چې پوله ولري، هغوی غواړي خلک داخل شي، خو باید له هېواد سره د مینې په احساس او په قانوني ډول داخل شي."

د امریکا په متحدایالتونو کې د غیرقانوني کډوالو کره شمېر اعلان شوی نه‌‌‌دی خو رسنۍ د هغو شمېر تر یو میلیون ډېر اټکلوي.

د جرمني څارنوالان وايي، یو امریکايي وګړی، چین ته د اطلاعاتو د ټولولو د ادعا له‌مخې نیول شوی دی.

دغه امریکايي وګړی چې په مارټین (D) معرفي شوی، په جرمني کې دېره و او ویل کېږي د امریکا د پوځي ځواکونو پخوانی غړی و.

جرمني څارنوالان وايي، شک کېږي چې دغه شخص یوه بهرني استخباراتي بنسټ ته د استخباراتي فعالیتونو لپاره لېوالتیا ښوولې وه.

د څارنوالانو په وینا، دغه امریکايي وګړي په ۲۰۲۴م کال کې له چینايي چارواکو سره تماس نیولی او د امریکا د پوځ په باب یې د حساسو معلوماتو د ورسپارلو ژمنه ورسره کړې وه.

په خپله امریکايي چارواکو لا د دې موضوع په باب تبصره نه‌‌‌ده کړې او دا هم معلومه نه‌‌‌‌‌ده چې نیول شوی کس به چېرې محاکمه کېږي.

د اسرايیل دفاعي ځواکونو پرون پنج‌شنبه ویلي، د دوی پوځیانو د غزې تړانګې په شمال کې د حماس ډلې پر خلاف خپل عملیات پراخ کړي دي.

د امریکا متحدایالتونه او اروپايي ټولنه حماس ډله یو تروریستي سازمان ګڼي.

د اسرايیل دفاعي ځواکونو په یوه اعلامیه کې ویلي، د دوی پوځیانو په بیت لاهیا کې د تروریستي بنسټونو خلاف خپل عملیات پیل کړي دي.

د دغو ځواکونو په وینا دوی به د جبلیه په مربوطاتو کې هم خپلو عملیاتو ته دوام ورکوي او له چهارشنبې یې هلته شا و خوا ۵۰ تروریستان ختم کړي دي.

بیت لاهیا ښار د غزې تړانګې په شمال کې پروت دی، خو د جبلیه په نوم د کډوالو کمپ د غزې د جنوب په مربوطاتو کې دی.

فلسطیني سرچینو په وار-وار په دې ویجاړه شوې ساحه کې د ګڼو ملکي مرګ‌ژوبلې راپورونه ورکړي او هلته یې بشري وضعیت ناوړه بللی دی.

د طالبانو یوه مخالفه ډله، د افغانستان د ملي مقاومت جبهه ادعا کوي چې د پنج‌شنبې ماښام په کابل کې د دوی د ځواکونو په برید کې پنځه تنه طالبان وژل شوي او څلور نور ټپیان شوي دي.

دغې ډلې په یوه بیان کې ویلي، چې دغه برید، تېره شپه په کوټه سنګي سیمه کې د طالبانو د ځانګړو ځواکونو د موټرو پر کاروان شوی دی.

وړاندې ویل شوي، چې په‌دې پېښه کې د وسله‌‌‌والو طالبانو دوه عرادې موټر هم ویجاړ شوي او پنځه میله وسله د جبهې د ځواکونو لاس ته ورغلې ده.

د خبرپاڼې له‌‌مخې، په‌‌دې عملیاتو کې ملکي وګړو او د ملي مقاومت جبهې غړو ته زیان نه‌دی اوښتی.

طالبانو تر اوسه د دې ادعا په اړه څه نه‌‌‌‌دي ویلي او ازادي راډیو په خپلواکه توګه دا ادعا نه‌‌‌‌‌‌شي تاییدولی.

تر دې مخکې ځینو کورنیو رسنیو د سرچینو په حواله د پنج‌شنبې په ماښام د کابل په کوټه سنګي سیمه کې د یوې چاودنې خبر ورکړی و.

ټاکل شوې د افغانستان او بنګله‌‌دېش د کرکټ ملي لوبډلو ترمنځ دویمه پنځوس اووره یا یو ورځنۍ مسابقه سبا شنبه وشي.

افغانستان وتوانېد تېره چهارشنبه په لومړۍ پنځوس اووره مسابقه کې چې د متحده عرب اماراتو په شارجه سټډیوم کې وشوه، بنګله‌دېش ته د ۹۲ منډو په توپیر ماتې ورکړي.

