د افغانستان د خبریالانو مرکز د راډیو د نړیوالې ورځې په مناسبت ویلي چې په افغانستان کې د راډیوګانو د کار په برخه کې محدودیتونه په بې ساري ډول زیات شوي او د راډیوګانو یو شمېر کارکوونکي په زندانونو کې دي.

په اعلامیه کې راغلي چې تېر کال، لږ تر لږه د اوو راډیوګانو دفترونه تړل شوي دي، چې له دې ډلې دریو یې لا تر اوسه د بیا پرانستلو اجازه نه ده ترلاسه کړې، او د دوو آزادو راډیوګانو د کارکوونکو په شمول شپږ تنه اوس مهال د طالبانو په بند کې دي .

یاد مرکز له طالبانو غوښتنه کړي چې د افغانستان له رسنیو قانون سره سم د رسنیو او خبریالانو د آزادۍ او کار درناوی او ملاتړ وکړي، او د رسنیو کارکوونکي چې په بند کې دي خوشې کړي او تړل شوي راډیو سټیشنونه بیرته پرانیزي.

په ملګرو ملتونو کې د افغانستان د دایمي استازي سرپرست نصیر احمد فایق خبرداری ورکړی چې د افغانستان په طبي موسسو کې د ښځو او نجونو د زده کړو بندیز د هیواد روغتیايي سیستم نور هم خراب کړی دی.

د چهارشنبې په ورځ، د فبروري په ۱۴مه، په نیویارک کې د ملګرو ملتونو د ټولنیزې پراختیا کمیسیون په ۶۳مه غونډه کې، ښاغلي فایق د نجونو او ښځو د تعلیم، روزنې او کار په اړه د طالبانو محدودیتونو ته اشاره وکړه او زیاته یې کړه چې کله د یو هیواد نیمایي نفوس له زده کړو محرومه شي، نو هیڅکله هم پرمختګ نه شي کولی.

هغه زیاته کړه، ښځې تل په افغانستان کې د صحي سکتور د ملا تیر وې.

ملګرو ملتونو مخکې ویلي و چې د افغانستان په طبي موسسو کې د ښځو او نجونو د زده کړو بندیز به په هیواد کې ملیونونه ښځې او نجونې له روغتیايي خدماتو څخه بې برخې کړي.

امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د چهارشنبې په ورځ د دلوې ۲۴مه اعلان وکړ چې د اوکراین د جګړې د پای ته رسولو لپاره یې له د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین سره خبرې کړې دي.

د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې، ټرمپ په خپله ټولنیزه رسنۍ کې په یو پوست کې لیکلي: "موږ موافقه وکړه چې زموږ ټیمونه به سمدستي خبرې اترې پیل کړي، او زه به د اوکراین له ولسمشر زیلیسکي سره اړیکه ونیسم څو هغه د دې خبرو له جریان څخه خبر کړم. دا هغه کار دی چې زه یې همدا اوس ترسره کوم."

کرملین ویلي چې پوتین او ټرمپ نږدې یو نیم ساعت د تلیفون له لارې خبرې کړې دي.

د کرملین د معلوماتو له مخې، دواړو مشرانو موافقه کړې چې سره وویني.

د کرملین د اعلامیې له مخې، د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین د چهارشنبې د ورځې په تلیفوني خبرو کې ټرمپ ته ویلي چې د "سوله‌ییزو مذاکراتو" له لارې د اوکراین جګړه پای ته رسېدای شي.

د کرملین په وینا، دواړو لوریو موافقه وکړه چې د اوږدمهاله هوکړې لپاره سوله‌ییز مذاکرات ترسره شي.

د افغانستان د کرېکټ ملي لوبډله نن، د چهارشنبې په ورځ، د سلواغې ۲۴مه، د ۲۰۲۵ کال د چمپینز ټرافۍ سیالیو کې د ګډون لپاره د پاکستان لاهور ښار ته ورسېده.

دا سیالۍ د نړۍ د اتو غوره لوبډلو په ګډون د کب میاشتې له لومړۍ نېټې پیلېږي او د همدې میاشتې تر ۱۹مې به دوام وکړي.

افغانستان په دې سیالیو کې د دوهم ګروپ برخه ده، چې له استرالیا، انګلستان او جنوبي افریقا سره سیالي کوي، پداسې حال کې چې لومړي ګروپ کې هند، پاکستان، بنګله‌دېش او نیوزیلېنډ شامل دي.

