د ترکیې پولیسو نن (د سلواغې ۲۳مه) د استانبول ښار د اړوندو ناحیو لس تنه جګپوړي چارواکي له کرد وسله والو سره د اړیکو په تور ونیول.

د ترکیې انادولو خبري آژانس راپور ورکوي چې په نیول شویو چارواکو کې د کارتال او اتاشهیر د ناحیو د ښاروالیو مرستیالان او د نورو ناحیو د ښاروالیو د شورګانو غړي دي.

واړه تورن کسان د ترکیې د اصلي اپوزیسیون د خلق جمهوریپال ګوند غړي دي. د راپورونو له مخې دا کسانو تورن دي چې هغه کسان یې په ښاروالیو کې په کار ګومارلي دي چې د شوې ادعا له مخې له کرد وسله والو سره یې اړیکي درلودل.

د حکومت منتقدان د دې کسانو نیول د استانبول د ښاروال اکرام امام اوغلو د بدنامۍ لپاره د دولتي کمپاین یوه برخه بولي. امام اوغلو د اپوزیسیون د ځینو نورو شخصیتونو ترڅنګ په راتلونکي کې د ولسمشر رجب طیب اردوغان لپاره د احتمالي سیالانو له ډلې ګڼل کېږي. د اردوغان حکومت پر محکمو د فشارونو د راوستلو تورونه رد کړي او ټینګار کوي چې د ترکیې قضا خپلواکه ده.

ملګري ملتونه وايي، د یمن په صعده ښار کې چې، د حوثي وسله والو لوی مرکز بلل کېږي، د بشري مرستو فعالیتونه یې ځنډولي دي.

دا اقدام وروسته له هغه کېږي چې د حوثي ډلې وسله والو د ملګروملتونو ۸ نور کارکوونکي ونیول. ملګروملتونو پرون (د سلواغې ۲۲مه) په یو بیان کې وویل چې په صعده کې د خپلو ټولو فعالیتونو او پروګرامونو د ځنډولو پرېکړه یې د دې ولایت د ناسمو امنیتي شرایطو او د امنیتي تضمینونو د نشتوالي له کبله کړې.

د ایران پلوې حوثي ډلې ویندوی تراوسه په دې اړه د تبصرې غوښتنو ته ځواب نه دی ویلی.

حوثي ډلې له ۲۰۱۴ کال راهیسې د یمن د حکومت پرضد چې نړیواله ټولنه یې په رسمیت پېژني او سعودي عربستان یې ملاتړ کوي جګړه پیل کړې ده. دې جګړې تراوسه د وسله والو او ملکي وګړو په ګډون له ۱۵۰ زرو ډېر کسان وژلي دي.

ملګري ملتونه وايي چې د اسراییل او حماس ترمنځ د اوربند له نافذېدو وروسته غزې ته د بشري مرستو په رسولو کې د پام وړ زیاتوالی راغلی دی.

حماس پرون دوشنبې- د فبروري ۱۰مه اعلان وکړ چې د غزې د موافقې پربنسټ د اسراییلي برمته وو د خوشې کولو بل پړاو به چې د راروانې شنبې په ورځ په پام کې دی تر بلې خبرتیا وځنډوي. حماس وویل، اسراییلو غزې ته د خیمو او موقتو استوګنځایو د مخنیوي په ګډون د اوربند له مقرراتو سرغړونه کړې ده.

خو د ملګروملتونو د بشري مرستو د همغږۍ د ادارې یا اوچا ویاند یینس لایریک نن په ژنیو کې خبریالانو ته وویل، دا اداره توانېدلې ده چې د اوربند په اوږدو کې، غزې ته د خوړو، درملو او موقتو استوګنځایونو په ګډون د تجهیزاتو او مرستو د رسولو کچه لوړه کړي.

د مرستندویو موسسو چارواکو په تېره جنوري میاشت کې ویلي و، چې غزې ته تېره میاشت د دې وسایلو لېږد بند و، ځکه اسراییل ویل چې کېدای شي ملکي وګړي او وسله وال دواړه کار ترې واخلي.

فلسطینیانو د هغو خلکو لپاره چې کورونه یې د اسراییل د پوځ د بمباریو پرمهال ویجاړ شوي، د میلیاردونه ډالرو په ارزښت د بېړنیو وسایلو غوښتنه کړې.

