د ملګروملتونو سرمنشي له فلسطینۍ حماس ډلې غوښتي دي چې د اسراییلي برمته وو د خوشې کولو لړۍ ته دوام ورکړي.

انتونیو ګوتیریش دا غوښتنه نن، (د فبروري ۱۱مه) یوه ورځ وروسته له هغه وکړه چې حماس ډلې د برمته وو، د خوشې کولو د لړۍ د ځنډولو پلان اعلان کړ.

ښاغلي ګوتیریش په خپل بیان کې ویلي دي چې باید د شخړو د بیا پیل لپاره د ټولو هغو دلایلو مخه ونیول شي چې یوځل بیا په غزه کې د یوې لویې تراژیدۍ سبب کېدای شي.

حماس، چې امریکا او اروپايي ټولنه یې تروریستي ډله بولي، پرون دوشنبې اعلان وکړ چې د اسراییلي برمته وو، د خوشې کولو بهیر به د هغه څه په خاطر چې دې ډلې د غزې له اوربند څخه د اسراییلو سرغړونه بللې ده تر بلې خبرتیا وځنډوي.

د حماس دې اعلان د غزې د جګړې د بیا پیل وېره رامنځ ته کړې ده.

د روسیې د ساراتوف سیمې والي وايي، د اوکراین د بې پیلوټه الوتکو په برید کې د سیمې صنعتي تاسیسات زیانمن شوي دي.

رومان بوسارګین نن سهار وختي پر خپله ټلګرام پاڼه ولیکل چې د روسیې د هوايي مدافعې ځواکونو دا ډرونونه شنډل کړل خو د هغه په وینا د ساراتوف ځینې صنعتي شرکتونه زیانمن شوي. بوسارګین وايي په هغو ځایونو کې چې د دې ډرونونو ټوټې رالوېدلي دي عملیاتي خدمات روان دي. نوموړی زیاتوي چې د لومړنیو معلوماتو له مخې بېګاني برید مرګژوبله نه ده اړولې.

په عین حال کې د روسیې دفاع وزارت په یوه بیان کې ویلي چې د هوايي مدافعې ځواکونو تېره شپه د اوکراین ۴۰ ډرونونه ویجاړ کړل. بیان زیاتوي چې له دې ډلې یوازې ۱۸ د ساراتوف ښار په فضا کې ویشتل شوي دي.

په کندز کې د طالبانو امنیتي چارواکي وايي، د کابل بانک د ودانۍ مخې ته په یوه ځان وژونکې حمله کې پنځه کسان وژل شوي دي.

رویټرز خبري آژانس د امنیه قوماندانۍ د ویاند جمعه الدین خاکسار له قوله راپور ورکوي چې نوموړی وايي په وژل شویو کې د طالبانو وسله وال او ملکي وګړي شامل دي.

د رویټرز په راپور کې د ښاغلي خاکسار له قوله راغلي دي چې بریدګر خپل چاودېدونکي مواد د کابل بانک د ودانۍ مخې ته والوزول. د دې برید پړه تراوسه کومې ډلې نه ده منلې.

دا حمله یوه ورځ وروسته له هغه کېږي چې د ملګروملتونو امنیت شورا په یوه غونډه کې په افغانستان او سیمه کې د داعش ډلې د خراسان څانګې د ګواښونو په اړه بحث وکړ.

په ملګروملتونو کې د امریکا د استازولۍ مرستیالې "دوروتي شي" بېګانۍ غونډې ته وویل چې متحدایالات په افغانستان او پاکستان کې، داعش ډلې ته د خلکو د استخدام له پلوه اندېښنه لري.

داعش ډلې په تېرو څه باندې دریو کلونو کې چې طالبان بیا پر افغانستان واکمن شوي دي، د لیندۍ په ۲۱مه د طالبانو د حکومت د کډوالو او راستنېدونکو چارو د سرپرست وزیر خلیل الرحمان حقاني د وژنې په ګډون د ګڼو هغو حملو پړه منلې ده چې ډېره انساني مرګ ژوبله یې اړولې ده.

واسیلي نابینزیا امنیت شورا ته د افغانستان په اړه په بیګانۍ غونډه کې ادعا کړې چې نړیوالې ټولنې افغانستان کې امریکايي وسلو ته د داعش په څېر د ترهګرو ډلو د لاسرسي مخه سمه نه ده نیولې.

هغه زیاته کړه چې له افغانستانه د ناټو ګډوډ وتل د دې لامل شول چې ګڼې وسلې پاتې شي او بالاخره د داعش لاس ته ولویږي. د روسیې سفیر وویل شرایط باید له پامه ونه غورځول شي.

د ملګرو ملتونو امنیت شورا کې پرون د افغانستان په اړه په ځانګړې غونډه کې په دې بحثونه وشول چې داعش افغانستان او سیمه کې یو ترهګریز ګواښ دی.

۷۷ کلن هندي – بریټانوي لیکوال سلمان رشدي په هغه برید کې چې د چړو په واسطه پرې شوی وو سخت ټپي شو.

د یاد برید په سبب د سلمان رشدي یوه سترګه ړنده شوې او لاس یې هم له کار لویدلی.

هادي مطر بیا د دوشنبې په ورځ په محکمه کې ځان بیګناه باله او د آزاد فلسطین شعار یې ورکړ.
سلمان رشدي چې د لانجمن «شیطاني ایتونو» کتاب لیکوال دی د ایران پخواني مذهبي مشر ایت الله خمیني یې د مرګ فتوا ورکړې وه.

