افغانستان
د انتخاباتو لپاره په ټولو ولایتونو کې امنیتي تدابیر نیول شوي
د راپورنو له مخې تېره ورځ د افغانستان د ملی دفاع وزارت لوی درستیز ستر جنرال شیر محمد کریمي او د کورنیو چارو وزارت امنیتي مرستیال پاسوال منیر منګل هرات ولایت ته تللی او په لویدیځو ولایتونو هرات ، فراه ، غور او بادغیس کې د انتخاباتو لپاره امنیتي تدابییر له نیږدې څخه څیړلي دي .
دغه شان په پکتیا ولایت کې هم تېره ورځ د امنیتي ارګانونو سیمه ایزو مسوولانو په غزني ، پکتیا ، پکتیکا او خوست ولایتونو کې د انتخاباتو لپاره د امنیتي تیاریو ډاډ ورکړی او له همدې امله یې د خنجر او شمشیر په نوم د دوو عملیاتو لاسته راوړنې هم له خبریالانو سره شریکې کړې دي .
له کندهار ولایت څخه هم رارسیدلي راپورونه وایي چې امنیتي تدابیر له اوس څخه ټینګ شوي او چارواکي وایي چې د انتخابوتو لپاره هر ډول تیاری لري .
د افغانستان په یو شمېر نورو ولایتونو کې هم ویل کیږي چې د انتخاباتو لپاره جدي امنیتي تدابیر نیول شوي دي.
د ورځې تازه خبرونه دلته ولولئ
نن د مې یودېرشمه د پښتو نړیواله ورځ ده

دا ورځ په وروستیو کلونو کې په دې هدف نمانځل کېږي چې د پښتو ژبې پرمختګ ته پام واړول شي.
پښتو د افغانستان یوه له دوو ملي ژبو څخه ده او دا ژبه د پاکستان په خیبرپښتونخوا او بلوچستان ایالتونو کې هم د میلیونونو خلکو مورنۍ ژبه ده.
د پښتو نړیوالې ورځې په مناسبت ګڼو لیکوالو او ادیبانو په ټولنیزو شبکو کې لیکنې خپرې کړي او د دې ژبې د ودې او پرمختګ د لارو چارو لپاره یې وړاندیزونه کړي دي.
ایران تر ۴ میلیونو ډېرو افغانانو ته له خپلې خاورې د وتلو امر کړی

ایران څه باندې څلور میلیونو اسناد نه لرونکو افغان کډوالو ته امر کړی چې د جولای تر ۶مې (چنګاښ ۱۵مه) پورې له دغه هېواده ووځي.
ایراني چارواکو اعلان کړی چې افغان مهاجرو ته د احصایې د ادارې له لوري ورکړل شوي اسناد نور اعتبار نه لري، او اوس له اسناد نه لرونکو مهاجرو غوښتنه شوې چې له ټاکل شوې نېټې مخکې له ایرانه ووځي.
د ایران د کورنیو چارو وزارت د کډوالو او بهرنیو اتباعو د چارو مرکز مشر نادر یاراحمدي، ویلي چې د احصایې اسناد لرونکي کسان نور غیرقانوني مهاجر ګڼل کېږي. هغه ټینګار وکړ چې یوازې شپږ ځانګړي ډلې مهاجر، چې د لنډمهاله اقامت کارتونه ترلاسه کولی شي، اجازه لري په ایران کې پاتې شي.
د ایران د چارواکو د معلوماتو له مخې، دا مهال شاوخوا ۶ میلیونه او سل زره افغان کډوال په ایران کې اوسي، چې له دې ډلې څلور میلیونه او سل زره یې قانوني اسناد نه لري.
یاراحمدي همداراز خبرداری ورکړی چې په راتلونکي تعلیمي کال کې به، هغه زدهکوونکي چې سرپرستان یې یوازې د احصایې اسناد لري، په ښوونځیو کې د نوملیکنې حق ونه لري.
م.م وايي تر ۲۰۶۰ پورې به په هرو دوو افغانانو کې یو ښاري وي

