د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلینکن وایي، حکومت یې د افغانانو د تخلیې له ایتلاف (Afghanevac) سره هوکړه لیک تمدید کړ.

ښاغلي بلینکن پرون ناوخته پر خپله ایکس پاڼه/ پخواني ټویټر لیکلي‌ چې دا اقدام امریکا ته هغو افغانو د لېږد په هدف شوی چې افغانستان کې یې له امریکایانو سره کار کړی دی.

دا کار داسې مهال کیږي چې افغانستان کې د امریکایانو پخواني یوشمېر کارکوونکي لا هم پاته دي او شکایت کوي چې امریکا ته د لېږد چارې يې ټکنۍ روانې دي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر بیا ویلي، دوی د دغو افغانانو لېږد ته ژمن دي او له هغو افغانانو سره دریږي چې د دوی له ځواکونو سره یې افغانستان کې کار کړی دی.

امریکا په ۱۴۰۰ هجري لمریز کال کې د طالبانو له بیا واکمنۍ وروسته ۱۲۴ زره افغانان څو اونیو کې تخلیه کړل او دغه لړۍ تراوسه هم روانه ده.

د بریتانیا د ځانګړو ځواکونو یوشمېر سرتیرو چې افغانستان کې يې ماموریت کړی ویلي د " مشکوکو طالب وسله والو" په ضد د دوی عملیاتو کې بې ګنا افغانان وژل او ټپیان شوي دي.

د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې چې نن چهارشنبه یې خپور کړی، ځانګړو سرتیرو دغه څرګندونې د هغه خپلواک تحقیق پر مهال کړي چې دفاع وزارت یې د بي بي سي له یوې څیړنې وروسته امر کړی و.

د بي بي سي په څیړنه کې راغلي چې د بریتانیا ځانګړو هوایي ځواکونو لس کاله وړاندې د مشکوکو سخت دریځو په ضد عملیاتو کې ۵۴ کسان وژلي چې خپلو پوځي پولیسو ته یې په اړه معلومات نه دي ورکړي.

د خپلواک تحقیق پر مهال یوه سرتیري ویلي، ده او ملګري یې افغانستان کې د عملیاتو پر مهال د روزنې یو مرکز په نښه کړ چې ټول کسان یې ووژل شول، خو په خبره یې وروسته معلومه شوه چې هلته وژل شوي بې وسلې کسان وو.

بریتانیا په افغانستان کې د ناټو په چوکاټ کې زرګونه سرتیري درلودل چې په ناکراره هلمند ولایت کې میشت وو.

تر دې وړاندې استرالیایي سرتیرو هم منلې چې افغانستان کې د ماموریت پر مهال یې یوشمېر بې ګنا افغانان وژلي دي.

د امریکا منتخب ولسسشمر ډونالډ ټرمپ وایي، د طالبانو حکومت ته د میلیاردونه ډالرو لېږل د " نه منلو وړ" کار دی.

ټرمپ پرون سه شنبه په فلوریدا کې د یوه خبري کانفرانس پر مهال دغې موضوع ته اشاره وکړه او وې ویل، اوسني ولسمشر جوبایډن د امریکا میلیاردونه ډالره شتمني له هېواده ایستلې ده.

هغه د یوه خبریال د دې پوښتنې په ځواب کې چې طالبانو ته د میلیونونه ډالرو لېږلو په اړه څه نظر لري، وویل:

" دا ان د منلو نه دي، میلیونونه هم نه، میلیاردونه ډالر دي چې مونږ د طالبانو تر واکمنۍ لاندې افغانستان ته ورکړي دي. دا پیسې بایډن ورکړي دي، دا همغه سړی دی چې د امریکا د شتمني پنځوس- شپیته تریلیونه ډالره یې ایستلي دي، دا کار به نور نه کیږي، اوس مونږ د ښه قضاوت خاوند یو ملت یو."

خو د طالبانو حکومت د ښاغلي ټرمپ دغه څرګندونې رد کړې دي.

د طالبانو د حکومت مرستیال ویاند حمدالله فطرت نن پر خپله ایکس پاڼه لیکلي، امریکا افغانستان ته ټولې لېږل شوې پیسې په خپلو اهدافو لګولي او د طالبانو حکومت ته یې هیڅ پیسې نه دي ورکړي.

تر دې وړاندې د افغانستان د بیارغونې لپاره د امریکا د سرپلټونکي ادارې ( سیګار) ویلي و چې امریکا په دریو کلونو کې افغانستان ته ۳ اعشاریه ۳۳ میلیارده ډالر لیږلي دي چې د طالبانو حکومت ته یې هم ګټه رسېدلې ده.

په بغلان ولایت کې د وسله والو په برید کې یو دیني عالم وژل شوی او یو بل ټپي دی.

