د افغانستان د بشري حقونو خپلواک کمېسیون په میدان ورګ ولایت کې د وسله والو طالبانو له لوري د یو محصلاعدامول وغندل.

د دغه کمېسیون یوه غړي احمد ضیا لنګري نن ازادي راډیو ته وویل هیڅ څوک حق نه لري چې د محکمی له حکم پرته څوک مجازات کړي.

د میدان وردګو سیمه ایزچارواکي وايي وسله والو طالبانو د جمعې په ورځ د فیض الرحمان په نوم یو ځوان چی د کابل د پولیتخنیک پوهنتون د څلورم کال محصل وو په چک ولسوالۍ کې په دار وزړاوه.

د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد وایې چې د دې اعدام د انګیزې په اړه د دوي څیړني پیل شویدي.

مسکو اعلان کړی چې د امریکا او روسیې ترمنځ د کړکیچ کمولو د هڅو په لړ کې به واشنګټن ته نوی سفیر واستوي.

د روسیې د بهرنیو چارو وزارت د جمعې په ورځ (۱۰ حوت) وویل چې امریکایي لوري د پنجشنبې په ورځ په ترکیه کې په یوه ناسته کې د روسیې د نوي سفیر په توګه د الکساندر دارچی‌یف د ټاکلو لپاره د تایید اشاره ورکړې ده.

تر دې وړاندې، دواړو لوریو اعلان کړی و چې په استانبول کې یې د هغو اقداماتو پر سر توافق کړی، چې د دوی د سفارتونو او قونسلګریو پر فعالیتونو اغېز لري.

روسیې همداراز وړاندیز کړی، چې د دواړو هېوادونو ترمنځ مستقیمې الوتنې، چې د اوکراین د جګړې له پیل راهیسې بندې شوې دي، بیا پیل شي.

په قاهره کې د اسراییل او د حماس د افراطي ډلې ترمنځ غیرمستقیم مذاکرات پیل شوي، څو د غزې د اوربند د دوهم پړاو د موافقې د سقوط مخه ونیسي.

د اوربند لومړی پړاو، چې ۴۲ ورځې یې دوام درلود، نن (شنبې، د حوت ۱۱) پای ته رسیږي.

تمه وه چې اسراییلي ځواکونه په همدې ورځ د فیلادلفي له محور څخه د وتلو لړۍ پیل کړي او دا بهیر په اتو ورځو کې بشپړ کړي.
خو د اسراییل د صدراعظم دفتر اعلان کړی چې دا کار به ونه شي.

حماس د امریکا او اروپایي اتحادیې له خوا ترهګره ډله ګڼل کېږي، خو د دې ډلې ګڼ مشران په قطر کې اوسي.

مصر، چې له حماس سره نژدې اړیکې لري، له امریکا سره یې د اوربند د لومړي پړاو په ترلاسه کولو کې همکاري کړې وه.

دوو مصري سرچینو د جمعې په ورځ (۱۰ حوت) رویټرز خبري اژانس ته ویلي چې اسراییل د ۴۲ نورو ورځو په مخه د اوربند د لومړي پړاو د غځولو نیت لري او د همدې هدف لپاره یې د قاهرې په مذاکراتو کې ګډون کړی.

یوشمیرسرچینو لږ مخکې مشال راډیو ته تایید کړه چې حامدالحق د ټپونو له امله مړ شو.

یوشمیررسنیو د ځینو نورو سرچینو له قوله دا یوه ځانوژونکې حمله بللې او پکې د وژل شویو کسانو شمیریې لږترلږه پنځه تنه ښودلی و.

د سیمه ییزو پولیسو یوه افسر امجد محمد د جرمني خبري اژانس ته وویل چې بم چاودنه د حقانیه مدرسې د ودانۍ د انګړپه جومات کې هغه مهال وشوه چې لمونځ کونکو د جمعې لمونځ کاوه.

