د غور ځايي سرچینې وايي چې پرون (شنبې) د دغه ولایت د پسابند ولسوالۍ په چراغ‌پایه کلي کې د برف کوچ یا راشي له کبله دوه تنه مړه شوي دي.

یادو سرچینو راديو ازادي ته د قربانیانو د جنازې د مراسمو عکسونه استولي او ویلي یې دي، چې د طالبانو غړو او د سیمې خلکو د قربانیانو جسدونه له واورې را ایستلي دي.

پسابند د غور یوه لرې پرته ولسوالي ده چې له هلمند ولایت سره سرحد لري. دا سیمه هر کال د ژمي په موسم کې د سختو واورو او طبیعي پېښو، لکه د واورې ښویدو، شاهده وي.

د نړۍ اوو سترو صنعتي هېوادونو (G7) د بهرنیو چارو وزیرانو ایران ته د پوځي مرستو ورکړه، د اتومي پروګرام په برخه کې د دې هیواد بې‌ثباته کوونکي اقدامات، او د سیمې له ملېشو سره د تهران ملاتړ وغانده.

په ورته وخت کې، د روسیې او اوکراین لپاره د دونالد ټرمپ ځانګړي استازي اعلان وکړ، چې امریکا به هڅه وکړي چې د روسیې او ایران اتحاد کمزوری یا پرې کړي.

د امریکا، کاناډا، بریتانیا، فرانسې، جرمني، ایټالیا او جاپان د بهرنیو چارو وزیرانو، د شنبې په ورځ (۲۷ سلواغه) د اروپایي اتحادیې له جګپوړي استازي سره، د مونشن د امنیتي کنفرانس په څنډه کې غونډه وکړه.

د کاناډا په مشرۍ د G7 وروستۍ اعلامیه ښيي چې غړو هېوادونو د روسیې د ویجاړوونکې جګړې پر ضد د اوکراین د اوږدمهاله سولې لپاره د مرستې ژمنه تازه کړې، او ټینګار یې کړی چې باید قوي امنیتي ضمانتونه برابر شي، څو جګړه بیا پیل نه شي.

د متحدو ایالتونو د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو، د منځني ختیځ په سفر وتلی او اسراییل ته رسیدلی دی.

ښاغلی روبیو، چې د مونشن د امنیتي کنفرانس له ګډون وروسته منځني ختیځ ته روان شوی، پرون (شنبې) ماښام یې د تل‌ابیب په بن‌ګوریون هوایي ډګر کې د اسراییل د باندنیو چارو وزیر ګیدیون سعار هرکلی وکړ.

تمه ده چې د یکشنبې په ورځ د امریکا د بهرنیو چارو وزیر له اسراییلي صدراعظم بنیامین نتانیاهو او نورو جګپوړو چارواکو سره ویني.

د رویټرز د راپور له مخې، د امریکا د بهرنیو چارو وزارت یوه چارواکي څو ورځې وړاندې ویلي و چې مارکو روبیو به د دې سفر په ترڅ کې د حماس د بریدونو د پایلو، او همداراز د غزې د راتلونکې په اړه د ډونالډ ټرمپ د وړاندیز په تړاو خبرې وکړي.

حماس، چې امریکا او اروپايي اتحادیه یې ترهګره ډله ګڼي، تیره اوونۍ اعلان وکړ، چې نور به اسراییلي یرغمل شوي کسان خوشي نه کړي، چې له دې سره د غزې اوربند د ماتېدو له ګواښ سره مخامخ شو.

د کاناډا د بهرنیو چارو وزیرې ملاني جولي د هغو ښځینه بهرنیو چارو وزیرانو د وروستۍ ناستې مشري کړې، چې د اندورا، اسټرالیا، کولمبیا، ایکوادور، اروپايي اتحادیې، فنلنډ، ګورجستان، جرمني، ایسلنډ، جامایکا، کوسوو، لاتویا، لیختن‌شتاین، موناکو، منګولیا، سلووینیا او سویډن هیوادونو استازولي یې کوله.

په دې ناسته کې، چې د فبرورۍ په ۱۱مه ترسره شوه، د اروپايي اتحادیې د بهرني سیاست او امنیتي چارو عالي استازي هم ګډون کړی و، او د افغانستان د ښځو او نجونو وضعیت یې وڅېړه.

د کاناډا حکومت د فبرورۍ په ۱۵مه یوه اعلامیه خپره کړه، چې پکې ویل شوي و، دې ناستې د نړۍ د بېلابېلو هېوادونو ښځینه وزیرانې سره راټولې کړې وې، څو د طالب چارواکو له لوري د بشري حقونو د دوامداره سرغړونو په اړه خپلې اندېښنې مطرح کړي، په ځانګړي ډول هغه موضوعات، چې افغان ښځې او نجونې اغېزمنوي.