د بغلان ولایت د امینې قومندانۍ ویاند شیراحمد برهاني د افغانستان کورنیو رسینو سره په خبرو کې ویلي، "دا دیني عالمان د سه شنبې په ماښام له یوې مېلمستیا د کور پر لور روان وو، چې برید پرې وشو".

د برهاني په خبره، په برید کې د عبدالرزاق په نوم یو دې عالم وژل شوی او بل سخت ټپي شوی دی.

د بغلان د امینې قومندان په دې اړه چې بریدکوونکې نیول شوي یا نه، څه نه دي ویلي.

که څه تراوسه د دغې برید مسولیت کوم چا یا کومې ډلې نه دی منلی، خو له وړاندې د بغلان په مرکز پلخمري کې د امام زمان په نوم په یوه جومات کې په ځانمرګي برید کې چې د شعیه عالمانو په ګډون په لسهاوو کسان په کې وژل شوي او ټپیان وو، داعش وسله والې ډلې منلی و.

چینايي چارواکو ویلي، د همالیه غرونو په لمن کې د زلزلې له کبله د ودانیو تر لاندې د ورکو کسانو د پلټنې عملیات لا هم دوام لري.

د دغو چارواکو په خبره، تراوسه څه باندې څلورسوه کسان ژوغورل شوي دي.

د چین دولتي سي سي ټي وي تلویزیون د راپور له مخې، یوازې په تبت کې ۱۲۶ کسان وژل شوي او ۱۸۸ نور ټپیان دی.

د چین په تبت کې پرون سه شنبې د ایورست غرونو په ۸۰ کیلومټرۍ کې د ریښتر په کچه ۶،۸ درجې زلزله وشوه، چې په وروستیو څو کلونو کې په سیمه کې تر ټولو قوي زلزله وه.

دغې زلزلې په ګاونډیو هیوادونو له هغې ډلې نیپال، هند او بوتان کې هم یو شمیر ودانۍ لړزولي دي.

د دې زلزلې له کبله څه باندې ۳۰ زره کسان د کورونو پریښودو ته اړ شوي.

د چین د زلزلو مرکز نن چهار شنبې اعلان کړی چې له زلزلې وروسته د څه باندې ۵۰۰ د ځمکې ټکانونه احساس شوي چې د ریښتر په کچه شدت يې ۴،۴ درجې و.

د افغانستان د فوټبال د اتلانو لیګ په څلورم پړاو کې د فراه ابومسلم ټیم قهرمان شو.

په دغې لیګ کې د سه شنبې په ورځ د جنوري په ۷مه دوه لوبې ترسره شوې.

په لومړۍ لوبه کې خراسان فاریاب ۳ د ۲ پر وړاندې عدالت فراه ته ماتې ورکړه او په وروستۍ لوبه کې که څه هم اټک انرژي د استقلال کابل لوبډلې ته ۶ د صفر پر وړاندې ماتې ورکړه، خو د اتلولۍ مقام ته ونه رسېده.

د اټک انرژي لوبډله چې تېر کال یې اتلولي ګټلې وه، سږکال یې هم نومرې له ابومسلم فراه سره مساوي وې، خو تر ابو مسلم فراه یې کم ګولونو وهلي وو نو له همدې کبله یې دویم مقام ترلاسه کړ.

د دې پړاو وتلې لوبډلې ابو مسلم فراه بیا د نومرو په جدول کې د ۲۸ نومرو ترڅنګ ټول ټال ۲۸ ګولونه وهلي و.

د افغانستان د فوټبال د اتلانو لیګ په څلورم پړاو کې د فراه ابومسلم ټیم قهرمان، اټک انرژي ټیم دویمه مقام او دریمه مقام بیا د هرات ولایت اړوند سرخ پوشان خوافي ټیم ترلاسه کړ.

دا سیالۍ میاشت وړاندې د دولسو ټیمونو په ګډون پیل شوې وې.

که څه هم پر افغانستان د ۲۰۲۱ کال راهیسې د طالبانو له بیا واکمنیدو وروسته، له شپږم ټولګیو پورته د نجونو پر مخ د ښوونځیو دروازې بندې شوې، خو تازه طالبانو د بامیانو ولایت د کهمرد ولسوالۍ په "دشت سفید" کلي کې د نجونو د یوه نوي ښوونځي د پرانستو خبر ورکړی دی.

د طالبانو تر واک لاندې د باختر خبري اژانس د راپور له مخې، دا ښوونځی د ارغوشه خیریه بنسټ په مالي مرسته جوړ شوی دی.

د باختر په راپور کې وړاندې راغلي، په دې ښوونځي کې له شپږم ټولګیو ښکته نجونو ته د زده کړې زمینه برابره شوې ده.

