د افغانستان اجرائيه رئيس عبدالله عبدالله نن له څو بهرنيو چارواکو سره د ملي يووالي حکومت پر سياسي موافقې او تعهداتو، دغه راز نورو مسايلو موضوعاتو خبرې وکړې.

د اجرائيه رياست په اعلاميه کې راغلي، چې اجرائيه رئيس او د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړي استازي تادا ميچي ياما موتو، د دې موافقې عمل کېدل ضروري ګڼلي دي.

ښاغلي عبدالله په جلا کتنه کې د افغانستان لپاره د اروپايي ټولنې له ځانګړي استازي فرانز ميشل ميلبين سره په کتنه کې هم د ملي يووالي حکومت د سياسي موافقې د موادو پر تطبيق ټينګار کړى دى.

اعلاميه زياتوي، چې عبدالله عبدالله دغه راز د افغانستان لپاره د هند له سفير امر سينها سره په کتنه کې ويلي، افغانان د هغو ژمنو عملي کېدل غواړي چې د ملي يووالي حکومت مشرانو ورسره کړي دي.

د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین اوکراین ته د بهرنیو ځواکونو د لیږلو په وړاندې خبرداری ورکړی او ویلي یې دي چې دوی به "مشروع هدفونه" وي.

د جمعې په ورځ (د سپتمبر په ۵ مه) د ارام سمندر په ساحلي ښار ولادیوستوک کې یوې اقتصادي غونډې ته د وینا پر مهال، پوتین وویل چې "که چیرې کوم سرتیري هلته راڅرګند شي، په ځانګړې توګه اوس چې جګړه وي، موږ ګومان کوو چې دوی به مشروع اهداف وي."

دا څرګندونې یوازې څو ساعته وروسته له هغه وشوې چې د کاناډا، جاپان او اسټرالیا په ګډون د شاوخوا ۳۰ اروپایي هیوادونو د یوې ډلې مشران اوکراین ته د سوله ساتو ځواکونو د لیږلو لپاره د سلامشورو په اړه سره غږېدلي.

د "ارادې د اییتلاف" په نوم د دې ډلې مشرانو د پنجشنبې په ورځ په پاریس کې د اوکراین له ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي سره لیدلي دي. د فرانسې ولسمشر ایمانویل مکرون، چې د خبرو اترو کوربه توب یې کاوه، وویل ۲۶ هیوادونه اوکراین ته د ډاډ د حاصلولو په هدف د ځواکونو د استولو یا په ځمکه، هوا او سمندري قلمرو کې د عسکرو ځای پر ځای کولو ته ژمن دي.

د امریکا د جیولوژیکۍ سروې ادارې د دې زلزلې شدت د رېښتر په کچه ۵ اعشاریه دوه بللی دی.

د دې ادارې په اساس د دې زلزلې مرکز د اسعداباد لویدیځ ته څلوېښت کیلومتره لرې وو چې عمق یې لس کیلومتره بلل شوی.

د جرمني خبري اژانس راپور ورکړی چې د زلزلې ټکانونه ان په کابل کې هم حس شوي دي.

لا د احتمالي اوښتو زیانونو او تلفاتو په اړه جزییات نه دي ورکړل شوي.

تر دې مخکې هم د پنجشنبې په شپه او د جمعې سهار وختي په کونړ او ننګرهار کې پرله پسې زلزلې شوي چې لږ تر لږه څلوېښت کسان پکې ټپیان شوي دي.

دا زلزلې د اګست د ۳۱مې زورورې زلزلې څخه وروسته رامنځته شوي.

د طالبانو حکومت تایید کړې چې په هغې زلزله کې لږ تر لږه ۲۲۰۵ کسان وژل شوي او ۳۶۴۰ کسان ټپيان دي.

د راپورونو له مخې د کونړ په ځینو لرو پرتو سیمو کې لا هم خلکو ته مرستې نه دي ورسېدلي او ویره یې شته چې مړي تر خاورو لاندې بند پاتې وي.

وروسته له دې چې ملګروملتونو له پاکستانه د افغان کډوالو د بهیر د درولو غوښتنه وکړه، اسلام آباد وویل، دا پرېکړه پاکستان کوي چې څوک باسي او څوک پرېږدي.

ملګروملتونو په روانه اونۍ کې د هېواد د ختیځ له مرګونې زلزلې وروسته پر پاکستان غږ وکړ چې په ډله ایز ډول د افغان کډوالو د ایستلو بهیر ودروي.