په سیمه کې د ژغورنې د ادارې مشر بلال فیضي دې آژآنس ته وویل چې ژغورنکو د جومات له دننه لږترلږه شل ټپیان او مړي لیږدولي دي.

هغه ویلي تراوسه موږ ته نده څرګنده چې څویې مړه او څومره نور یې ټپیان دي.

تراوسه پورې چا یا کومې ډلې د دغه برید مسولیت ندی اخیستی.

مولانا حامدالحق د خپل پلار له مړینې وروسته د دې دارالعلوم مهتمم و.

په دې سره د ۲۰۲۵ کال د پیل راهیسې په پاکستان کې د پولیو د ثبت شویو مثبتو پیښو شمیر پنځو ته ورسید.

تیر۲۰۲۴ کال په دې هیواد کې د پولیو ۷۴ مثبتې پیښې ثبت شوې وې.

په سیند او پنجاب ایالتونو کې د پولیو دغه نوې پیښې داسې مهال ثبت شوي چې روغتیاپالان نن جمعه د ورځې په پای کې د ګوزڼ یا پولیو د سرایت په لوړ خطر لرونکو سیمو کې د پولیو د واکسین کمپاین پای ته رسوي.

چارواکو هیله څرګنده کړې چې د پولیو په دغه پنځه ورځني کمپاین به له پنځو کلونو کم عمره ۴۴،۲ ملیونه ماشومان واکسین کړي.

له دغه کمپاین سره هم مهاله پرون پنجشنبه په افغانستان کې هم د پولیو د واکسین څلورورځنی کمپاین په ۱۶ ولایتونو کې پای ته ورسید. تیره اونۍ سیمه ییزو چارواکو په بادغیس ولایت کې د پولیو د یوې مثبتې پیښې د ثبتیدو خبر ورکړ.

افغانستان او پاکستان په نړۍ کې هغه دوه هیوادونه دي چې د پولیو ناروغۍ پکې تراوسه له منځه نده تللې.

ګوزڼ یا پولیو هم هم ناعلاجه ساري ناروغي ده چې له خطره یې یو ماشوم یوازې د واکسین په وسیله بچ کیدای شي.

افغانستان په دوهمه لوبه کې د چهارشنبې په ورځ انګلستان ته ماتې ورکړه چې ورسره په دې جام کې د پاتیدو هیلې زیاتې شوې.

د افغانستان د کرکټ ملي لوبډلې کپتان حشمت الله شهیدي د انګلستان پر وړاندې له بریا وروسته پرون پنجشنبې خبریالانو ته وویل چې په دغې بریاسره

د ملي لوبډلې روحیه لا پیاوړې شوې او هڅه به وکړي چې له اسټرالیا سره راتلونکې لوبه هم وګټي.

ښاغلي شهیدي دا لوبه د دې سیالیو بل پړاو ته د تلو لپاره مهمه وبلله. د دې لوبې ګټونکې لوبډله به نیمه پایلوبې ته لاره پیدا کړي.

افغانستان په بي ګروپ کې له جنوبي افریقا، اسټرالیا او انګلستان سره لوبیږي.

تراوسه جنوبي افریقا او اسټرالیا د جدول په سرکې دي.

تمه کیږي چې د بحث یوه مهمه موضوع به پرهغه تړون متمرکزه وي چې متحده ایالاتو ته په اوکراین کې د معدني زیرمو په شمول د ځمکې کمیابه عناصروته لاسرسی ورکوي.

پردې تړون له څو اونیو راهیسې خبرې شوې او ټرمپ ویلي چې زیلینسکي به په واشنګټن کې د دې سند لاسلیک کولو ته چمتو وي.

ولسمشر ټرمپ، چې څه باندې یوه میاشت وړاندې سپینې ماڼۍ ته بیرته ستون شوی له اوکراین سره د امریکا مرستې یې د دې هیواد د ځمکې نادرو زیرمو ته په لاسرسي پورې تړلې دي.

دغه زیرمې له اقتصادي پلوه ګټورې اوله ستراتیژیکې پلوه مهمې ګڼل کیږي.