ملګري ملتونه وايي، اټکل کېږي چې تر ۲۰۶۰ کال پورې به، په افغانستان کې له هرو دوو تنو څخه یو تن په ښارونو کې اوسی.
د ملګرو ملتونو د هستوګنې پروګرام (UN-Habitat) زیاتوي، ډېر ښارونه په افغانستان کې ښاري پراخوالي ته چمتو نه دي.
یاده اداره وايي چې یوه مناسب او خوندي ژوند چاپېریال ته په لومړیتوب ورکولو سره کېدای شي داسې ښارونه جوړ شي چې هر څوک پکې له ښه ژونده برخمن وي.
UN-Habitat ټینګار کوي چې بنسټیز ښاري خدمات لکه د اوبو رسول، بدرفت، ترانسپورت او انرژۍ سیستمونه، د ښاري ژوند د ملا تیر جوړوي.
د انجینرۍ، ښاري پراختیا او پلان جوړونې د برخو یو شمېر مسلکي متخصصان باور لري چې د نفوس چټک زیاتوالی، پراخ مهاجرتونه، د ښاري پراختیا د جامع پلان نشتوالی، اقتصادي فقر او د ښاري مدیریت کمزورتیا، د کابل په ګډون د افغانستان د ښارونو د مدیریت په برخه کې د ستونزو اصلي عوامل دي.
د ملګرو ملتونو چارواکو د قزاقستان له چارواکو سره د افغانستان اړوند خبرې کړي دي

د ملګرو ملتونو چارواکو د قزاقستان له چارواکو سره د افغانستان اړوند د سیمه ییزې همکارۍ په اړه خبرې کړي دي.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د مرستندویه ماموریت (یوناما) مشرې روزا اوتونبایوا او د ملګرو ملتونو د مخدره توکو او جرمونو سره د مبارزې دفتر (یو این او ډي سي) سیمه ییز استازي اولیور سټولپ د سې شنبې په ورځ د قزاقستان د بهرنیو چارو وزارت له لومړي مرستیال اکان رخمتولین سره وکتل چې د افغانستان اړوند د سیمه ییزې همکارۍ په اړه بحث وکړي.
د قزاقستان د بهرنیو چارو وزارت د یوې اعلامیې له مخې، دا غونډه په افغانستان کې "ثبات، دوامداره پراختیا او د مخدره توکو پر وړاندې د مبارزې پر هڅو" متمرکزه وه.
د طالبانو حکومت د راتلونکې اوونۍ شنبې د اختر ورځ اعلان کړه

د طالبانو سترې محکمې اعلان کړی چې په ټول افغانستان کې د سپوږمۍ لیدلو کمیټو د سې شنبې په ورځ، د می په ۲۷مه نېټه، د سپوږمۍ لیدل تایید کړي، خو د جون ۷مه چې د شنبې ورځ ده، د اختر لومړۍ ورځ ټاکل شوې ده.
دا په داسي حال کې ده چې ټاکل شوې ده د نړۍ اکثریت مسلمان هیوادونه د جمعې په ورځ اختر ولمانځي.
سعودي عربستان، متحده عربي اماراتو، عراق، عمان او اندونیزیا د جمعې ورځ د لوی اختر ورځ اعلان کړې ده. دعرفې ورځ به، چې په اسلام کې یوه له خورا سپېڅلو ورځو ده، د پنجشنبې په ورځ وي.
طالبانو په غزني کې د خوشحال راډیو مدیر مسؤول په بند محکوم کړ

په غزني کې د «خوشحال» رادیو مسؤول مدیر سلیمان راحل د دې ولایت ابتدائیه محکمې په درې میاشتې بند محکوم کړ.
د افغانستان د خبریالانو مرکز په یوه اعلامیه کې د چارشنبې په ورځ دغه پرېکړه غیرعادلانه بللې او غندلې یې ده.
یوې ځایي سرچینې د افغانستان د خبریالانو مرکز ته ویلي چې د غزني ښار ابتدائیه محکمې په یوه غیرعلني غونډه کې چې د غبرګولي په لومړۍ نېټه ترسره شوه، سلیمان راحل د طالبانو د حکومت پر ضد د تبلیغاتو په تور په درې میاشتې بند محکوم کړ. د سرچینې په وینا، په دې حکم کې د هغه د تېر شوي بند موده هم شامله ده.
د افغانستان د خبریالانو مرکز د سرچینې په حواله لیکلي چې د طالبانو استخباراتو راحل د روان کال د غویي میاشتې په ۱۵مه نېټه پر فیسبوک پاڼه د ځینو پوستونو له امله نیولی و، چې پکې یې د خلکو د اقتصادي ستونزو او فقر په اړه څرګندونې کړې وې.
د هغه په وینا، د غزني ولایت استخبارات د خلکو د ستونزو انعکاس د عامه ذهنیتونو د پارونې هڅه او د طالبانو د حکومت پر ضد تبلیغات بولي.
د طالبانو حکومت په دې اړه تر اوسه څه نه دي ویلي.
روسیه وايي، له افغانستانه منځنۍ اسیا ته د افراطي ډلو خطر متوجه دی خو طالبان یې ردوي