د پاکستان د بهرنیوچارو وزارت ویاندشفقت علي خان نن یوې خبري غونډې ته وویل چې ټول هغه کسان باید ووځي چې په پاکستان کې د استوګنې قانوني اسناد نه لري. هغه وویل دا هغه کار دی چې پاکستان یې کوي او د اروپا په ګډون بل هر هېواد به یې هم وکړي.

شفقت علي خان زیاته کړه چې دا خاوره د پاکستان ده او دا پرېکړه به موږ کوو چې څوک وځي او څوک پاتې کېږي.

د دوشنبې په ورځ په پاکستان کې د POR په نوم د افغان کډوالو د استوګنې د کارتونو اعتبار پای ته ورسېد او له دې سره د پاکستان حکومت د افغان کډوالو د ایستلو بهیر چټک کړ.

د برلین اداري محکمې د کډوالۍ د لسګونو عاجلو قضیو په برخه کې د افغانانو په ګټه پرېکړه کړې ده.

د محکمې یوه ویاند د جرمني خبري اژانس ته ویلي چې د قاضیانو دا پرېکړه د لږ تر لږه ۳۲ قضیو سره تړاو لري.

په دې اساس اکثرو دغو افغان ښځو او سړیو ته د جرمني ویزې ورکول کېږي.

د جرمني د کډوالۍ د منلو فدرال پروګرام په اساس چې دا افغانان ترې ګټه اخلي هغو خلکو ته ویزې ورکول کېږي چې خپل هېواد کې له خطر سره مخ وي.

لږ تر لږه ۲۰۰۰ افغانانو د دغه پروګرام لپاره نوملیکنه کړې او د جرمني د ویزو په تمه دي.

د جرمني لخوا د کډوالو د منلو له ژمنې سره سره، پاکستاني چارواکو پدې وروستیو کې یو شمیر دا افغانان نیولي او ځینې یې افغانستان ته استولي دي.

د کونړ او ننګرهار په ځینو سیمو کې د پرون شپې او نن سهار وختي زلزلو لسګونه کسان ټپیان کړي دي.

د ننګرهار د رسنیو دفتر په یوه بیان کې تایید کړې چې د دره نور او کوز کونړ په ولسوالیو کې بېګانیو زلزلو لږ تر لږه ۲۲ تنه ټپيان کړي.

د بیان په اساس لس کسان تر فوري درملنې وروسته رخصت شوي.

اخوا په کونړ کې هم چارواکو رسنیو ته ویلي چې لږ تر لږه ۲۰ کسان د پرون شپې او نن سهار وختي په زلزلو کې ټپیان دي.

لږ تر لږه ۱۴ تنه ټپيان د سیدجمال الدین پوهنتون محصلین او شپږ نور د نورګل او څوکۍ اوسیدونکي دي.

د امریکا د جیولوژیکۍ سروې د افغانستان په ختیځ کې له پرون شپې تر نن سهاره څو زلزلې ثبت کړي چې تر ټولو زوروره یې د رېښتر په کچه ۵ اعشاریه ۶ بلل شوي.

دې تازه زلزلو داسې وخت د افغانستان ختیځ لړزولی چې د اګست د ۳۱مې زورورې زلزلې له امله لا هم زیانمنو خلکو ته مرستې نه دي ورسېدلي او د راپورونو په اساس په ځینو سیمو کې مړي تر ورانو کورونو لاندې پاتې دي.

د طالبانو د حکومت مرستیال ویاند حمدالله فطرت ویلي هغې زلزله کې د مړو شویو کسانو شمېر ۲۲۰۵ تنه او د ټپيانو شمېر ۳۶۴۰ کسانو ته رسېدلی.

د هنګري چارواکو د اتو ( میګ-۲۹ جنګي جیټ الوتکو) د کلیدي پورزو د ورکېدو او اوکراین ته یې د احتمالي لېږد په اړه پلټنې پېل کړي دي.

سرچینو د ازادې اروپا/ازادۍ راډیو هنګري څانګې ته ویلي چې ورکو شویو پورزو کې هغه الکترونیکي وسیلې هم شاملې دي چې د دغو الوتکو موقعیت او تسلیحاتي سیستم کنټرولوي.

د الوتکو دا پورزې له هغې هوایي اډې ورکې شوي چې دا ډول ۲۰ جنګي الوتکې په کې پارک شوي.

دا د پخواني شوري اتحاد د وخت جنګي الوتکې دي چې هنګري ځواکونو کارولې.