د کرکټ بورډ ویاند سید نسیم سادات تېره شپه ازادي راډیو ته وویل: "د دویمې لوبې لپاره هم تمرینات کېږي، لوبډله به بشپړه چمتو وي. مورال یې هم لوړ دی، ځکه په لومړۍ لوبه کې یې بنګله‌دېش ته د ۹۲ منډو په توپیر ماتې ورکړه."

د افغانستان او بنګله‌‌‌دېش ملي لوبډلې به خپله درېیمه پنځوس اووره مسابقه د دوشنبې په ورځ وکړي.

د افغانستان د سولې لپاره د امریکا پخوانی استازی زلمی خلیل‌زاد وايي، ولسمشرۍ ته د ډونالډټرمپ له راتګ سره دا فرصت شته چې په افغانستان کې د دوحې تړون ټول عناصر په بشپړه توګه عملي شي.

خلیل‌زاد دا څرګندونې د پنج‌شنبې په ورځ (اکتوبر ۱۷مه) په خپله ایکس‌پاڼه (پخواني ټویټر) کې لیکلي.

د دوحې تړون د ۲۰۲۰ کال په فبرورۍ میاشت کې د امریکا او طالبانو ترمنځ د ولسمشر ډونالډټرمپ د لومړۍ دورې پر مهال لاسلیک شو.

له طالبانو سره تر ۱۸ میاشتو خبرو وروسته خلیل‌زاد د امریکا په استازیتوب په دوحه کې د طالبانو د سیاسي دفتر له مشر ملا عبدالغني برادر سره د دوحې تړون لاسلیک کړ.

ملا عبدالغني برادر دا مهال د طالبانو د ریاست الوزرا اقتصادي مرستیال دی.

د دوحې د تړون له‌‌‌مخې امریکايي ځواکونه له افغانستانه ووتل.

ټاکل شوې وه، دغه تړون بین‌الافغاني مذاکراتو ته لاره هواره کړي او افغانان په خپله د افغانستان راتلونکې وټاکي.

د طالبانو د اقتصاد وزارت سرپرست قاري دین محمد حنیف په افغانستان کې له بېلابېلو سکټورونو سره د اروپايي ټولنې د بشري او پراختیايي مرستو غوښتنه وکړه.

د طالبانو اقتصاد وزارت پرون پنج‌شنبه په یوه خبرپاڼه کې ویلي، ښاغلي حنیف دا غوښتنه د افغانستان لپاره د اروپايي ټولنې له استازې ویرونیکا باسکوویچ پوهار (Veronika Bošković Pohar) سره په کتنه کې وکړه.

د خبرپاڼې په یوه برخه کې راغلي، مېرمن باسکوویچ په افغانستان کې د کرنې په برخه کې د بشري او پرمختیايي پروژو د ملاتړ لپاره د اروپايي ټولنې د ۱۰۰ ميلیونو ډالرو مرستې د تخصیص ژمنه وکړه.

خو په افغانستان کې د اروپايي ټولنې ماموریت تر اوسه په‌دې اړه څه نه‌دي ویلي.

د ملګروملتونو د بشري چارو د همغږۍ دفتر (OCHA) د یک‌شنبې په ورځ په یوه راپور کې وویل، د ۲۰۲۱م کال د اګست له میاشتې راهیسې چې طالبان په افغانستان کې واک ته ورسېدل، له دغه هېواد سره ۶،۷ ميلیارده ډالره بشري مرستې شوې دي.

د ملګروملتونو د شمېرو له‌مخې، له افغانستان سره د ميلیاردونو ډالرو مالي مرستو سره-سره، په دغه هېواد کې بشري مرستو ته اړتیا ډېره شوې، چې له‌‌دې سره د اړو کسانو شمېر تر ۲۹ ميلیونو زیات شوی دی.

د افغاني سرې میاشتې ټولنه وايي، ۸۹ ماشومان چې د هډوکو د پړسوب په ناروغۍ اخته وو یا هم سخت سوځېدلي وو، پرون پنج‌شنبه د درملنې لپاره جرمني ته ولېږل شول.

دغې ادارې چې د طالبانو په کنترول کې ده، پرون پر خپله ایکس‌پاڼه جرمني ته د دغو ماشومانو د لېږد خبر ورکړی دی.

وړاندې ویل شوي، چې ۴۵ نور ماشومان په جرمني کې له درملنې وروسته افغانستان ته ستانه شوي دي.

څه باندې درې لسیزې کېږي چې افغان ماشومان چې سخت سوځېدلي وي، یا هم په ځینو ناروغیو اخته وي، د جرمني د "سولې کلي" بنسټ په مرسته د درملنې لپاره لېږل کېږي.