د رسنیو د راپور له مخې د اسلامي دولت ډلې یا داعش خراسان څانګې په بغلان کې پر دوو دیني علماو د برید مسولیت منلی دی.

په بغلان کې د طالبانو د امنیه قومندانۍ ویاند شیر احمد برهاني خبریالانو ته ویلي و چې دوه دیني علما تېره ورځ د نا پیژنده وسله والو تر برید لاندې راغلي چې یو یې وژل او یو بل یې سخت ټپي شوی دی.

د برهاني په خبره دغه دوه کسان د سې شنبې په ماښام له یوې میلمستیا کور ته پر لاره وو چې وسله والو پرې ډزې وکړې.

دغه برید کې وژل شوی دیني عالم عبدالرزاق یاد شوی دی.

داعش تر دې وړاندې بغلان کې د امام زمان پر جومات د برید مسولیت منلی و چې هغه کې لسګونه شیعه لمونځ کوونکي وژل او ټپيان شوي وو.

په کابل کې د طالبانو یوې محکمې د ( افغان خبري اژانس) خبریال مهدي انصاري په یونیم کال بند محکوم کړی دی.

د افغانستان د خبریالانو د ملاتړ سازمان نن چهارشنبه ( د مرغومي ۱۹مه) په یوه خبرپاڼه کې د ښاغلي مهدي محکومیت تایید کړی او له نړیوالو بنسټونو یې غوښتي چې د هغه ازادۍ ته سملاسي اقدام وکړي.

د طالبانو حکومت تراوسه په دې اړه رسمي تبصره نه ده کړې.

مهدي انصاري د روان لمریز کال د تلې/میزان په میاشت کې د کابل پل سرخ سیمه کې له دفتره تر وتلو وروسته تري تم شو.

د طالبانو حکومت هغه مهال د خپلو استخباراتو له خوا د مهدي انصاري د نیولو خبرونه رد کړل.

د خبریالانو د ملاتړ سازمان وایي، د طالبانو حکومت دغه خبریال د حکومت ضد تبلیغاتو په تور محکوم او زنداني کړی دی.

یاد سازمان دغه تورونه غیر قانوني او د بیان د ازادۍ د اصولو خلاف بللي دي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلینکن وایي، حکومت یې د افغانانو د تخلیې له ایتلاف (Afghanevac) سره هوکړه لیک تمدید کړ.

ښاغلي بلینکن پرون ناوخته پر خپله ایکس پاڼه/ پخواني ټویټر لیکلي‌ چې دا اقدام امریکا ته هغو افغانو د لېږد په هدف شوی چې افغانستان کې یې له امریکایانو سره کار کړی دی.

دا کار داسې مهال کیږي چې افغانستان کې د امریکایانو پخواني یوشمېر کارکوونکي لا هم پاته دي او شکایت کوي چې امریکا ته د لېږد چارې يې ټکنۍ روانې دي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر بیا ویلي، دوی د دغو افغانانو لېږد ته ژمن دي او له هغو افغانانو سره دریږي چې د دوی له ځواکونو سره یې افغانستان کې کار کړی دی.

امریکا په ۱۴۰۰ هجري لمریز کال کې د طالبانو له بیا واکمنۍ وروسته ۱۲۴ زره افغانان څو اونیو کې تخلیه کړل او دغه لړۍ تراوسه هم روانه ده.

د بریتانیا د ځانګړو ځواکونو یوشمېر سرتیرو چې افغانستان کې يې ماموریت کړی ویلي د " مشکوکو طالب وسله والو" په ضد د دوی عملیاتو کې بې ګنا افغانان وژل او ټپیان شوي دي.

د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې چې نن چهارشنبه یې خپور کړی، ځانګړو سرتیرو دغه څرګندونې د هغه خپلواک تحقیق پر مهال کړي چې دفاع وزارت یې د بي بي سي له یوې څیړنې وروسته امر کړی و.

د بي بي سي په څیړنه کې راغلي چې د بریتانیا ځانګړو هوایي ځواکونو لس کاله وړاندې د مشکوکو سخت دریځو په ضد عملیاتو کې ۵۴ کسان وژلي چې خپلو پوځي پولیسو ته یې په اړه معلومات نه دي ورکړي.

د خپلواک تحقیق پر مهال یوه سرتیري ویلي، ده او ملګري یې افغانستان کې د عملیاتو پر مهال د روزنې یو مرکز په نښه کړ چې ټول کسان یې ووژل شول، خو په خبره یې وروسته معلومه شوه چې هلته وژل شوي بې وسلې کسان وو.