طالبانو په افغانستان کې یوازې له شپږم ټولګیو پورته نجونې له زده کړو نه دي راګرځولي، بلکې دغې ډلې د ۲۰۲۲ کال په ډیسمبر کې د نجونو پر پوهنتوني زده کړو بندیز ولګوه او د ملګروملتونو د ادارو په ګډون يې په ټولو غیردولتي او یو شمیر دولتي ادارو کې يې ښځې له کاره راوګرځولې.

که څه هم پر افغانو ښځو او نجونو د طالبانو بندیزونو کورنۍ او نړیوال غبرګونونه پارولي، خو طالبانو په ځلونو د دغو غبرګونونو په ځواب کې ویلي، د اسلامي شریعت په چوکاټ کې د ښځو او نجونو حقونه يې خوندي کړي دي.

د برازیل د هوايي ځواکونو څیړنیز مرکز، قزاقستاني چارواکو د الوتکو د پروازونو هغه معلومات سپارلي چې د الوتکو له پروازونو يې ضبط کړي.

دا معلومات د هغه اذربایجاني هوايي شرکت په اړه دي چې تیره میاشت یې یوې الوتکې سقوط وکړ.

دغې څیړنیز مرکز په یو بیان کې ویلي، معلومات يې د امبرایر الوتکې له کابینونو چې په برازیل کې جوړه شوې وه، تکمیل کړي او څیړنیز ټیم ته يې سپارلي دي.

د قزاقستان چارواکو د تیرکال د ډسمبر په ۲۹مه اعلان کړی و چې د دې الوتکې ضبط شوي معلومات د اذربایجان د ولسمشر الهام علي اف د هغوو تورونو له کبله چې ویل یې روسیه هڅه کوي د دې لوې فاجعې دلایل "پټ" کړي او برازیل ته يې واستوي.

کرمیلین ویلي و، د روسیې ولسمشر له اذربایجاني سیاله بښنه غوښتي د الوتکې په سقوط کې يې لاس لرل رد کړي و.

د "اذربایجان ایرلاینز" الوتکې د تیرکال د ډیسمبر په ۲۵مه هغه مهال سقوط وکړ چې له خپلې کرښې ووته.

دغه الوتکه د اذربایجان له پلازمینې باکو د چچنیاي د ګروزني پر لور روانه وه او ۶۷ مسافر په کې سپاره وو.

د دغو مسافرو له ډلې ۳۸ تنه يې ووژل شول.

پر اشغال شوې لودیزې غاړې د اسراییلو په بریدونو کې درې فلسطینیان چې د اسراییلو پوځ يې "شبه نظامیان" بولي وژل شوي دی.

د اسوشیټدپرس خبري اژانس د راپور پر بنسټ، دا بریدونه د سه شنبې په ورځ د جنوري په ۷مه وروسته له هغه شوې چې په لودیزه غاړه کې پرون دوشنبې پر یوه موټر په برید کې درې اسراییلي وګړي ووژل شول.

حماس ډلې په یو بیان کې پر اسراییلي وګړو د برید ستاینه کړې وه، خو د برید مسولیت يې نه و منلی.

حماس وسله واله ډله د امریکا او اروپايي ټولنې له خوا د یو ترهګریز سازمان په توګه پیژندل کیږي.

حماس پرون په یو بیان کې ویلي و، د اسراییلو په بریدونه کې يې یو مهم قومندان د جعفر دبابسه په نوم وژل شوی دی.

که څه هم په غزه کې له څه باندې یو کال راهیسې د اسراییلو او حماس وسله والې ډلې ترمنځ جګړه په شدت روانه ده، خو د اسراییلي یرغمل شویو د خوشي کیدو او په غزه کې د اوربند لپاره خبرې اترې هم روانې دي.

په قطر کې د طالبانو د سیاسي دفتر مشر سهیل شاهین په دوحه کې د طالبانو د حکومت د سفیر په توګه ټاکل شوی دی.

د طالبانو یوې سرچینې نن چهارشنبه ازادي راډیو ته وویل چې ښاغلی شاهین به له دې وروسته دوحه کې د افغانستان د سفارت، چې د طالبانو په کنټرول کې دی، چارې سمبالوي.

شاهین تر دې وړاندې په دوحه کې د طالبانو د سیاسي دفتر مشر و او محمد نعیم د افغانستان د سفارت سرپرستي کوله.

د طالبانو دغه سرچینه وایي، محمد نعیم په کابل کې د بهرنیو چارو وزارت د اداري مرستیال په توګه ټاکل شوی دی.

د طالبانو حکومت تراوسه د کوم هېواد له خوا په رسمیت نه دی پیژندل شوی، خو د قطر په څیر یوشمېر هېوادونو د هغوی ډيپلوماتان منلي او د افغانستان سفارتونه یې ورسپارلي دي.