د افغانستان ولسمشر محمد اشرف غني وايي په افغانستان کې د مثبتو پرمختګونو او ښو فرصتونو په څرګندولو غواړي د نړیوالو له ذهنه د جګړه ځپلي افغانستان انځور پاک کړي.

ښاغلي غني نن د اندونیزیا د ولسمشر له مرستیال یوسف کالا سره په کتنه کې وویل چې ډېر وخت یې پر افغانستان د تحمیل شوې جګړې پر مدیریت تېرېږي خو د سولې لپاره د انکشافي پروګرامونه عملي کول غواړي او د له لاسه تللو فرصتونو د بېرته ګټلو هڅې کوي.

ښاغلي غني نن ورځ په اندونیزیا کې تېره کړه. هغه له اندونیزیا سنګاپور ته ځي.

د هنګري چارواکو د اتو ( میګ-۲۹ جنګي جیټ الوتکو) د کلیدي پورزو د ورکېدو او اوکراین ته یې د احتمالي لېږد په اړه پلټنې پېل کړي دي.

سرچینو د ازادې اروپا/ازادۍ راډیو هنګري څانګې ته ویلي چې ورکو شویو پورزو کې هغه الکترونیکي وسیلې هم شاملې دي چې د دغو الوتکو موقعیت او تسلیحاتي سیستم کنټرولوي.

د الوتکو دا پورزې له هغې هوایي اډې ورکې شوي چې دا ډول ۲۰ جنګي الوتکې په کې پارک شوي.

دا د پخواني شوري اتحاد د وخت جنګي الوتکې دي چې هنګري ځواکونو کارولې.

له دې سره د هنګري د حکومت هغه تګلاره تر پوښتنې لاندې راغلې چې ویلې یې دي، اوکراین ته وسلې نه ورکوي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د جاپان پر واردیدونکو موټرو او نورو محصولاتو د ټیټې ګمرکي تعرفې فرمان پرون پجشنبه لاسلیک کړ.

پر جاپاني موټرو د ټیټې تعرفې دغه فرمان ۷ ورځې وروسته نافذېږي.

رویټرز خبري اژانس د یوې جاپانۍ سرچینې په حواله لیکلي چې له دې سره د جاپان پر موټرو د امریکا ګمرکي تعرفه له ۲۷ اعشاریه پنځو څخه، ۱۵ فیصدو ته ټیټېږي.

دا په داسې حال کې ده چې د جاپاني موټرو لوی شرکت ټویتا تیره میاشت وویل چې امریکا ته د دغو موټرو پر وارداتو د امریکا د لوړې تعرفې له کبله به ۱۰ میلیارده ډالره زیان وکړي.

په تیره جولای میاشته کې جاپان د یوې سوداګریزې هوکړې له مخې په متحده ایالتونو کې د پنځه نیم سوه میلیارده ډالرو پانګونې ژمنه کړې ده.

د فرانسې ولسمشر امانویل مکرون وایي، شپږویشتو هېوادونو له جګړې وروسته اوکراین ته د امنیتي ضمانتونو پر ورکړې هوکړه کړې.

مکرون پرون پنجشنبه ( د سنبلې ۱۳مه) په پاریس کې د اوکراین په اړه د یوې غونډې له کوربه توب وروسته ویلي، دغه هېوادونه پر دې هم سلا شوي چې د ډاډمنونکي ځواک په توګه خپل ځمکني، سمندري یا هم هوایي ځواکونه اوکراین کې ځای پر ځای کړي.

هغه زیاته کړې چې له یادې طرحې د امریکا د ملاتړ مسله به راتلونکو ورځو کې نهایي شي.

د اوکراین د شاوخوا ۳۰ ملاتړو هېوادونو مشران د پاریس په غونډه کې سره ټول شوي وو.

تر غونډې وروسته د امریکا له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره ویډیو کانفرانس ترسره شو.

د افغانستان او متحده عربي اماراتو د کریکټ ملي لوبډلې نن جمعه ( د سنبلې ۱۴مه) د درې اړخیزې لوبلړۍ په یوه بله لوبه کې سره مخامخ کیږي.