اسراییلو هغه ادعاوې رد کړې دي چې ګنې غزې ته یې د موقتو استوګنځایونو، خېمو او نورو وسایلو مخه نیولې ده.

پاکستاني چارواکي وايي چې د بلوچستان ایالت په غرنیو ځنګلونو کې د لګېدلي اور د وژنې لپاره هڅې روانې دي.

د اطفایې سلګونه کارکوونکو نن په داسې حال کې چې درانه وسایل یې کارول، د دې اور د وژنې هڅه کوله. چارواکي وايي چې دا اور اوس د انسانانو د استوګنې سیمو او څارويو ته ګواښ کوي.

د غرنیو بوټو دا اور چې له څو میاشتو وچې هوا وروسته لګېدلی د بلوچستان کوهلو Kohlu سیمې ته د پراخېدو په حال کې دی.

د سیمې د ځنګلونو د ساتنې یوه مسوول اسلم بُزدار د جرمني خبري آژانس ته ویلي چې د دې اور د لګېدلو علت اقلیمي بدلون دی. یوه بل سیمه ایز چارواکي آژانس ته وویل چې د وچو جلګو له سوځېدو وروسته دا بل شوی اور، زرګونه هکتاره ګڼ ځنګلونه ګواښي ځکه سخت باد، په سیمه کې د اطفایې مامورین کار ته نه پرېږدي.

د پاکستان د هواپېژندنې اداره وايي، د موسمي بارانونو له کبله د ژمي په موسم کې د ځنګلونو اور، مخکې له دې ساری نه لري، خو د نوموړې ادارې په وینا، په وروستيو کلونو کې د ژمي په موسم کې هوا ډېره وچه وي.

د ملګروملتونو سرمنشي له فلسطینۍ حماس ډلې غوښتي دي چې د اسراییلي برمته وو د خوشې کولو لړۍ ته دوام ورکړي.

انتونیو ګوتیریش دا غوښتنه نن، (د فبروري ۱۱مه) یوه ورځ وروسته له هغه وکړه چې حماس ډلې د برمته وو، د خوشې کولو د لړۍ د ځنډولو پلان اعلان کړ.

ښاغلي ګوتیریش په خپل بیان کې ویلي دي چې باید د شخړو د بیا پیل لپاره د ټولو هغو دلایلو مخه ونیول شي چې یوځل بیا په غزه کې د یوې لویې تراژیدۍ سبب کېدای شي.

حماس، چې امریکا او اروپايي ټولنه یې تروریستي ډله بولي، پرون دوشنبې اعلان وکړ چې د اسراییلي برمته وو، د خوشې کولو بهیر به د هغه څه په خاطر چې دې ډلې د غزې له اوربند څخه د اسراییلو سرغړونه بللې ده تر بلې خبرتیا وځنډوي.

د حماس دې اعلان د غزې د جګړې د بیا پیل وېره رامنځ ته کړې ده.

د روسیې د ساراتوف سیمې والي وايي، د اوکراین د بې پیلوټه الوتکو په برید کې د سیمې صنعتي تاسیسات زیانمن شوي دي.

رومان بوسارګین نن سهار وختي پر خپله ټلګرام پاڼه ولیکل چې د روسیې د هوايي مدافعې ځواکونو دا ډرونونه شنډل کړل خو د هغه په وینا د ساراتوف ځینې صنعتي شرکتونه زیانمن شوي. بوسارګین وايي په هغو ځایونو کې چې د دې ډرونونو ټوټې رالوېدلي دي عملیاتي خدمات روان دي. نوموړی زیاتوي چې د لومړنیو معلوماتو له مخې بېګاني برید مرګژوبله نه ده اړولې.

په عین حال کې د روسیې دفاع وزارت په یوه بیان کې ویلي چې د هوايي مدافعې ځواکونو تېره شپه د اوکراین ۴۰ ډرونونه ویجاړ کړل. بیان زیاتوي چې له دې ډلې یوازې ۱۸ د ساراتوف ښار په فضا کې ویشتل شوي دي.

