د دغه وزارت ویاند شرافت زمان په هغه ویډیويي پیغام کې چې نن شنبه رسنیو خپور کړی، ویلي دا د تېر کال پر تله زیاتوالی ښيي:
«نسبت تېر کال ته، سږکال له موږ سره واقعات زیات دي. له بده مرغه زموږ ۲۴ تنه هېوادوال مړه شوي دي. له ټولو هېوادوالو مو غوښتنه ده چې د ګازي بخاریو د کارونې پر مهال احتیاطي تدابیر وکاروي.»
د شرافت زمان په وینا په مړو کې ۱۵ نارینه او ۹ ښځې شاملې دي.

تېره اوونۍ هم د خوست په یوه هوټل کې د یوې کورنۍ ۵ غړي ګازنیونې له کبله مړه شوي وو. درې اوونۍ مخکې هم په خوست کې د ګازو ډبې د چاودنې له کبله د یوې کورنۍ څلور غړي مړه شوي وو، چې درې تنه یې ماشومان وو.

د ایران دولتي ټلویزیون په دې اړه پرون راپور ورکړ او په تصاویرو کې یې ښکاري چې حسین سلامي په نامعلوم ځای کې دغه پوځي تاسیسات ګوري.

په راپور کې ویل شوي، چې دغه پوځي اډه په یوه غرنۍ سیمه کې ده او ایران ورڅخه پر خپل سرسخت سیمه ییز رقیب اسرائیل د حملې لپاره کار اخیستی و.

ایران د اکتوبر میاشتې پر لومړۍ نېټه پر اسرائیل د شا و خوا ۲۰۰ راکټونو حمله وکړه. ایران ویلي وو، هغه حمله یې د حماس او حزب اله ډلې د مشرانو د وژنې په عکس العمل کې وکړه.

د طالبانو د حکومت مرستیال ویاند حمد اله فطرت په هغه صوتي پیغام کې چې نن رسنیو خپور کړی ویلي، په دې اړه تر اوسه خبرو کومه نتیجه نه ده ورکړې:

«له امریکایانو سره وخت ناوخت د بندیانو د تبادلې پر سر خبرې شوي، خو تر اوسه یې کومه پایله نه ده ورکړې، کلونه کېږي زموږ ځینې بېګناه وګړي امریکایانو په ناقانونه توګه له محاکمې پرته په زندانونو کې ساتلي، اسلامي امارت د هغوی د خلاصون لپاره هڅې پیل کړې دي.»

ښاغلي فطرت ونه ویل چې د امریکا له متحدو ایالتونو سره څو افغانان بندیان دي او ایا دغه کسان د طالبانو غړي دي که څنګه؟

د طالبانو د زندانونو چارو د سمون ادارې په لړم/ عقرب میاشت کې ویلي وو، د افغانستان په زندانونو کې دا مهال د ګاونډیو هېوادونو د وګړو په ګډون ۱۵۰ بهرني زندانیان شته خو په هغوی کې امریکایان نه شته.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت د طالبانو تر واک لاندې زندانونو کې د درېیو امریکايي وګړو وضعیت د زیاتې اندېښنې وړ بللی دی. تر دې مخکې ځینو بریتانوي رسنیو راپور ورکړی و، چې طالبانو د بندیانو د تبادلې موضوع د امریکا د نوي ولسمشر ډونالډ ټرمپ د لوړې مراسمو ته ځنډولې. ښاغلی ټرمپ د جنورۍ پر ۲۰مه لوړه کوي.

خالد مقبول صدیقي د فرانسې خبري اژانس ته نن ویلي، دوی افغانستان ته هم بلنه ورلېږلې وه، خو د طالبانو د حکومت کوم غړی په دې غونډه کې برخه نه اخلي.

په اسلام اباد کې به په دې دوه ورځنۍ غونډه کې چې نن پیلېږي او د مسلمانانو نړیوالې ټولنې "رابطة العالم الاسلامي" په نوښت رابلل شوې، د اسلامي همکاریو سازمان د مشرانو تر څنګ د بېلابېلو سازمانونو او هېوادونو استازي برخه اخلي او دوی په اسلامي هېوادونو په ځانګړي ډول افغانستان کې د نجونو پر تعلیم او تحصیل د محدودیتونو په باب خبرې کوي.

د نوبل د سولې د جایزې ګټونکې ملاله یوسفزۍ وایي، د نجونو د زده کړې په اړه به په اسلام آباد کې د اسلامي نړۍ د استازیو په غونډه کې د افغان نجونو او ښځو د زده کړې په ملاتړ خپل اواز اوچت کړي.

