د افغانستان دفاع وزارت وایي، سږ کال‌یې د دغه وزارت قراردادونو کې له اووه میلیارده افغانیو ډېره سپما کړې ده.

د دغه وزارت ویاند دولت وزیري نن دا خبره په یوه خبري کنفرانس کې وکړې:

"موږ سږ کال له اووه ملیارد افغانیو ډير په قراردادونو کې سپما کړې دي، دا پدې معنې چې کومې پیسې چې د خلکو جیبونو ته تللي دفاع وزارت دغه پیسې سپما کړې دي."

دا په داسې حال کې ده چې د جمهوري ریاست له خوا د دفاع وزارت په قراردادونو کې د فساد د څيړلو په هدف د ګمارل شوي پلاوي څيړنې ښیې چې د دغه وزارت یوازې په دوو قراردادونو کې دوه نیم سوه میلیونه ډالره اختلاس شوی.

د امریکا او روسیې ولسمشران ډونالډ ټرمپ او ولادیمیر پوتین به نن د مسکو او کیېف ترمنځ د سولې په مستقیمو خبرو اترو کې برخه وانخلي.

کرملین اعلان کړی چې د لوړ پوړو تکنوکراتانو یو پلاوی به، چې پکې د پوتین سلاکار ولادیمیر میډینسکي او د دفاع مرستیال وزیر الکساندر فومین شامل دي، په دې خبرو اترو کې ګډون وکړي.

پوتین مخکې په استانبول کې له قید او شرط پرته د مستقیمو خبرو وړاندیز کړی و، خو په دې خبرو کې يې خپل حضور نه و تایید تایید کړی.

د یوه امریکایي چارواکي په وینا، ټرمپ به په دې غونډه کې ګډون ونکړي. ده مخکې ویلي و چې ښايي په دې غونډه کې ګډون وکړي.

د رویټرز خبري اژانس په وینا، د امریکا او روسیې د مشرانو نه شتون د اوکراین په جګړه کې چې روسیې د ۲۰۲۲ کال د فبروري راهیسې پیل کړې ده، د پام وړ پرمختګ لپاره هیلې کموي.

د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي له پوتینه غوښتي چې "که هغه بېره نه لري" په دې خبرو اترو کې دې ګډون وکړي. ده مخکې ویلي و چې دی به یوازې هغه مهال ګډون وکړي چې پوتین هم حاضر وي.

د ایران د ستر مشر سلاکار علي شمخاني له NBC تلویزیون سره په یوه مرکه کې ویلي چې که پراخ محدودیتونه ورباندي سمدستي لیري شي، تهران چمتو دی خپل اټومي پروګرام محدود کړي.

هغه وویل چې ایران کولی شي د اټومي وسلو پراختیا پریږدي، د لوړو غني شوي یورانیمو څخه لاس واخلي، او د اټومي تاسیساتو تفتیش ته اجازه ورکړي.

شمخاني د دې پوښتنې په ځواب کې چې ایا ایران د بندیزونو د لیرې کولو په صورت کې د ټرمپ له ادارې سره موافقې کولو ته لیواله دی، وویل: "هو."

دا څرګندونې د تهران او واشنګټن ترمنځ د اټومي خبرو اترو تر څلورم پړاو وروسته وشوې. ایران اوس تر ۶۰ سلنه پورې یورانیم غني کوي، چې د ۲۰۱۵ کال په تړون کې د اجازې تر حد (۳.۶۷ سلنه) پورته او د وسلو تر کچې (۹۰ سلنه) کښته دي.

امریکا او لویدیځ هیوادونه ایران تورنوي چې د اټومي وسلو د جوړولو هڅه کوي، خو ایران وايي چې د دوی پروګرام په بشپړ ډول سوله ایز دی. په عین حال کې، متحده ایالاتونو د ایران پر اټومي پروګرام او د تیلو پر صنعت نوي بندیزونه لګولو ته دوام ورکړی دی.

د ویانا ژوبڼ د چهارشنبې په ورځ (د می ۱۴مه) په ځانګړو مراسمو کې د دوو نویو پانډاوو هرکلی وکړ.

دا دوه ژوي په ۲۰۲۰ م کال کې د چین په مرکزي سیمه کې د حیوانانو په یوه مرکز کې زیږیدلي او لان یون او هي فینګ نومیږي.

د ویانا ژوبڼ خپل دوه نور پانډا په تیر سپتمبر میاشت کې چین ته ستانه کړل. دغو ژویو ۲۴ او ۲۵ کاله عمر درلود.

د ویانا د ژوبڼ چارواکو د دغو نویو پانډاوو لپاره د اوسېدو ځای عصري جوړ کړی دی.

د طالبانو د حکومت سترې محکمې اعلان کړی چې په لوګر ولایت کې یې څلور کسان په عام محضر کې په دُرو وهل شوي چې دوې ښځې هم پکې شاملې دي.

د لوګر په محمد اغه ولسوالۍ کې، د سې شنبې په ورځ، د می په ۱۳مه، څلورو کسانو ته د دوی په وینا د "غیرمشروع اړیکو" او "بدکارۍ" په تور سزا ورکړل شوه.