واسیلي نابینزیا امنیت شورا ته د افغانستان په اړه په بیګانۍ غونډه کې ادعا کړې چې نړیوالې ټولنې افغانستان کې امریکايي وسلو ته د داعش په څېر د ترهګرو ډلو د لاسرسي مخه سمه نه ده نیولې.

هغه زیاته کړه چې له افغانستانه د ناټو ګډوډ وتل د دې لامل شول چې ګڼې وسلې پاتې شي او بالاخره د داعش لاس ته ولویږي. د روسیې سفیر وویل شرایط باید له پامه ونه غورځول شي.

د ملګرو ملتونو امنیت شورا کې پرون د افغانستان په اړه په ځانګړې غونډه کې په دې بحثونه وشول چې داعش افغانستان او سیمه کې یو ترهګریز ګواښ دی.

۷۷ کلن هندي – بریټانوي لیکوال سلمان رشدي په هغه برید کې چې د چړو په واسطه پرې شوی وو سخت ټپي شو.

د یاد برید په سبب د سلمان رشدي یوه سترګه ړنده شوې او لاس یې هم له کار لویدلی.

هادي مطر بیا د دوشنبې په ورځ په محکمه کې ځان بیګناه باله او د آزاد فلسطین شعار یې ورکړ.
سلمان رشدي چې د لانجمن «شیطاني ایتونو» کتاب لیکوال دی د ایران پخواني مذهبي مشر ایت الله خمیني یې د مرګ فتوا ورکړې وه.

هغه ډېر کاله د مرګ او برید له ویرې پټ ګرځېده او ګڼ واره پرې د برید هڅې شوي.

د نړۍ ډېری مسلمانان په دې باور دي چې رشدي د «شیطاني ایتونو» په کتاب کې [کفر] ویلی دی.

د رشدي ځینې نور کتابونه لکه «شرم» او د «نیمې شپې هلکان» هم له ګڼو عکس العملونو سره مخ شوي.

د جرمني صدراعظم اولاف شولڅ یوځل بیا هغه احتمال چې هېواد یې اوکراین ته د اوږده واټن ویشتونکي تاروس توغندي واستوي رد کړ.

ښاغلي شولڅ د خپل محافظه کار سیال له هغه نظر سره مخالفت وکړ چې وايي د روسیې په خاوره کې د اهدافو د ویشتلو لپاره باید اوکراین ته ویجاړوونکې وسلې ورکړل شي.

هغه په داسې حال کې چې د جرمني عمومي انتخاباتو ته دوه اونۍ پاتې دي، پرون د محافظه کار ګوند په مشرۍ د ائتلاف له کاندید فریدریښ میرز سره په ۹۰ دقیقې مناظره کې دا څرګندونې وکړې.

ښاغلي شولڅ وویل، دی فکر نه کوي چې د روسیې قلمرو ته د دې وسلو استول به سم کار وي. میرز چې په نظرپوښتنو کې له شولڅ څخه مخکې ویلي و، چې اوکراین ته د تاروس توغندیو د سپارلو په اړه د ده نظر تل مثبت و.

دې شورا په یوه بیان کې ویلي دا لومړی ځل دی چې دوی اړ شوي چې د جګړې، ناورینونو او بې ځایه کیدو څخه اغیزمن شوي نږدې ۲۰ هیوادونو کې د سلګونو زرو خلکو لپاره روان او بیړني بشري فعالیتونه وځنډوي.

په بیان کې ویل شوي چې د ناروې د کډوالو شورا اړ ده د افغانستان په شمول په ګڼو هېوادونو کې خپل مرستندویه کارکونکي له دندو ګوښه کړي، او ډیر ژر به په بورکینا فاسو او د سوډان په دارفور سیمه کې د امریکا لخوا تمویل شوي مهم بشري پروګرامونه وځنډوي.

دې شورا ویلي چې په ۲۰۲۴ کال کې یې د امریکا متحده ایالتونو په مالي مرستو یو میلیون او شپږ لکه کسانو سره مرستې کړې دي.

د امریکا ولسمشر په یوه اجرايي فرمان سره د دغه هېواد بهرنۍ مرستې د ۹۰ ورځو لپاره وځنډولې.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو ویلي د امریکا هر ډالر چې مصرفیږي باید د امریکا د امن، سوکالۍ او پياوړتیا لپاره وي.