په دې ناسته کې، د طالبانو له چارواکو غوښتنه شوې، چې د افغانستان نړیوال حقوقي مکلفیتونه په رسمیت وپیژني، او د ښځو پر ضد د هر ډول تبعیض د له منځه وړلو کنوانسیون ته پر ژمنې ودریږي. ته ژمنتیا وساتي او عملي یې کړي.

له هغه مهاله، چې طالبان د ۲۰۲۱ کال په اګست کې واک ته رسېدلي، پر افغان ښځو او نجونو سخت محدودیتونه لګول شوي دي. افغان نجونې له شپږم ټولګي پورته زده کړو منع شوي، د هغوی لوړ زده کړې په پوهنتونونو کې بندې شوې، د دولتي ادارو، نړیوالو غیر دولتي موسسو او ملګرو ملتونو دفترونو کې د ښځو کار کول منع اعلان شول.

سربېره پر دې، د ښځو پر ټولنیز فعالیت، سفر او تګ راتګ هم سخت محدودیتونه وضع شوي دي، چې د افغان ښځو پر بنسټیزو حقونو جدي ګوزار ګڼل کېږي.

ټاکل شوې چې د افغانستان د کرکټ ملي لوبډله نن یکشنبې په پاکستان کې د چیمپینز ټرافي لوبو په درشل کې دوهمه تمریني لوبه د نیوزیلنډ له ملي لوبډلې سره وکړي.

د افغانستان ملي لوبډلې وړمه ورځ خپله لومړنۍ تمریني لوبه په پاکستان وبایلله. د کوربه پاکستان الف لوبډلې په دې یوورځنۍ لوبه کې لومړی توپوهنه وکړه او په پنځوسو اوورونو کې یې د اتو لوبغاړو په سوځیدو افغان ملي لوبډلې ته د ۳۱۵ منډو هدف وټاکه چې افغان لوبډلې د خپلو ټولو لوبغاړو د سوځېدو په پای کې یوازې ۱۶۴ منډې وکړې او لوبه یې د ۱۵۰ منډو په توپیر وبایلله.

ټاکل شوې چې د چیمپینز ټرافي لوبې د روانې اوونۍ د چارشنبې په ورځ د فبروري په ۱۹مه نېټه، د پاکستان او نیوزیلنډ د ټیمونو ترمنځ په سیالۍ پیل شي او افغانستان به هم خپله لومړۍ لوبه د جمعې په ورځ د فبروري په ۲۱مه له جنوبي افریقا سره وکوي. دغه لوبې چې پاکستان ته د هند لوبډلې د نه ورتګ له امله په پاکستان او متحده عربي اماراتو کې ترسره کیږي، له افغانستان سره په بي ګروپ کې پرجنوبي افریقا سربیره، انګلستان او استرالیا هم شامل دي.

امریکایي چارواکي وایي چې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ په اوکراین کې د جګړې د پای ته رسولو لپاره د ډیپلوماتیکو هڅو په ترڅ کې یو ډیپلوماتیک پلاوی د خبرو لپاره سعودي عربستان ته استوي.

د ازادې اروپا آزادي راډیو د خبر د مرکزي څانګې د راپور له مخې د دغه پلاوي د سفر هدف په اوکراین کې د نژدې درې کلنې جګړې د پای ته رسولو لپاره له اوکراین او روسیې سره د خبرو پیلول دي. یوشمیرچارواکو امریکایي رسنیو ته پرون شنبې وویل چې د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو، د سپینې ماڼۍ د ملي امنیت سلاکار مایک والټز، او د منځني ختیځ لپاره استازی سټیو وټکاف به په دې خبرو کې ګډون وکړي. د امریکا یي چارواکو په وینا، د اوکراین او روسیې لپاره د ټرمپ استازی کیت کیلاګ په دې پلاوي کې نه دی شامل.

امریکایي چارواکو خبریالانو ته دا هم وویل چې په خبرو اترو کې د نورو متحدانو د استازو د شاملولو کوم پلان نشته.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د فبرورۍ په ۱۲ د روسیې له ولسمشر ولادیمیر پوتین سره له ټیلفوني خبرو وروسته وویل چې دوی دواړو په دې سلا کړې چې په سعودي عربستان کې سره وګوري.

د اتریش په جنوب کې پرون شنبې یو ۱۴ کلن هلک هغه مهال مړ او پنځه تنه نورټپیان شول چې یو کس پر خلکو د چاړې ګوزارونه وکړل.

د پولیسو په وینا، مشکوک کس یې چې ۲۳ کلن دی، د فیلاخ په ښار کې نیولی دی. د پولیسو په وینا، هغه د سوریې تبعه دی چې په اتریش کې قانوني استوګنه لري. د پیښې ټول قربانیان نارینه ښودل شوي او ویل شوي چې دوه کسان سخت ټپیان شوي او د درې نورو ټپونه برسیرن دي.