له دې سره د هنګري د حکومت هغه تګلاره تر پوښتنې لاندې راغلې چې ویلې یې دي، اوکراین ته وسلې نه ورکوي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د جاپان پر واردیدونکو موټرو او نورو محصولاتو د ټیټې ګمرکي تعرفې فرمان پرون پجشنبه لاسلیک کړ.

پر جاپاني موټرو د ټیټې تعرفې دغه فرمان ۷ ورځې وروسته نافذېږي.

رویټرز خبري اژانس د یوې جاپانۍ سرچینې په حواله لیکلي چې له دې سره د جاپان پر موټرو د امریکا ګمرکي تعرفه له ۲۷ اعشاریه پنځو څخه، ۱۵ فیصدو ته ټیټېږي.

دا په داسې حال کې ده چې د جاپاني موټرو لوی شرکت ټویتا تیره میاشت وویل چې امریکا ته د دغو موټرو پر وارداتو د امریکا د لوړې تعرفې له کبله به ۱۰ میلیارده ډالره زیان وکړي.

په تیره جولای میاشته کې جاپان د یوې سوداګریزې هوکړې له مخې په متحده ایالتونو کې د پنځه نیم سوه میلیارده ډالرو پانګونې ژمنه کړې ده.

د فرانسې ولسمشر امانویل مکرون وایي، شپږویشتو هېوادونو له جګړې وروسته اوکراین ته د امنیتي ضمانتونو پر ورکړې هوکړه کړې.

مکرون پرون پنجشنبه ( د سنبلې ۱۳مه) په پاریس کې د اوکراین په اړه د یوې غونډې له کوربه توب وروسته ویلي، دغه هېوادونه پر دې هم سلا شوي چې د ډاډمنونکي ځواک په توګه خپل ځمکني، سمندري یا هم هوایي ځواکونه اوکراین کې ځای پر ځای کړي.

هغه زیاته کړې چې له یادې طرحې د امریکا د ملاتړ مسله به راتلونکو ورځو کې نهایي شي.

د اوکراین د شاوخوا ۳۰ ملاتړو هېوادونو مشران د پاریس په غونډه کې سره ټول شوي وو.

تر غونډې وروسته د امریکا له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره ویډیو کانفرانس ترسره شو.

د افغانستان او متحده عربي اماراتو د کریکټ ملي لوبډلې نن جمعه ( د سنبلې ۱۴مه) د درې اړخیزې لوبلړۍ په یوه بله لوبه کې سره مخامخ کیږي.

دا لوبه د کابل په وخت ماښام ۷ نیمې بجې د شارجې په لوبغالي کې پيلیږي.

د افغانستان، متحده عربي اماراتو او پاکستان د کریکټ لوبډلو ترمنځ دغه سیالۍ د اګست په وروستیو کې پيل او د سپټمبر تر ۷مې پورې دوام کوي.

افغان لوبډلې تراوسه دې تورنمنټ کې درې لوبې کړي چې لومړۍ هغه یې پاکستان ته بایللې، خو دویمه او دریمه هغه یې له اماراتو او پاکستان څخه ګټلې ده.

پاکستان او افغانستان د جدول په سر کې دي او اټکل کیږي چې د یکشنبې په ورځ ( د سنبلې ۱۶مه) به پایلوبه ترسره کړي.

د افغانستان ختیځې سیمې په تیرو نژدې ۲۴ ساعتونو کې څلور ځله د زلزلو ټکانونو لزړولې دي.

د امریکا د جیولوجیکي سروې اداره وایي، په دغو ټکانونو کې تر ټولو پياوړی هغه د تېر ماخوستن و چې شدت یې د ریښتر په کچه ۵ اعشاریه شپږ درجې و.

دا په داسې حال کې ده چې د ژغورنې ډلې او خلک لا هم په کونړ کې د اګست د ۳۱مې نیټې د زلزلې د پلټنو په عملیاتو بوخت دي.

د طالبانو د حکومت مرستیال ویاند حمدالله فطرت ویلي هغې زلزله کې د مړو شویو کسانو شمیر له ۲۲ سوو څخه اوښتی او په خبره یې ۳۶۴۰ نور ټپيان شوي دي.

زلزلې د کونړ د نورګل ولسوالۍ مزار دره او دغه راز د څوکۍ،چپې درې او ماڼوګۍ ولسوالۍ کلي ځپلي دي.

ښاغلی فطرت وایي، زیانمنو شویو سیمو ته لومړنۍ مرستې رسېدلې دي.