د افغانستان ملي لوبډله به خپله لومړنۍ سیالي د کب پر ۳مه، د جمعې په ورځ، د جنوبي افریقا پر وړاندې د کراچۍ په ملي لوبغالي کې ترسره کړي.

تر دې وړاندې، افغان لوبډله به د پاکستان الف لوبډلې او د نیوزیلېنډ ملي لوبډلې پر وړاندې د سلواغې په ۲۶مه او ۲۸مه دوه تدارکاتي سیالۍ ولري.

د عرب لیگ مشر، احمد ابوالغیط، وايي چې د فلسطینیانو بې‌ځایه کول، که له غزې تړانګې وي او که له لویدیځه غاړې، د منلو وړ نه دي.

د فرانس پرېس خبري آژانس د راپور له مخې، ابوالغیط دغه څرګندونې نن، د چهارشنبې په ورځ، د سلواغې ۲۴مه، د عرب لیګ په غونډه کې وکړې، چې د متحده عربي اماراتو په دوبۍ ښار کې جوړه شوې وه.

هغه د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ د وړاندیز په اړه، چې فلسطینیان له غزې څخه انتقال او دغه سیمه د بیا رغونې لپاره تر کنټرول لاندې روالي، وویل چې دا وړاندیز د عربي نړۍ لپاره، چې له سلو کلونو راهیسې له دې نظر سره مبارزه کوي، د منلو وړ نه دی.

ټرمپ د سلواغې پر ۱۷مه، د اسرائیل له صدراعظم بنیامین نتنیاهو سره په ګډه خبري ناسته کې وړاندیز وکړ چې امریکا دې د غزې تړانګه تر کنټرول لاندې راولي او هلته دې بیا رغونه وکړي.

اسرائیل د دې وړاندیز هرکلی وکړ، خو ګڼو هېوادونو دا وړاندیز رد کړ او ویې ویل چې دا اقدام به د منځني ختیځ د شخړې لمنه پراخه کړي.

د امریکا د دفاع وزیر، پیت هګست، وايي که که د نړۍ مشران دا انګیري چې د ولسمشر ډونالډ ټرمپ له لوري د امریکا د نړیوال نظامي وضعیت د بیا کتنې هڅه د واشنګټن د شاتګ په معنا ده، نو هغوی تېروتنه کوي.

ښاغلي هګست دا څرګندونې د سه شنبې په ورځ، د سلواغې ۲۳مه، د امریکا د دفاع وزیر په توګه د لوړې مراسمو وروسته د خپلې لومړۍ بهرنۍ سفر پر مهال، د جرمني په اشتوتګارت ښار کې خبریالانو ته وکړې.

دا څرګندونې د ناټو د دفاع وزیرانو او د اوکراین د دفاعي تماس ډلې له دوه ورځني غونډې وړاندې شوې دي.

د امریکا دفاعي چارواکي وايي، تمه کېږي چې هګست به د ناتو پر متحدینو فشار راولي ترڅو په اروپا کې له موجودو ننګونو سره د مقابله کولو لپاره د رهبرۍ رول زیات کړي او همداراز خپل دفاعي لګښتونه لوړ کړي.

تمه کېږي چې هګست به نن، چهارشنبه، او سبا، پنجشنبه، د بلجیم په پلازمېنه بروکسل کې د ناتو په مرکزي دفتر کې په یوه غونډه کې ګډون وکړي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د روسیې له زندانه د یوه امریکايي ښوونکي مارک فوګل د خوشې کېدو هرکلی وکړ.

ښاغلي ټرمپ د سې شنبې په ورځ، د سلواغې ۲۳ مه، په سپینه ماڼۍ کې له فوګل سره په لیدنه کې وویل، چې د روسیې په زندان کې له درې نیم کلونو وروسته د هغه خوشې کېدل، د اوکراین د جګړې په پای ته رسولو کې د روسیې د ښه نیت نښه وه.

ښاغلی فوګل، د سپینې ماڼۍ د ملي امنیت سلاکار مایک والټز او د یرغمل نیونکو د چارو لپاره د ټرمپ ادارې د ځانګړي استازي ادم بولر سره یوځای، د سې شنبې په ورځ ناوخته د میریلینډ په انډریوز هوايي اډه کې له الوتکې څخه د امریکا خاورې ته ننوته.