د معلوماتو له مخې طالبانو هر کس د سیمه ییزو چارواکو او اوسیدونکو مخې ته د ۲۰ او ۳۹ تر منځ په درو ووهل.

په یوه بله پېښه کې په بدخشان ولایت کې په همدې ورځ، یو سړی چې طالبانو ورباندي د "بدکارۍ" تور پوري کړی و، په یفتل ولسوالۍ کې د طالبانو د پولیسو د مرکزي دفتر په انګڼ کې ۳۹ ځله په دُرو وواهه.

د طالبانو د سترې محکمې د مخکینیو معلوماتو له مخې، د ۲۰۲۵ کال له پیل راهیسې، لږ تر لږه ۲۱۳ کسان چې ۱۶۹ نارینه او ۴۴ ښځې دي، د جسمي سزاوو سره مخامخ شوي دي.

مخکې د ملګرو ملتونو په ګډون ګڼو د بشري حقونو بنسټونو او مدافعینو له طالبانو غوښتي چې دا ډول سزاوې بندې کړي او د جرایمو د مخنیوي لپاره د یو اصولي او قانوني عدلي او قضايي سیستم له لارې عدالت تامین کړي.

د ازبکستان رسنیو د سورخُندریا سیمه اییزې ادارې د مطبوعاتي خدماتو د معلوماتو له مخې راپور ورکړی چې د می په ۱۳مه، د ترمز نړیوال سوداګریز مرکز کې د ازبکستان او طالب چارواکو تر منځ یوه غونډه وشوه.

د معلوماتو له مخې په دې غونډه کې د افغانستان لپاره د ازبکستان د ولسمشر ځانګړي استازي عصمت الله ارګاشیف، د سورخندریا سیمې والي الغبیک قسیموف، د طالبانو د حکومت د ریس الوزرا د دفتر مشر ملا عبدالواسع او د بلخ لپاره د طالبانو والي محمد یوسف وفا ګډون کړی و.

په راپور کې راغلي چې ازبکستان د هرات د سپینو مرمر ډبرو ۱۶ لارۍ ترلاسه کړې چې په سمرقند کې به د امام بخاري کمپلیکس په جوړولو کې وکاریږي.

په اندونیزیا کې پاته افغان پناه غوښتونکو د چارشنبې په ورځ د استرالیا د سفارت مخې ته لاریون وکړ.

دغو پناه غوښتونکو شعارونه ورکړل چې د دوی د پناه غوښتنې غوښتنلیکونو ته دې توجه وشي. د دوی په وینا، استرالیا له ۲۰۱۴م کال راهیسي اندونیزیا ته د ورغلیو افغان پناه غوښتونکو کیسونه نه دي پراسیس کړي.

دا په داسې حال کې ده چې د امریکا د کورني امنیت وزارت ویلي، په متحده ایالاتونو کې د مېشتو زرګونو افغان پناه‌غوښتونکو موقتي خوندي وضعیت یا "ټي‌پي‌اېس" پروګرام به د روانې مې میاشتې په ۲۰مه پای ته ورسېږي، او لغوه کېدل به یې د جولای له ۱۲مې عملي شي.

تر دې اعلان وروسته د ژغورنې نړیوالې کمیټې یا اي ار سي پر دې پرېکړه په انتقاد ویلي چې افغانستان ته د لنډ مهاله خوندي حالت درلودنکې افغانانو استول به ویجاړونکې پایلې ولري.

د «افغان ایوک» په نوم امریکا ته د کډه شویو افغانانو د ملاتړ د یوې ادارې د معلوماتو له مخې، دا مهال شاوخوا ۱۱ زره افغان وګړو په متحده ایالاتو کې لنډمهاله خوندیتوب ترلاسه کړی دی.

د افغانستان لپاره د پاکستان ځانګړي استازي محمد صادق د خرلاڅۍ بندر په اډه کې د یوه روغتون د پرانیستلو خبر ورکړی دی.

هغه نن چهارشنبه (۲۴ ثور) په ایکسپاڼه (پخواني ټویټر) کې لیکلي چې دا روغتیایی مرکز چې «د افغانستان-پاکستان د دوستۍ روغتون» نومول شوی، د ښه نیت د پیاوړتیا او دوه اړخیزې همکارۍ په هدف د پاکستان د اردو او د طالبانو د ادارې له‌خوا جوړ شوی دی.

نوموړي زیاته کړې چې په دغه روغتون کې، چې په عصري طبي وسایلو سمبال دی، تر ډېره د ډیورند کرښې په غاړه د پرتو سیمو اوسېدونکو ته روغتیایي خدمتونه وړاندې کېږي.

د خرلاڅۍ لار، چې د پکتیا ولایت پورې تړلې ده، د افغانستان او پاکستان ترمنځ د توکو د لېږد یوه مهمه لاره بلل کېږي.

د تګ راتګ دا دروازه له نژدې اوو میاشتو تړل کېدو وروسته، تېره اوونۍ بېرته پرانیستل شوه.