بریتانیا په افغانستان کې د ناټو په چوکاټ کې زرګونه سرتیري درلودل چې په ناکراره هلمند ولایت کې میشت وو.

تر دې وړاندې استرالیایي سرتیرو هم منلې چې افغانستان کې د ماموریت پر مهال یې یوشمېر بې ګنا افغانان وژلي دي.

د امریکا منتخب ولسسشمر ډونالډ ټرمپ وایي، د طالبانو حکومت ته د میلیاردونه ډالرو لېږل د " نه منلو وړ" کار دی.

ټرمپ پرون سه شنبه په فلوریدا کې د یوه خبري کانفرانس پر مهال دغې موضوع ته اشاره وکړه او وې ویل، اوسني ولسمشر جوبایډن د امریکا میلیاردونه ډالره شتمني له هېواده ایستلې ده.

هغه د یوه خبریال د دې پوښتنې په ځواب کې چې طالبانو ته د میلیونونه ډالرو لېږلو په اړه څه نظر لري، وویل:

" دا ان د منلو نه دي، میلیونونه هم نه، میلیاردونه ډالر دي چې مونږ د طالبانو تر واکمنۍ لاندې افغانستان ته ورکړي دي. دا پیسې بایډن ورکړي دي، دا همغه سړی دی چې د امریکا د شتمني پنځوس- شپیته تریلیونه ډالره یې ایستلي دي، دا کار به نور نه کیږي، اوس مونږ د ښه قضاوت خاوند یو ملت یو."

خو د طالبانو حکومت د ښاغلي ټرمپ دغه څرګندونې رد کړې دي.

د طالبانو د حکومت مرستیال ویاند حمدالله فطرت نن پر خپله ایکس پاڼه لیکلي، امریکا افغانستان ته ټولې لېږل شوې پیسې په خپلو اهدافو لګولي او د طالبانو حکومت ته یې هیڅ پیسې نه دي ورکړي.

تر دې وړاندې د افغانستان د بیارغونې لپاره د امریکا د سرپلټونکي ادارې ( سیګار) ویلي و چې امریکا په دریو کلونو کې افغانستان ته ۳ اعشاریه ۳۳ میلیارده ډالر لیږلي دي چې د طالبانو حکومت ته یې هم ګټه رسېدلې ده.

په بغلان ولایت کې د وسله والو په برید کې یو دیني عالم وژل شوی او یو بل ټپي دی.

د بغلان ولایت د امینې قومندانۍ ویاند شیراحمد برهاني د افغانستان کورنیو رسینو سره په خبرو کې ویلي، "دا دیني عالمان د سه شنبې په ماښام له یوې مېلمستیا د کور پر لور روان وو، چې برید پرې وشو".

د برهاني په خبره، په برید کې د عبدالرزاق په نوم یو دې عالم وژل شوی او بل سخت ټپي شوی دی.

د بغلان د امینې قومندان په دې اړه چې بریدکوونکې نیول شوي یا نه، څه نه دي ویلي.

که څه تراوسه د دغې برید مسولیت کوم چا یا کومې ډلې نه دی منلی، خو له وړاندې د بغلان په مرکز پلخمري کې د امام زمان په نوم په یوه جومات کې په ځانمرګي برید کې چې د شعیه عالمانو په ګډون په لسهاوو کسان په کې وژل شوي او ټپیان وو، داعش وسله والې ډلې منلی و.

که څه هم پر افغانستان د ۲۰۲۱ کال راهیسې د طالبانو له بیا واکمنیدو وروسته، له شپږم ټولګیو پورته د نجونو پر مخ د ښوونځیو دروازې بندې شوې، خو تازه طالبانو د بامیانو ولایت د کهمرد ولسوالۍ په "دشت سفید" کلي کې د نجونو د یوه نوي ښوونځي د پرانستو خبر ورکړی دی.

د طالبانو تر واک لاندې د باختر خبري اژانس د راپور له مخې، دا ښوونځی د ارغوشه خیریه بنسټ په مالي مرسته جوړ شوی دی.

د باختر په راپور کې وړاندې راغلي، په دې ښوونځي کې له شپږم ټولګیو ښکته نجونو ته د زده کړې زمینه برابره شوې ده.

طالبانو په افغانستان کې یوازې له شپږم ټولګیو پورته نجونې له زده کړو نه دي راګرځولي، بلکې دغې ډلې د ۲۰۲۲ کال په ډیسمبر کې د نجونو پر پوهنتوني زده کړو بندیز ولګوه او د ملګروملتونو د ادارو په ګډون يې په ټولو غیردولتي او یو شمیر دولتي ادارو کې يې ښځې له کاره راوګرځولې.