هغه ډېر کاله د مرګ او برید له ویرې پټ ګرځېده او ګڼ واره پرې د برید هڅې شوي.

د نړۍ ډېری مسلمانان په دې باور دي چې رشدي د «شیطاني ایتونو» په کتاب کې [کفر] ویلی دی.

د رشدي ځینې نور کتابونه لکه «شرم» او د «نیمې شپې هلکان» هم له ګڼو عکس العملونو سره مخ شوي.

د قومندانۍ د ویاند جمعه الدین خاکسار په حواله راغلي چې چاودنه په کندز ښار کې د کابل بانک ودانۍ ته څېرمه شوې.

د پېښې د احتمالي تلفاتو په اړه لا څه جزییات نه دي خپاره شوي خو ویره یې شته چې خلکو ته به مرګژوبله اوښتي وي.

د راپورونو په اساس چاودنه داسې وخت شوې چې ګڼو خلکو د خپلو معاشونو د ترلاسه کولو لپاره د کابل بانک دباندې انتظار کاوه.

کومې ډلې سمدستي د دغه برید مسوولیت نه دی منلی.

له چین څخه یو کارګو یا باروړونکی ریلګاډی پرون (دوشنبې) د دغه هیواد له چونګ‌چینګ ښاره د افغانستان په لور روان شو.

د چینايي رسنیو د راپور له مخې، په دې ریلګاډي کې مخابراتي تجهیزات او نور وسایل بار دي او تمه کېږي چې له ۱۲ تر ۱۵ ورځو پورې به افغانستان ته ورسېږي.

چینايي چارواکو دا افغانستان ته د ریلګاډي په وسیله په مستقیم ډول د سوداګري وسایلو د لېږدولو یوه نوې لار بللې او ویلي چې ریلاګاډی به یې له قزاقستان او ازبکستان څخه په تېریدو چونګ‌چینګ او افغانستان سره ونښلوي.

په دې ریلګاډي کې د چین د "ZTE" مخابراتي شرکت له خوا جوړ شوي مخابراتي وسایل به د افغانستان د مخابراتي شبکو د پراختیا لپاره وکارول شي.

د فراه ولایت په ابونصرفراهي بندر کې د یوه موټر په لاره کې د ماین د چاودنې له امله دوه تنه مړه او درې نور ټپیان شوي دي.

د ایران په پوله کې د ابونصرفراهي بندر کمیشنر محمد اسماعیل زاهد، وویل چې دا پېښه پرون (دوشنبې) ماسپښین هغه مهال وشوه، چې یو موټر د دې ولایت په سرحدي سیمو کې پر خښ شوي ماین وخوت.

د ده په وینا، ماسن په پخوا کلونو کې خښ شوی و.

طالبانو د دې پېښې د قربانیانو د هویت په اړه څه نه دي ویلي.

د ملګروملتو د راپورونو له مخې، افغانستان لا هم د نړۍ یو له هغو هیوادونو څخه دی چې ډېر ماینونه او ناچاودې مرمۍ پکې پاته دي او د هغو د چاودنو له کبله هر کال سلګونه انسانان په تیره بیا ماشومان وژل کېږي.

د سره صلیب نړیواله کمېټه (ICRC) وايي چې افغانستان په ۲۰۲۴ کال کې له سخت بشري بحران سره مخامخ و.

دې کمېټې پرون (دوشنبې) په یوه راپور کې ویلي چې میلیونه افغانان د اقتصادي ستونزو، لسیزو جګړو او طبیعي ناورینونو له امله روغتیا، خوراکي توکو او پاکو اوبو ته د لاسرسي په برخو کې له سختو ستونزو سره لاس او ګریوان وو.

دې ادارې ویلي چې له افغاني سره میاشت ټولنې سره په همکارۍ یې خپلې مرستندویې چارې پراخې کړي، څو د افغانانو لپاره طبي خدمات، مالي مرستې او مهم اساسي خدمتونه مهیا کړي.

د سره صلیب نړیوالې کمېټې د راپور له مخې، دوی د افغاني سره میاشت ټولنې په همکارۍ نژدې یو میلیون افغانانو ته؛ چې ۶۵ سلنه یې ښځې او ماشومان وو—په ۴۷ کلینیکونو کې لومړني روغتیایي خدمات وړاندې کړي دي. همداراز یې څه باندې ۳۱۲ زره ډوزه واکسین تطبیق کړی، او ۸ زره ۷۸۸ ماشومانو، چې د خوارځواکۍ له ستونزې سره مخامخ وو، د دوی د تغذیې له پروګرامونو څخه ګټه اخیستې ده.

د منځنۍ اسیا رسنیو پرون د ازبکستان د امنیتي چارواکو په قول وویل چې د دغه هیواد د دولتي خدماتو ادارې او د ګمرک کمېټې د سرخان‌دریا په سمه کې ۶۰۰ کیلو چرس کشف او ضبط کړل.

د ازبکستان د ګمرک کمېټې ویلي چې دا چرس، چې ارزښت یې ۱۶.۵ میلیون ډالرو ته رسېږي، غالباً له افغانستان څخه ازبکستان ته قاچاق کېدل.

د چارواکو په وینا، دا چرس د جاروګانو د لاستو په منځ کې پټ کړل شوي وو.

دوی وايي چې جاروګان، چې شمېر یې ۵۰۰ ته رسیده، په یوه لارۍ کې وړل کېدل.