د طالبانو حکومت وايي، چمتو دی د ولسمشر ډونالډ ټرمپ له ادارې سره د هغو افغان کډوالو د بېرته ستنولو په اړه خبرې وکړي، چې په متحدو ایالاتو کې یې موقتي خوندیتوب پای ته رسیږي.

د امریکا حکومت د روانې اوونۍ د دوشنبې په ورځ اعلان وکړ چې د افغانانو د «موقتي خوندیتوب حالت» د مې پر ۲۰مه پای ته رسېږي، او دا پرېکړه به د جولای له ۱۲مې عملي شي. د امریکا د کورني امنیت وزارت په وینا دا پرېکړه د افغانستان د امنیتي وضعیت د ښه والي له امله شوې ده.

د دې پرېکړې د عملي کېدو په صورت کې زرګونه افغانان له امریکا څخه د ایستل کېدو له خطر سره مخامخیږي.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت ویاند عبدالقهار بلخي پر «ایکس» (پخوانی ټویټر) لیکلي:

«د افغانستان اسلامي امارت چمتو دی چې له امریکا او نورو هېوادونو سره د هغو افغانانو د ستنولو په اړه رغوونکي بحثونه وکړي، چې نور د پاتې کېدو په شرایطو برابر نه دي.»

ده د افغانانو د موقتي خوندیتوب د پروګرام پای ته رسیدا په اړه د امریکا د کورني امنیت وزارت اعلان مثبت ګام بللی دی.

د طالبانو حکومت تر دې وړاندې ډاډ ورکړی و چې هغه افغانان چې په ۲۰۲۱ کال کې د طالبانو د واک ته رسېدو پر مهال له هیواده وتلي، کولی شي بېرته په امن هېواد ته راستانه شي.

خو ملګرو ملتونو راپور ورکړی چې د طالبانو له‌خوا د اعدامونو او بې‌درکه کېدنو پېښې هم ثبت شوې دي.

د متحدو ایالتونو د کورني امنیت وزارت ویلي چې: «په افغانستان کې شرایط نور د لنډمهاله خوندیتوب حالت معیارونه نه پوره کوي.» د لنډمهاله خوندیتوب حالت د هغو هیوادونو د وګړو د اخراج مخنیوي کوي او په امریکا کې د کار کولو اجازه ورکوي چې له جګړو یا بحرانونو سره مخامخ وي.

د متحدو ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ د سعودي عربستان د سفر په دوهمه ورځ د سوریې له نوي واکمن احمد الشرع سره ولیدل.

د امریکا ولسمشر د سوریې له نوي مشر سره، په کتنه کې له هغه وغوښتل چې له اسراییل سره د سولې له تړون سره یو ځای شي.

ډونالډ ټرمپ وویل، له سوریې سره دا تماس د سعودي د ولیعهد محمدبن سلمان او د ترکیې د ولسمشر رجب طیب اردوغان په هڅونه شوی دی.

هغه د سوریې په اړه وویل: «یوه نوې اداره موجوده ده چې هیله ده بریالۍ شي» او زیاته یې کړه: «زه وایم چې بریا درته غواړم.»

د دواړو هېوادونو د مشرانو ناسته د تړلو دروازو تر شا وشوه او خبریالانو ته اجازه نه وه ورکړل شوې چې د هغوی خبرې واوري.

د ترکیې د انادولو خبري آژانس د راپور له مخې، د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان د ویډیو کنفرانس له لارې د ټرمپ، محمدبن سلمان او احمد الشرع له غونډې سره یوځای شو. ترکیه د الشرع د حکومت او د هغه تر مشرۍ لاندې یاغیانو اصلي ملاتړې وه.

سپینې ماڼۍ وروسته اعلان وکړ چې دې غونډې شاوخوا نیم ساعت دوام وکړ.

د طالبانو د ریاست‌الوزرا اقتصادي مرستیال، عبدالغني برادر، د طالبانو د حکومت د یو پلاوي په مشرۍ نن چهارشنبې (د غويي ۲۴مه) د قازان په اقتصادي فورم کې د ګډون لپاره تاتارستان ته ولاړ.

د طالبانو حکومت په یوه خبرپاڼه کې ویلي، دغه پلاوی به د قازان په اقتصادي فورم کې د ګډون ترڅنګ، د بېلابېلو هېوادونو له یو شمېر چارواکو سره هم وویني.

دغه ناسته چې د «روسیه ـ اسلامي نړۍ» تر سرلیک لاندې جوړېږي، پرون سې‌شنبه د روسیې په قازان ښار کې، چې د تاتارستان پلازمېنه ده، پیل شوې او تر راتلونکې یکشنبې پورې به دوام ولري.

د قازان فورم یوه نړیواله اقتصادي ناسته ده چې هر کال د روسیې په کوربه‌توب ترسره کېږي، او هدف ‌یې له آسیايي هېوادونو، په ځانګړي ډول د اسلامي همکارۍ سازمان له غړو سره د سوداګریزو او اقتصادي اړیکو پراخول دي.

سره له دې چې تر اوسه هېڅ هېواد د طالبانو حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی، خو روسیه له هغو محدودو هېوادونو څخه ده چې له طالبانو سره تعامل او نژدې اړیکې لري.