که څه هم پر افغانو ښځو او نجونو د طالبانو بندیزونو کورنۍ او نړیوال غبرګونونه پارولي، خو طالبانو په ځلونو د دغو غبرګونونو په ځواب کې ویلي، د اسلامي شریعت په چوکاټ کې د ښځو او نجونو حقونه يې خوندي کړي دي.

په قطر کې د طالبانو د سیاسي دفتر مشر سهیل شاهین په دوحه کې د طالبانو د حکومت د سفیر په توګه ټاکل شوی دی.

د طالبانو یوې سرچینې نن چهارشنبه ازادي راډیو ته وویل چې ښاغلی شاهین به له دې وروسته دوحه کې د افغانستان د سفارت، چې د طالبانو په کنټرول کې دی، چارې سمبالوي.

شاهین تر دې وړاندې په دوحه کې د طالبانو د سیاسي دفتر مشر و او محمد نعیم د افغانستان د سفارت سرپرستي کوله.

د طالبانو دغه سرچینه وایي، محمد نعیم په کابل کې د بهرنیو چارو وزارت د اداري مرستیال په توګه ټاکل شوی دی.

د طالبانو حکومت تراوسه د کوم هېواد له خوا په رسمیت نه دی پیژندل شوی، خو د قطر په څیر یوشمېر هېوادونو د هغوی ډيپلوماتان منلي او د افغانستان سفارتونه یې ورسپارلي دي.

د افغانستان د خبریالانو مرکز ویلي چې د نورستان په مرکز پارون کې د امرباالمعروف او نهي عن المنکر ریاست سیمه ییزو چارواکو ته امرکړی چې د ژوندیو موجوداتو د عکسونو اخیستل او خپرول په رسمي ډول منع کړي.

دې مرکز چې له افغانستان څخه بهرفعالیت کوي نن سې شنبې په یوه اعلامیه کې په افغانستان کې د دغه محدودیت د پراخیدو په اړه ژوره اندیښنه څرګنده کړې او خبرداری یې ورکړی چې هغه به د رسنیو د کاري بهیر او اطلاعاتو ته د خلکو د لاسرسي په برخه کې منفي اغیزې ولري.

د اعلامیې له مخې نورستان د افغانستان شپږم ولایت دی چې په تصویري رسنیو کې د ژوندیو موجوداتو د تصویرونو پرخپریدو په کې بندیز لګول کیږي.

د افغانستان د خبریالانو مرکز د روانې مرغومې میاشتې په لومړیو کې په یوه راپورکې افغانستان تیر ۲۰۲۴ کال د رسنیو لپاره ترټولو سخت کال بللی او ویلي ووچې په دې کال رسنۍ سختې ځپل شوې دي.

د دې بنسټ په خبره دې کال کې د رسنیو او خبریالانو له حقونو د سرغړونو ۱۸۱ پېښې ثبت شوې دي.

همدارنګه ویل شوي چې طالبانو په ۲۰۲۴م کال کې رسنیو ته اووه نوي دستورالعملونه صادرکړي چې له مخې یې د افغانستان په یوشمیرولایتونو کې د ژوندیو موجوداتو د تصویرونو پرخپریدو بندیز هم شامل دی.

د پاکستان په پلازمینه اسلام آباد کې د افغانستان سفارت چې د طالبانو ترکنټرول لاندې فعالیت کوي، په اسلام آباد کې د نیول شویو شاوخوا اته سوه افغان کډوالو په غبرګون کې ویلي چې دغه کډوال، معتبرې ویزې، د پي او آرکارټونه اود افغانستان د تابعت کارټونه، ACC لري.

دې سفارت پرون دوشنبې پر خپله ایکس پاڼه یا پخواني ټویټرکې په یوه بیان کې ویلي، د دې لپاره چې په پاکستان کې افغان کډوال ونه نیول شي، د (NOC) یا د اعتراض نه کولو په نوم سند ته اړتیا لري چې ترلاسه کول یې ډیرسخت دي.

دې سفارت همدارنګه ویلي چې د دغو نیونو په جریان کې اکثره ښځې او ماشومان له خپلو کورنیو جلا شوي او دوی د پاکستان له حکومت څخه غوښتنه کوي چې په دې هیواد کې د میشتو افغان کډوالو حقونه او امنیت تامین کړي. سفارت همدارنګه له ملګروملتونو او د بشري حقونو له نړیوالو بنسټونو غوښتي دي چې د افغان کډوالو په وړاندې د پاکستان د سیاستونو په وړاندې اقدام وکړي.

د راپورونو له مخې په دې وروستیو اونیو کې په پاکستان کې د افغان کډوالو د کورونو تلاشي زیاته شوې ده.