د سپینې ماڼۍ د ملي امنیت سلاکار مایک والټز لخوا په خپره شوې اعلامیه کې ویل شوي، چې فوګل د ولسمشر ټرمپ، د منځني ختیځ لپاره د ټرمپ د ځانګړي استازي استیو ویتکاف او د روسیې سره د هغه د سلاکارانو ترمنځ د خبرو اترو په پایله کې خوشې شو.

فوګل د ۲۰۲۱ کال په دوبي کې په روسیه کې د ماریجوانا د درملو د قاچاق په تور ونیول شو او په ۱۴ کاله بند محکوم شو.

ملګري ملتونه وايي یو کارکوونکی یې چې د یمن په شمال کې په توقیف کې و، مړ شوی دی.

د ملګروملتونو د خوړو نړیوال پروګرام WFP ویلي دي چې یو کارکوونکی یې له شپږو نورو سره د جنوري په ۲۳مه نېټه ونیول شو خو دې ادارې دا نه دي ویلي چې څه وخت او څنګه مړ شوی دی.

د م. م سرمنشي انتونیو ګوتیریش د دې کارکوونکي مړینه غندلې ده او په دې اړه یې د سمدستي څېړنو او عدالت ته د مسوولو کسانو د سپارلو غوښتنه کړې ده. ښاغلي ګوتیریش په یوه بیان کې ویلي دي چې د دې تراژیدۍ علت تراوسه نه دی معلوم.

بیان زیاتوي چې ملګري ملتونه له حوثي واکمنو څخه سمدستي په دې اړه وضاحت غواړي. ملګروملتونو څوځلې مخکې له حوثي وسله والې ډلې غوښتي و، چې د م. م نیول شوي کارکوونکي خوشې کړي.

د سرمنشي ویاند فرحان حق پرون وویل چې د حوثي ډلې له خوا د ملګروملتونو د نورو کارکوونکو له نیول کېدو وروسته دا سازمان په سعده ښار کې خپل فعالیت ځنډوي.

د اوکراین پوځ وايي د هوايي مدافعې ځواکونو یې نن سهار وختي پر پلازمېنه کییف د روسیې هوايي حمله شنډه کړې ده.

د کییف ښاروال ویټالي کلیچکو پر خپله انسټاګرام پاڼه ولیکل چې په دې چاودنه کې یو تن وژل شوی او درې نور ټپیان دي. هغه زیاته کړه چې د چاودنې غږ لوړ و. کلیچکو خلکو ته ډاډ ورکړ چې د اوکراین د هوايي مدافعې ځواکونه فعال دي.

د اوکراین د هوايي ځواک چارواکو ویلي چې روسیې پر کییف د بالستیک توغندي په وسیله برید وکړ.

رویټرز خبري آژانس د عیني شاهدانو له قوله راپور ورکوي چې وايي د څو چاودنو غږونه یې اورېدلي دي. چارواکو د کییف په دوو ناحیو کې د اور لګېدو خبر ورکړی دی.

د امریکا د نړیوال پرمختګ ادارې USAID یوه چارواکي ویلي دي چې پاول مارتین پرون له دندې لیرې شو.

دې چارواکي چې د موضوع د حساسیت له کبله نه غواړي خپل نوم افشا کړي ویلي چې دا خبر د جمهوري ریاست د پرسونل د دفتر مرستیال ترینټ مورس په یوه ایمیل کې ښاغلي مارتین ته ورکړ او هغه ته یې ولیکل چې د USAID د سرمفتش مقام نور نه شته. د دې ایمیل یوه کاپي رسنیو ته هم ښودل شوې ده.

دا خبر یوه ورځ وروسته له هغه ورکړل شوی چې د مارتین دفتر د USAID د له منځه وړلو لپاره د ولسمشر ډونالډټرمپ د هڅو په اړه یو انتقادي راپور خپور کړ.

سپینې ماڼۍ تراوسه په دې اړه تبصره نه ده کړې او د دې پرېکړې د علت په اړه هم څه نه دي ویل شوي.

پاول مارتین د ۲۰۲۳ کال له ډسمبر میاشتې راهیسې د USAID د سرمفتش په توګه کار کاوه. د دې مقام ټاکنه د سنا تایید ته اړتیا لري.