د راپورونو له مخې د تورخم دروازه له تیرې شپې راهیسې د ټولو موټرو پرمخ تړل شوې ده.

د ننګرهارچارواکو د دې دروازې د تړل کیدو پخلی کړی او ویلي یې دي چې پاکستان دغه اقدام په پوله کې د نویو پوستو او تاسیساتو د جوړولو په غبرګون کې بنده کړې ده.

د تورخم کمیسار ملا عبدالجبار حکمت باختر آژانس ته ویلي، چې تیره شپه له لسو بجو راهیسې دغه دراوزه بنده شوې او زیاته کړې یې ده هرکله چې افغان لوری د خپلې خاورې دننه د امنیتي پوستو پرجوړولو کارپیل کړي، پاکستاني لوری له خبرداري پرته لارتړي او خلک له ستونزو سره مخامخ کوي.

د راپورونو له مخې د تورخم دروازې دواړو غاړو ته په سلګونو مسافر او باروړونکي موټر بند پاتې دي. چارواکو ویلي چې هڅه کوي د خبرو له لارې دغه ستونزه حل کړي.

د چمپینز ټرافي د سیالیو په ترڅ کې استرالیا او انګستان نن (د کب ۴مه) په خپلو کې لوبه کوي.

دواړه لوبډلې چې له افغانستان او جنوبي افریقا سره په B ګروپ کې یوځای دي، د پاکستان په لاهور ښار کې د سیالۍ ډګرته وځي. دا لوبه د افغانستان په وخت د ماسپښن په یوه نیمه بجه پیلیږي.

په دې لړۍ کې افغانستان خپله لومړنۍ لوبه پرون له جنوبي افریقا سره ترسره کړه چې د ۱۰۷ منډو په توپیر یې ورته وبایلله.

سبا یکشنبې د کوربه پاکستان لوبډله د هند له لوبډلې سره مخامخ کېږي خو د دوی لوبه به د مخکینۍ موافقې په اساس په پاکستان کې نه بلکې په متحده عربي اماراتو کې کېږي.

د افغانستان دوهمه لوبه د چهارشنبې په ورځ (د فبروري ۲۶مه) له انګلستان او دریمه لوبه یې د فبرورۍ په ۲۸ له اسټرالیا سره پلان شوې ده.

ټاکل شوې چې د دوشنبې په ورځ د افغانستان په یوشمیر ولایتونو کې د ماشومانو د ګوزڼ د ناروغۍ یا پولیو پرضد د واکسین کمپاین پیل شي.

پولیو فري افغانستان نن (د کب ۴مه) پر خپله ایکس پاڼه د دغه کمپاین د پیلیدو خبرورکړی او یوازې دومره یې ویلي چې دا کمپاین به په ځینو ولایتونو کې چې نومونه او شمیریې نه دي یاد کړي، پیل شي.

له دې مخکې د تیرې سلواغې میاشتې په لومړیو کې د پولیو د واکسین کمپاین د افغانستان په ۱۶ ولایتونو کې تطبیق شو چې د روغتیا وزارت په خبره په ترڅ کې یې له پنځو کلونو کم عمره شاوخوا شپږ ملیونه ماشومان د واکسین لپاره په پام کې نیول شوي وو.

له کله چې طالبان بیا پر افغانستان واکمن شوي، د پولیو د واکسین کمپاینونه کور په کور نه تطبیق کیږي چې د روغتیا پالانو په وینا له دې کبله یوشمیر ماشومان له واکسین څخه بې برخې کیږي.

د پولیو پرضد د واکسین کمپاین داسې مهال پیلیږي چې په بادغیس کې د طالبانو سیمه ایزو چارواکو د دې ولایت په بالامرغاب ولسوالۍ کې د پولیو د یوې مثبتې پیښې خبر ورکړی. د طالبانو روغتیا وزارت تراوسه دا پیښه رسماً نه ده تایید کړې.

د روغتیا نړیوال سازمان WHO په تیر ۲۰۲۴ کال کې په افغانستان کې د پولیو د ۲۵ مثبتو پیښو خبر ورکړی و.

په بادغیس ولایت کې د پولیو یوه نوې مثبته پیښه ثبت شوې ده.

د رسنیو د راپورونو له مخې، په بادغیس کې د طالبانو د روغتیا ریاست د وقایوي چارو مسوول محمد یوسف نجمي پرون (د کب ۳مه) د پولیو دا مثبته پیښه تایید کړې اویلې یې دي چې د بالامرغاب ولسوالۍ په یوه کلي کې یوه پنځه کلنه نجلۍ په دې ناروغۍ اخته شوې ده.