افغانستان په نړۍ کې یواځینی هېواد دی چې نجونې او ښځې په کې ښوونځیو او پوهنتونونو ته له تګ څخه راګرځول شوې دي. طالبانو د نجونو او ښځو پر کار، ګرځېدو راګرځېدو او نورو فعالیتونو هم ډول- ډول محدودیتونه لګولي او په وروستي مورد کې یې په طبي انستیتیوتونو کې د نجونو او ښځو زده کړې هم منع اعلان کړې.

د ایټالیا د بهرنیو چارو وزیر انتونیو تاجاني وايي، د شپږو میاشتو یا یوه کال لپاره یې پر سوریې د اروپايي ټولنې د بندیزونو د ځنډولو غوښتنه کړې ده.

تاجاني پرون جمعه په لبنان کې یوه کنفرانس ته ویلي، د بندیزونو لیرې کول د ایټالیا کومه ملي پرېکړه نه ده، دا د اروپايي ټولنې پرېکړه ده.

د سوریې اوسنیو واکمنو په وار- وار د هغو بندیزونو د لیرې کېدو غوښتنه کړې، چې پر سوریې لګېدلې دي.

د یوې افراطي ډلې هیئت تحریر الشام په مشرۍ د سوریې نویو واکمنو چې تېره میاشت پر قدرت ولکه ټینګه کړې، هڅه کوي چې د سوریې د بیارغونې لپاره نړیوالې مرستې جلب کړي.

د ترکیې د بهرنیو چارو وزیر هاکان فیدان تېره میاشت دمشق ته د سفر پر مهال له نړیوالو غوښتنه وکړه، چې پر سوریه لګول شوي بندیزونه لیرې کړي، چې دغه جګړه ځپلی هېواد وکړای شي د پرمختګ لار خپله کړي.

د ملګرو ملتونو سرمنشي انتونیو ګوتیریش پرون د ونزویلا له چارواکو د ټولو هغو کسانو د خوشې کېدو غوښتنه وشوه، چې په دغه هېواد کې په خپلسري ډول نیول شوي دي.

دغه کسان د تېرې جون میاشتې له ټاکنو وروسته د پیل شویو ناکراریو پر مهال نیول شوي دي.

دا په داسې حال کې ده، چې نیکولاس مادورو په نړیواله سطحه له انتقادونو سره- سره د ولسمشر په توګه لوړه وکړه.

د ملګرو ملتونو ویاند سټیفان دوجاریک پرون خبریالانو ته وویل، سرمنشي انتونیو ګوتیریش د جولای د ۲۸مې له ولسمشرۍ ټاکنو وروسته، د سیاسي مخالفانو، خبریالانو د بشري حقونو د مدافعانو په ګډون د خلکو د پراخې ډلې نیول غندي.

د روسیې ولسمشر ولادمیر پوتین پرون مادورو ته د ولسمشر په توګه د لوړې مبارکي ویلې ده.

د لبنان په جنوب کې پر یوه موټر د اسرائیل د بې پېلوټه الوتکې په حمله کې د وژل شویو شمېر ۵ ته ورسېد.

د لبنان روغتیا وزارت وايي، په دې حمله کې چې ساحلي ښار صُور ته نږدې په طير دبّا سیمه کې شوې، ۴ نور کسان ټپیان شوي دي.

د اسرائیل پوځ وايي د لبنان په جنوب کې یې د حزب اله ډلې د وسلو یوه لارۍ ویشتلې ده.

د اسرائیل او د لبنان د حزب اله ډلې ترمنځ روانه جګړه د اوربند د هغې موافقې له مخې ودرېده، چې د جنورۍ پر ۲۶مه یې مهلت ختمېږي.

پر دغه اوربند د نومبر میاشتې پر ۲۷مه د ۶۰ ورځو له پاره موافقه وشوه چې له مخې یې د لبنان پوځ او د ملګرو ملتونو سوله ساتي ځواکونه د لبنان په جنوب کې ځای پر ځای شول او د اسرائیل پوځ له دغو ساحو ووت.

له کله چې د ۲۰۲۳م کال د اکتوبر میاشتې پر اوومه په غزه کې د اسرائیل او حماس ډلې ترمنځ جګړه پیل شوې، اسرائیل او د لبنان حزب اله ډلې هم په خپلو کې ډزې تبادله کولې.