د پولیسو ویاند، راینر دیونیسیو، وویل چې د برید انګیزه سمدستي نه ده څرګنده. هغه زیاته کړه چې پولیس د بریدګر سابقه څیړي او زیاته یې کړه چې "موږ باید انتظار وباسو ترڅو چې باوري معلومات ترلاسه کړو."

د اتریش پولیسو ویلي چې یوه ۴۲ کلن سړي چې د خوراکي توکو د لیږدولو یوه شرکت سره کارکوي او هغه هم د سوریې تبعه دی، هغه مهال د حالت د لاخرابیدو په مخنیوي کې مرسته وکړه چې خپل موټر یې د مشکوک کس پرلور وروست.

پولیسو وویل چې دا لا روښانه نه ده چې مشکوک کس دا برید په یوازې سر کړی که نه، او دوی د نورو احتمالي مشکوکو کسانو لټون ته دوام ورکړی.

وروسته له هغې چې په ډسمبرمیاشت کې په سوریه کې د بشاراسد رژیم ړنګ شو، د اتریش په ګډون یو شمیر اروپایي هېوادونو اعلان وکړ چې د سوري وګړو د پناه غوښتنې پرېکړې یې ترهغو چې د هیواد سیاسي وضعیت څرګند شي، ځنډولې دي.

قزاقستان د ترانس – افغان کوریدور جوړېدو ته پاکستان او نورې خواوې هڅوي.

د دغه هیواد رسنیو د راپور له مخې، د قزاقستان د ترانسپورت وزارت پرون (شنبې) وویل، د دوی د ریللارو د ملي شرکت (KTZ) ريیس (دامیر کوژاخامیتوف) پاکستان ته تللی چې د ترانس افغان کوریدور د پروژې د پرمخ بیولو لپاره د ترانسپورت او لوژستیک له کمپنیو سره خبرې وکړي.

د افغانستان له لارې د ریلګاډي په وسیله د ازبکستان او پاکستان د نښلولو د پروژې موافقه په ۲۰۱۸ کال کې د افغانستان د پخواني حکومت، پاکستان او ازبکستان ترمنځ لاسلیک شوه.

د دې۵۷۳ کیلومتره ریلارې د جوړولو لګښت څه باندې څلور نیم ملیارد ډالره اټکل شوی دی.

د پلان له مخې، دغه پټلۍ به له مزارشریف څخه تر غلام خان بندر پورې وغځول شي.

یوه ۳۷ کلنه مور او د هغې ۲ کلنه لور د هغو سختو ټپونو له امله ساه ورکړه، چې د پنجشنبې په ورځ په مونشن کې د یو افغان تبعه له خوا د موټر په وسیله له ګڼو نورو کسانو سره ټپیان شوي وو.

څارنوالانو د جمعې په ورځ ویلي وو، چې لږ تر لږه ۳۹ کسان په دې برید کې ټپیان شوي، چې د ځینو حال نازک دی.

بریدګر موټر د هغو کسانو په لور روان کړ چې د معاش د لوړولو لپاره د اعتراض لپاره راټول شوي وو.

مور او لور چې په دې برید کې سختې ټپیانې شوې وې، د ټپونو د سختوالي له کبله مړې شوې.

د جرمني چارواکي وايي چې دا برید په مذهبي انګېزه شوی دی.

په جرمني کې دا برید د هغو انتخاباتو په درشل کې وشو چې د کډوالو موضوع پکې برخلیک ټاکونکې ګڼل کېږي.

بریتانیا وايي چې په وروستیو ورځو کې یې د روسیې شپږ سوداګري کښتۍ تعقیب کړي، چې له سوریه څخه یې مهمات لېږدول.

د رویټرز خبري آژانس د راپور له مخې، د بریتانیا دفاع وزارت د شنبې په ورځ (د فبرورۍ ۱۵مه) په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې یادې کښتۍ وروسته له هغه له سوریې وځي، چې د دغه هېواد ولسمشر او د روسیې نژدې متحد، بشار اسد، له واکه لرې شو.

د بریتانیا د دفاع وزارت په وینا، روسیې له هغه وخته چې د اسد رژیم نسکور شوی، خپل نظامي تجهیزات له سوریې څخه باسي، او دا اقدام یې په منځني ختیځ کې د «مسکو د جاه‌طلبیو لپاره یو سخت ګوزار» بللی دی.

په لندن کې د روسیې سفارت په دې اړه تر اوسه د رویټرز خبري آژانس پوښتنې ته ځواب نه دی ورکړی، خو د سوریې د ولسمشرۍ دفتر اعلان کړی چې مسکو د سوریې د بهرنیو چارو نوي وزیر ته بلنه ورکړې، چې روسیې ته سفر وکړي.

همداراز، مسکو ویلي چې چمتو دی پر هغو دوه‌اړخیزو تړونونو د بیاکتنې لپاره خبرې وکړي، چې د بشار اسد د واکمنۍ پر مهال لاسلیک شوي وو.