دا لوبه د کابل په وخت ماښام ۷ نیمې بجې د شارجې په لوبغالي کې پيلیږي.

د افغانستان، متحده عربي اماراتو او پاکستان د کریکټ لوبډلو ترمنځ دغه سیالۍ د اګست په وروستیو کې پيل او د سپټمبر تر ۷مې پورې دوام کوي.

افغان لوبډلې تراوسه دې تورنمنټ کې درې لوبې کړي چې لومړۍ هغه یې پاکستان ته بایللې، خو دویمه او دریمه هغه یې له اماراتو او پاکستان څخه ګټلې ده.

پاکستان او افغانستان د جدول په سر کې دي او اټکل کیږي چې د یکشنبې په ورځ ( د سنبلې ۱۶مه) به پایلوبه ترسره کړي.

د افغانستان ختیځې سیمې په تیرو نژدې ۲۴ ساعتونو کې څلور ځله د زلزلو ټکانونو لزړولې دي.

د امریکا د جیولوجیکي سروې اداره وایي، په دغو ټکانونو کې تر ټولو پياوړی هغه د تېر ماخوستن و چې شدت یې د ریښتر په کچه ۵ اعشاریه شپږ درجې و.

دا په داسې حال کې ده چې د ژغورنې ډلې او خلک لا هم په کونړ کې د اګست د ۳۱مې نیټې د زلزلې د پلټنو په عملیاتو بوخت دي.

د طالبانو د حکومت مرستیال ویاند حمدالله فطرت ویلي هغې زلزله کې د مړو شویو کسانو شمیر له ۲۲ سوو څخه اوښتی او په خبره یې ۳۶۴۰ نور ټپيان شوي دي.

زلزلې د کونړ د نورګل ولسوالۍ مزار دره او دغه راز د څوکۍ،چپې درې او ماڼوګۍ ولسوالۍ کلي ځپلي دي.

ښاغلی فطرت وایي، زیانمنو شویو سیمو ته لومړنۍ مرستې رسېدلې دي.

د طالبانو مرستیال ویاند حمد الله فطرت پر ایکسپاڼه لیکلي دي چې د یکشنبې د شپې د زلزلې د قربانیانو شمیر ۲۲۰۵ ته رسیدلی دی.

د دې زلزلې له امله په زرګونو کسان ټپيان شوې هم دی.

اکثر تلفات په کونړ کې اوښتې دي، خو دې زلزلې په ننګرهار او لغمان کې هم یوشمیر کورونه زیانمن کړې دي.

نن هم یوې بلې ۴،۷ درجې زلزلې ختیځ ولایتونه ولړزول.

د امریکا د ځمکې پیژندنې ادارې وویل چې دا زلزله د ورځې په ۱۰:۵۲ د جلال آباد ښار په ۱۳ کیلومترۍ واټن کې د ځمکې په لس کیلومتره ژور تل کې شوې.

ویل کیږي چې دغې نوې زلزلې د کنړ په چپه دره کې یو کور بشپړ ویجاړکړی دی خو له اوسیدونکو خالي وو نو مرګ ژوبله نه ده رامینځ ته شوې .

د تېرې یکشنبې په شپه یوې سختې زلزلې چې شدت یې د ریښتر په مقیاس ۶،۱ درجې و، یوازې په کونړ ولایت کې له ۱۴۵۰ ډېر کسان ووژل او شاوخوا ۳۴۰۰ نور یې ټپیان کړل.

له دې یوه ورځ وروسته یوې بلې ۵،۵ درجې زلزلې بیاهم د هېواد ختیځ ولړزاوه، خو د دې زلزلې د زیانونو په اړه دقیق معلومات نه دي ورکړل شوي.

د امریکا د جیولوژیکي سروې ادارې نن- د وږي ۱۳مه وویل چې دا زلزله د ورځې په ۱۰:۵۲ د جلال آباد ښار په ۱۳ کیلومترۍ واټن کې د ځمکې په لس کیلومتره ژور تل کې شوې ده او شدت یې د ریښتر په مقیاس ۴،۷ درجې و.

د دې تازه زلزلې د احتمالي زیانونو په اړه تراوسه دقیق معلومات نه شته.