اسرائیل حزب اله او حزب اله ډلې اسرائیل، له دغه کاواکه اوربند څخه په سرغړونې تورن کړی دی.

د ایران یوه لوړ رتبه چارواکي ویلي، هېواد یې د سیستان و بلوچستان ولایت د اوبو د حق د تامین لپاره له افغانستان سره په مذاکرو بوخت دی.

ایراني رسنیو پرون جمعه د ایران د انرژۍ د وزیر عباس علي‌آبادي څرګندونې رااخیستي چې په سیستان و بلوچستان کې یې د اوبو د یوې پروژې د کتنې پر مهال دا څرګندونې کړې دي.

هغه ویلي، بېلابېلې طرحې لرو، چې د دغه ولایت د اوسېدونکو د اوبو حق د دې سیمې او افغانستان د اوبو له سرچینو تامین شي او دا د ایران په لومړیتوب کې شامله موضوع ده.

ایران په وروستیو کې تور لګولی، چې افغانستان پر هغو سیندونو چې ایران ته ور روان دي د بندونو په جوړولو سره د ایران د اوبو له حق سرغړونه کوي.

د ایران د بهرنیو چارو وزارت ویاند اسماعیل بقايي په تلې/ میزان میاشت کې ویلي وو، د هلمند له سینده د دغه هېواد بشپړه د اوبو حق ابه له طالبانو اخلي.

د طالبانو د حکومت چارواکو ویلي، د دواړو هېوادو ترمنځ د ۱۳۵۱کال معاهدې له‌مخې د هلمند له سینده، د ایران د ایران د اوبو حق تامینوي.

پاکستان پرون د راروانو درېیو کلونو لپاره افغان محصلانو ته د «علامه اقبال» په نوم د تحصیلي بورسونو د پروګرام درېیم پړاو اعلان کړ.

د دغه پروګرام له مخې ټاکل شوې افغان محصلانو ته په دغو درېیو کلونو کې ۴۵۰۰ تحصیلي بورسونه ورکړل شي.

که څه هم په افغانستان کې د پاکستان د تحصیلي بورسونو په اړه شکونه او بدبینۍ شته، خو پاکستان وايي یوازې به روانه میاشت څه باندې ۲۲زره محصلان په انلاین ډول په دغه تحصیلي پروګرم کې ګډون وکړي.

ویل شوي، دغه بورسونه د طب، انجنیرۍ، کرنې او نورو برخو کې دي او ۳۳ فیصده یې نجونو ته ځانګړي شوي دي.

د افغانستان لپاره د پاکستان ځانګړي استازي محمد صادق دا افغان محصلانو ته تر ټولو محبوب بورسونه بللي دي.

طالبانو د نجونو پر منځنیو او لوړو زده کړو بندیز لګولی او په وروستي مورد کې یې په طبي انستیتیوتونو کې د نجونو او ښځو تعلیم هم منع کړ.

په داسې حال کې چې په افغانستان کې د نجونو او ښځو پر تعلیم او تحصیل د طالبانو محدودیتونه دوام لري نن په پاکستان کې په یوه دوه ورځنۍ غونډه کې پر دغه بندیز بحث کېږي.

ټاکل شوې د مسلمانانو نړیوالې ټولنې "رابطة العالم الاسلامي" په نوښت " دغه غونډه چې د ۴۷ هېوادونو ۱۵۰ استازي په کې برخه لري، نن شنبه په اسلام اباد کې پیل شي.

د پاکستان د پوهنې وزارت پرون جمعه ویلي، په دې غونډه کې د طالبانو استازو ته هم د ګډون بلنه ورکړل شوې، خو معلومه نه ده چې طالبان په کې برخه اخلي که نه.

ویل شوي، د دې غونډې یو هدف، په اسلامي هېوادونو په ځانګړي ډول افغانستان کې د نجونو او ښځو د تعلیم په برخه کې پر پرتو ستونزو او محدودیتونو بحث دی.

د پاکستان د پوهنې وزیر خالد مقبول صدیقي ویلي، په دې غونډه کې د نوبل د سولې جایزې ګټونکې او د ماشومانو د تعلیم فعالې ملالې یوسفزۍ ته هم د ګډون بلنه ورکړل شوې ده.

ملالې پرون پر هغې د برید دوولسو کلونو پوره کېدو په مناسبت ویلي، په افغانستان کې نجونې تر همدردۍ زیات څه ته اړتیا لري.