د رویترز خبري آژانس د راپور له مخې ولسمشر ټرمپ چې د اوکراین د ولسمشرپه اړه یې مخکې ستوغې خبرې کړې وې او هغه یې ډیکټاټور یاد کړی و پرون پنجشنبې په واشنګټن کې د بریتانیا له صدراعظم کایر سټارمر سره له کتنې وروسته په یوه ګډه خبري غونډه کې وویل چې دی له زیلینسکي سره ډیرې ښې اړیکي لري.

اوکراین هیله من دی چې دا تړون به ټرمپ وهڅوي چې د روسیې لخوا د لاندې کړو سیمو د بیرته نیولو لپاره د کیف د هڅو ملاتړ وکړي.

دا تړون به همدارنګه وکولی شي په کانګرس کې د جمهوري غوښتونکو ملاتړ ترلاسه کړي چې له دې جګړه ځپلي هیواد سره نورې مرستې وکړي.

افغانستان له لسو څخه یوازې د یوې نمرې د دریمې برخې په ترلاسه کولو سره، د ۱۶۷ هیوادونو په کتارکې وروستی یعنې ۱۶۷م ځای خپل کړی دی چې په دې توګه د پرله پسې دوهم کال لپاره افغانستان په نړیواله کچه د ترټولو لږ ډیموکراتیک هیواد په توګه خپل ځای ساتي.

دا شاخص، چې د ۱۶۷ هیوادونو د ارزونې نتیجه ده، د افغانستان، شمالي کوریا او چین ترمنځ څرګند توپیرونه په ګوته کوي. افغانستان د ډیموکراسۍ د اندازه کولو لپاره د کارول شویو پنځو مهمو شاخصونو څخه په څلورو کې ترټولو ټیټې نمرې ترلاسه کړې دي.

د هیوادونو د ډیموکراسۍ شاخص د پنځو اصلي معیارونو پراساس ارزول شوی: د ټاکنو پروسه او ټولګډونوالی، مدني آزادۍ، د حکومت چلند، سیاسي مشارکت او سیاسي فرهنګ.

د دې ادارې د راپورله مخې په ۲۰۲۱ کال کې پرافغانستان د طالبانو له بیا واکمنیدو راهیسې، د انتخاباتو ټولې پروسې لغوه شوي او هیڅ ډول ډیموکراتیک میکانیزمونه چې خلک وکولای شي په سیاسي پریکړو کې ګډون وکړي، نشته.

د طالبانو حکومت چې تراوسه د نړۍ هیڅ یوه هیواد په رسمیت ندی پیژندلی، یو مهم لامل یې د دې هیواد د وګړو په تیره د ښځو له اساسي بشري حقونو څخه سرغړونې او د یوه ټولګډونه حکومت نشتوالی ښودل کیږي.

په دې اړه د امریکا او اوکرایین ولسمشرانو خبرې اترې کړي او ابتدايي طرحه يې اماده شوې خو لا تراوسه په رسمي ډول لاسلیک شوی نه ده.

د اوکرایین کابینې په هغه بیان کې چې د پنجشنبې په ورځ د (فبروۍ ۲۷مه) يې خپور کړی ویلي، د اقتصاد وزیر یولیا سویرینکو او د بهرنیو چارو وزیر اندري سیبیها ته يې اجازه ورکړې چې دا هوکړه لیک لاسلیک کړي.

تمه ده نن جمعه د اوکرایین ولسمشر ولادیمیر زلنیسکي پر دې هوکړه لیک د نظارت او د امریکا له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره د لیدو په موخه واشنګټن ته لاړ شي.

اتکل کیږي چې زلنیسکي به په دې لیدنه کې هڅه وکړي په سیاسي او پوځي برخه کې د اوکرایین لپاره د امریکا ملاتړ ترلاسه کړي.

د اوکرایین ولسمشر فرانس پرس خبري اژانس ته ویلي، دا هوکړه لیک هغه سند دی چې د امریکا او اوکرایین ترمنځ به په راتلونکې کې نورو همکارو ته لار خلاصه کړي.