دا په ۲۰۲۵ کال کې په افغانستان کې د پولیو لومړۍ تایید شوې پیښه ده. همدارنګه دا لومړی ځل دی چې د طالبانو چارواکي سږمیلادي کال د پولیو یوه مثبته پیښه تاییدوي. تیر۲۰۲۴ کال د طالبانو چارواکو د پولیو د مثبتو پیښو هغه شمیرې چې د روغتیا نړیوال سازمان ۲۵ ښودلي، نه دي تایید کړي.

د ماشومانو د ګوزڼ یا پولیو یوه ساري او ویروسي ناروغي ده چې درملنه نه لري او یوازې د واکسین تطبیق کولای شي ماشومان له دې ناروغۍ وژغوري.

د جرمني په پلازمېنه برلین کې پرون بیا یوتن د چړې په ګوزارونو سخت ټپي شو. پولیس وايي چې پېښه تېر ماښام په برلین کې د هالوکاست یا د یهودانو د ډلوژنې د څلې مخې ته وشوه.

د پولیسو چارواکو ویلي دي چې بریدګر نارینه دی خو هویت یې تراوسه نه دی معلوم. دوی دا هم وايي چې د برید علت روښانه نه دی خو په مشکوک بریدګر پسې لټون روان دی.

د پیښې له ځایه چې د امریکا د سفارت مخې ته دی، په اخیستل شویو ویډیوګانو کې د بېړنیو حالاتو موټر او د پولیسو زغرګاډي په کتارونو کې ښکاري.

د برلین د پولیسو ویاندې فلوریان نات ویلي چې په چړو وهل شوی کس هومره سخت ټپي شوی و، چې د اوروژنې په یوه موټر کې روغتون ته ورسول شو.

دا پېښه په داسې حال کې کېږي چې سبا یکشنبې د فبروري په ۲۳مه په جرمني کې عمومي پارلماني انتخابات کېږي.

په جرمني کې د حملو لړۍ د انتخاباتو پر بهیر سیوری غوړولی دی. د دې حملو په ترڅ کې د روانې فبروري میاشتې په ۱۳مه په مونشن ښار کې یوه افغان کډوال د موټر په وسیله د کارګرانو پر یوه لاریون برید وکړ. د دې برید په نتیجه کې له دېرشو ډېر کسان ټپیان شول چې دوو تنو وروسته په روغتون کې سا ورکړه.

د سپینې ماڼۍ مرستیال ویانده وايي، طالبان په افغانستان کې د منځنیو پېړیو شرعي سیاستونه تحمیلوي.

د سپینې ماڼۍ مرستیال ویانده انا کېلي Anna Kelly دا څرګندونې له واشنګټن پوست ورځپاڼې سره په خبرو کې کړې دي.

د ورځپاڼې د راپور له مخې چې پرون (د کب ۳مه) خپور شو، مېرمن کېلي د زده کړو په برخه کې د امریکا د مرستو د بندېدو په اړه د یوې پوښتنې په ځواب کې ویلي چې افغان مېرمنې ځکه کړېږي چې د بایډن د ادارې له خوا له افغانستانه د پوځي ځواکونو د ایستلو په نتیجه کې رامنځ ته شوي ناورین طالبانو ته دا فرصت په لاس ورکړ چې پر حکومت ولکه ټینګه کړي او د منځنيو پېړیو د شرعي قوانینو پالیسۍ پر خلکو تحمیل کړي.

طالبانو پر افغانستان له بیاواکمنېدو وروسته پر ښځو او نجونو د نورو ګڼو محدودیتونو ترڅنګ د نجونو منځني ښوونځي، لیسې، پوهنتونونه او د زده کړو نور مرکزونه بند کړل.

واشنګټن پوست ورځپاڼه په خپل راپور کې وايي د امریکا د بهرنیو مرستو بندېدل د افغان ښځو لپاره تعلیمي پروګرامونه هم له خطر سره مخامخ کوي.

د افغانستان او ایران د مرکزي بانکونو رییسانو د دواړو هېوادونو ترمنځ د پولي او بانکي اړیکو پر پراختیا موافقه کړې ده.

د ایران تهران ټایمز ورځپاڼې پرون (د کب ۳مه) د مرکزي بانک د یوې اعلامیې په اساس راپور ورکړ چې دا موافقه د روسیې په ایکاترینبورګ ښار کې د سایبري امنیت د غونډې په څنډه کې د دواړو رییسانو په کتنه کې شوې ده.

د افغانستان بانک چې طالبان یې اداره کوي پرون په یوه بیان کې وویل چې د دې بانک رییس نوراحمد آغا د یوشمېر هېوادونو د مرکزي بانکونو له رییسانو او د نړیوالو مالي موسسو له استازو سره د همکاریو د پراختیا، د سایبري امنیت د نوې ټکنالوژۍ د تبادلې او د ډیجټلي بانکولۍ د ترویج پر لاروچارو خبرې وکړې.