دا په تېرو څلورو ورځو کې دریمه زلزله ده چې د افغانستان ختیځ لړزوي. د تېرې یکشنبې په شپه یوې سختې زلزلې چې شدت یې د ریښتر په مقیاس ۶،۱ درجې و، یوازې په کونړ ولایت کې له ۱۴۵۰ ډېر کسان ووژل او شاوخوا ۳۴۰۰ نور یې ټپیان کړل.

له دې یوه ورځ وروسته یوې بلې ۵،۵ درجې زلزلې بیاهم د هېواد ختیځ ولړزاوه، خو د دې زلزلې د زیانونو په اړه دقیق معلومات نه دي ورکړل شوي.

د ایران ولسمشر مسعود پزشکیان وايي چې د شانګهای د همکارۍ د سازمان په څنډه کې یې له خپل روس سیال ولادیمیر پوتین سره څلور ساعته کتنه لرله.

ښاغلي پزشکیان له دې غونډې د راستنېدو پرمهال وویل چې له پوتین سره په کتنه کې یې د سیمه ایزو، اقتصادي او علمي مسایلو په اړه خبرې وکړې.

پزشکیان همداراز زیاته کړه چې د چین او ترکیې له ولسمشرانو سره په کتنو کې یې خورا مهمې او حیاتي ستراتیژیکې پرېکړې وکړې خو په دې اړه یې نور جزییات ورنه کړل.

د جرمني د خبري آژانس ډي پي اې د راپور له مخې د ایران مشران هیله من دي چې له روسیې او چین سره اړیکي به پر لویدیځ د تهران اتکا او د بندیزونو اغېز راکم کړي او د دې هېواد له دفاعي سکتور سره د همکارۍ په برخه کې به نوي فرصتونه رامنځ ته کړي.

برتانیا د تېر پرځېدلي جمهوري نظام د عامې روغتیا د وزیر فیروزالدین فیروز د سیاسي پناه غوښتنه رد کړې ده.

ډېلي مېل ورځپاڼې پرون (د وږي ۱۲مه) د ښاغلي فیروز له قوله خبر ورکړی چې دی وايي، د برتانیا د مهاجرت د ادارې د دې حکم پر وړاندې یې اعتراض کړی او په دې اړه د بیا کتنې غوښتنه یې کړې ده.

فیروز ډېلې مېل ته ویلي چې که په برتانیا کې د استوګنې ویزه ترلاسه کړي، نو له خپلې تجربې څخه به د برتانیا د صحي نظام په ګټه کار واخلي.

ښاغلی فیروز چې د ۲۰۱۵ او ۲۰۲۰ کلونو ترمنځ د جمهوري نظام د روغتیا وزیر و، اوس مهال د برتانیا د مهاجرت د ادارې په مرسته د بورن موت ښار په یوه هوټل کې دېره دی.

تراوسه روښانه نه ده چې د فیروز د سیاسي پناه غوښتنه ولې رد شوې ده خو د برتانیا حکومت د هغو رای ورکوونکو تر فشار لاندې دی چې برتانیا ته د کډوالو له ورتلو سره مخالفت کوي.

د مقاومت جبهې په نوم د طالبانو د مخالفې ډلې مشر احمدمسعود تایید کړې چې طالبانو د بغلان ولایت په نهرین ولسوالۍ کې د دې ډلې یو قوماندان وژلی دی.

ښاغلي مسعود بېګا ناوخته پر خپله ایکس پاڼه په یو بیان کې ولیکل چې د شهید د اونۍ په درشل کې د دې ډلې یو قوماندان قیوم کهګدای د طالبانو پرضد د جګړې په سنګر کې وژل شوی دی.

مسعود نه دي ویلي چې دا جګړه څه وخت او په کوم ځای کې شوې، خو د ځینو رسنیو د راپورونو له مخې کهګدای د سه شنبې ورځې په ماښام ناوخته په نهرین ولسوالۍ کې له طالبانو سره په جګړه کې ووژل شو.

د طالبانو امنیتي چارواکو د کهګدای د وژل کېدو یا په نهرین کې د کومې جګړې په اړه څه نه دي ویلي.