د هغه په ټکو، د دغه هوکړه لیک په اړه د اوکراییني او امریکايي چارواکو ترمنځ خبرې روانې دي.

په هغه ویډيو کې چې افغان کرکټ بورډ د پنجشنبې په ورځ پر خپلې فېسبوک پاڼې خپره کړې ابراهیم ځدران او راشد خان له انګلستان سره د افغان کرکټ لوبډلې د لوبې تکرار ګوري او راشد خان ابراهیم ځدران ته وايي، "د هغه کیچ تمه چې ما درلوده تا ونیوه".

په دې ویډيو ابراهیم ځدران د خپل هغوو اشارو په اړه هم توضیحات ورکړي، چې د ۱۷۷ منډو له پوره کیدو وروسته يې په میدان کې کړې وې.

ابراهیم ځدران وايي، په هغوو حرکتونو چې لاس يې د خبرو او مننې په شکل نیولي و، له راشد خانه يې مننه کوله.

د چهارشنبې په ورځ افغانستان له انګلستان د چمپینز ټرافي لوبو په لړ کې د لاهور په قذافي لوبغالي کې له هیجانه ډ‌که لوبه لره چې افغان لوبډلې د وروستي اور په پنځه بال د انګستان د ټولو لوبغاړو په سوځولو سره لوبه وګټله.

په دې لوبه کې افغان لوبډلې د پنځو ویکټو په تاوان ۳۲۶ منډې وکړي چې ۱۷۷ يې ابراهیم ځدران کړې وې.

سبا جمعه افغانستان په دې جام خپله دریمه لوبه له استرالیا سره کوي.

دا لوبه د افغانستان په وخت د ماسپښین په یوه نیمه بجه پیلږي.

د چمپینز ټرافي لوبو په لړ کې د پنجشنبې په ورځ د پاکستان او بنګله دیش لوبه وه، چې د باران له کبله لغوه شوې وه.

پاکستان چارواکو د نوم نه ښودلو په شرط د ازادي راډیو مشال ځانګې ته د پنجشنبې په ورځ ویلي،" د تورخم دروازې د بیا پرانیستو په خبرو اترو کې هیڅ پرمختګ نه دی شوی".

دا لار د یوې اونۍ راهیسې د باروړنکو لارو سربیره، د مسافرو او ناروغانو پرمخ تړلی شوې ده.

په سیمه کې د مشال راډیو د خبریال په ټکو، مسافر او ناروغان په جوماتونو او هوټلونو کې دیره دي او د خوارک او څښاک له نه شتون شکایت لري.

بل پلو، د دروازې دواړو خواوو ته یو شمیر لارۍ چلوونکو شکایت کړی چې مالونه يې په خرابیدو دي او د طالبانو او پاکستاني چارواکو يې د دروازې د خلاصیدو غوښتنه کړې ده.

ټاکل شوې وه، د فبرورۍ په ۲۵مه طالبان او پاکستان چارواکي د دې لارې د خلاصیدو په اړه خبرې اترې وکړي، خو پاکستاني چارواکو د ازادي راډیو مشال برخې ته ویلي دي، "د فبرورۍ د ۲۵مې تر ماښامه له کابله د خبرو اترو د دویم پړاو لپاره تورخم ته د طالبانو پلاوی ورغلی نه دی".

د فبرورۍ په ۲۴مه د ننګرهار ولایت لپاره د طالبانو مرستیال والي عبدالعزیز مصطفی له پاکستاني چارواکو سره کتلي و، خو د لارې د پرانیستلو په اړه کومې پایلې ته رسیدلي نه وو.

پاکستاني امنیتي ځواکونو د فبرورۍ په ۲۱مه له طالبانو ځواکونو سره د مورچلو د جوړولو پر سر شخړه وکړه چې له کبله يې د تورخم دروازه د سوداګریزو مالونو او مسافر پر مخ وتړل شوه.