دا په داسې حال کې ده چې ایران افغانستان د وارداتو اصلي سرچینه بلل کېږي.

په افغانستان کې د ایران تجارتي اتشې حسن روستايي د تېرې مرغومي (جدي) میاشتې په وروستیو کې ویلي و، چې د تهران او کابل ترمنځ د سوداګریزو معاملو کچه پرله پسې د زیاتېدو په حال کې ده او افغانستان په ۲۰۲۴ کال کې له ایرانه د څه باندې ۳ میلیارده او ۱۴۳ میلیون ډالرو په ارزښت واردات درلودل.

په پاکستان کې د ملګرو ملتونو د کډوالو لویې کمیشنرۍ د هغو افغانانو لپاره چې قانوني ویزېه لري، د حکومت له خوا ټاکل شوی وروستی مهلت د اندیښنې وړ بللې دی.

د پاکستان حکومت دې افغانانو ته د فبروري تر ۲۸مې پورې مهلت ورکړی چې له اسلام آباد او راولپنډۍ ښارونو څخه ووځي.

په پاکستان کې د ملګرو ملتونو د کډوالو د لویې کمیشنرۍ ویاند قیصر خان اپریدي بزنس ریکارډر ته ویلي دي چې دا اقدام به د افغان کډوالو پر ژوند او د هغوی د ماشومانو پر زده کړو ناوړه پایلې ولري.

د روان کال له پیل راهیسې، د پاکستان حکومت د پاکستان په ځینو ښارونو کې په ځانګړې توګه په پلازمېنه اسلام آباد کې د غیر قانوني افغان کډوالو د نیولو، ایستلو او کور په کور تلاشۍ پروسه ګړندۍ کړې ده.

د خوړو او کرنې نړیوال سازمان FAO له افغانستان او څو نورو هېوادونو سره د جاپان د نژدې ۱۲ میلیون ډالره مرستې خبر ورکوي.

د ملګروملتونو دې اړوندې ادارې پرون (د کب ۳مه) پر خپله ویبپاڼه د یوه بیان په خپرولو سره ویلي دي چې د جاپان د ۱۱،۹ میلیون ډالرو مرستې یوه برخه به په افغانستان کې د کروندګرو د ملاتړ لپاره ځانګړې شي.

د FAO د بیان له مخې دا مرستې به هغو بزګرانو ته ځانګړې شي چې د اقلیمي بدلونونو زیانونو ځپلي دي.

د ملګروملتونو د معلوماتو له مخې افغانستان د نړۍ د هغو لسو هېوادونو په سر کې دی چې د اقلیمي بدلونونو له کبله تر ټولو ډېر زیانمن شوي دي خو د دې بدلونونو د اغیزو پر وړاندې د مبارزې لپاره تر ټولو لږ امکانات لري.

ښاغلي روبیو له کاناډایۍ - امریکایۍ خبریالې کاترین هریج سره په یوه ځانګړې مرکه کې په افغانستان کې د القاعدې او داعش د حضور په اړه د اندیښنو په باب د یوې پوښتنې په ځواب کې وویل: "کله چې په یوه سیمه کې پرحکومت کولو لانجه وي او حکومت ونشي کولای چې په سیمه بشپړ کنټرول وساتي، نو دا د دې ډلو لپاره فرصت رامینځته کوي."

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مرکه کې چې د پنجشنبې په ورځ، د فبروري په شلمه خپره شوه، زیاته کړه چې د اوسني وضعیت او لس کاله وړاندې وضعیت ترمنځ توپیر دا دی چې امریکایي ځواکونه نور په سیمه کې د ترهګرو ډلو د په نښه کولو لپاره حضور نلري.

مارکو روبیو دا هم وویل چې طالبانو په ځینو مواردو کې همکاري کړې ده کله چې دوی ته د افغانستان په ځینو برخو کې د داعش او القاعدې د تعقیب لارښوونه شوې.

خو د هغه په وینا، په ځینو مواردو کې طالبانو دومره همکاري نده کړې.

د طالبانو حکومت تر اوسه د امریکا د بهرنیو چارو وزیر د څرګندونو په اړه په رسمي ډول څه نه دي ویلي، خو پخوا یې په دوامداره توګه ادعا کړې وه چې داعش په افغانستان کې ځپل شوی دی.

وروسته له هغه چې طالبانو د افغانستان کنټرول بیرته ترلاسه کړ، د اسلامي دولت ډلې یاداعش د خراسان څانګې د افغانستان په بیلابیلو برخو کې د څوخونړیو بریدونو او چاودنو مسؤلیت په غاړه اخیستی دی.

د ملګرو ملتونو امنیت شورا په فبروري میاشت کې په افغانستان کې د القاعدې، داعش او جماعت انصارالله په څېر ترهګرو ډلو د حضور په اړه اندیښنه څرګنده کړه.