د روسیې دفاع وزیر اندری بیلوسوف د ډله ییز امنیت تړون سازمان د غړو هیوادونو د دفاع وزیرانو شورا په غونډه کې خبرداری ورکړی چې د منځنۍ اسیا لپاره لومړنی تهدید په افغانستان کې له میشتو افراطي ډلو څخه راځي.
ده زیاته کړه چې "د دې ډلو د فعالیتونو د پراختیا خطر ګاونډیو هیوادونو ته مخ پر زیاتیدو دی."
تر دې وروسته د طالبانو حکومت هغه اندېښنه بې بنسټه وبلله چې ګواکي له افغانستانه نورو ګاونډیو هیوادونو ته خطر متوجه دی.
د طالبانو د حکومت مرستیال ویاند حمدالله فطرت د کوم چا مشخص نوم نه دی یاد کړی خو پر ایکس پاڼه یې لیکلي چې په افغانستان کې هيڅ خپل سرې ډلې نشته.
د ملګرو ملتونو د راپورونو له مخې، په افغانستان کې تر ۲۰ زیاتې افراطي ډلې فعالیت کوي.
د ۲۰۲۱ کال په اګست کې د طالبانو د واک ته د رسیدو راهیسې، د طالبانو تر کنترول لاندي افغانستان د افراطي ډلو د ساتلو له پراخو تورونو سره مخامخ شوی دی.
د یادونې وړ ده چې روسیه یو له هغو هیوادونو ده چې له طالبانو سره نژدې اړیکې لري.
د افغانستان د ۱۶ کلنو فوټبال ملي لوبډله به نن د تاجکستان له ټیم سره مخامخ شي

ټاکل شوې ده چې د افغانستان د ۱۶ کلنو فوټبال ملي لوبډله نن چهارشنبه ماښام (د می ۲۸مه) د تاجکستان سره مخامخ شي.
دا لوبه، چې د مرکزي اسیا د اتلولۍ یوه برخه ده، د افغانستان پر وخت د مازدیګر پر ۵:۰۰ بجو پیليږي.
د افغانستان د ۱۶ کلنو فوټبال ملي لوبډلې د سیالیو په لومړۍ لوبه کې د ترکمنستان پر وړاندې ماتې وخوړه.
د افغانستان، ازبکستان، ایران، تاجکستان، ترکمنستان او قرغزستان ترمنځ د مرکزي آسیا اتلولي په تاشکند کې دوام لري.
په خوست کې د طالبانو نوی افتتاح کړی بند ونړېد

په خوست ولایت کې د اوبو یو بند، چې تېره اونۍ د طالبانو چارواکو له خوا پرانیستل شو، د باران له امله ویجاړ شو.
د ليژه د اوبو زېرمه کولو بند د هغو شپږو پروژو څخه یوه ده چې تېره اونۍ د طالبانو د اوبو او انرژۍ وزیر لخوا پرانستل شوه. د طالب چارواکو د معلوماتو له مخې دا پروژې په خوست ولایت کې د شا او خوا شل ملیونه افغانیو په لګښت جوړې شوې دي.
په همدې حال کې د خوست ولایت د رسنیو دفتر په یوه خبرپاڼه کې ویلي، د ګربزو ولسوالۍ اړوند د لېژې بند د ماتېدو په اړه هر اړخیزې څېړنې روانې دي.
د طالبانو تر کنترول لاندي د خوست ولایت ویاند، مستغفر ګربز، پر خپله ایکس شبکه لیکلي چې بند د مې په ۲۷مه، د سې شنبې په ورځ د ناببره سیلابونو له امله ویجاړ شو.
د دې بند نړېدو د خلکو سخت انتقادونه راپارولي چې ګواکي بندونه باید داسي جوړ شي چې د اوبو د زیاتوالي، بارونونو او سېلاب زور یووړای شي.
یونېسف: افغانستان ته له ۱۰۰ ټنه زیات ژغورونکي درمل رسېدلي

د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ صندوق (یونېسف) وايي، چې روانه اونۍ افغانستان ته له ۱۰۰ ټنو ډېر درمل وارد شوي دي.
یونېسف د سېشنبې په ورځ ناوخته ، په خپله ایکس پاڼه (پخوانۍ ټویټر) کې لیکلي چې دغه درمل افغانستان ته د ځانګړې الوتنې له لارې انتقال شوي دي.
د یونېسف په وینا، دا درمل به د افغانستان په ۳۴ ولایتونو کې د ۲۴۰۰ روغتیايي مرکزونو د عاجلو اړتیاوو د پوره کولو سره مرسته وکړي.
دا درمل د نړیوال بانک او یو شمېر نورو مؤسسو په مرسته برابر شوي دي.
افغانستان ته درملو دا مرستې په داسې حال کې رسیږي چې د روغتیا نړیوال سازمان (WHO) په خپلو وروستیو راپورونو کې د بېلابېلو ناروغیو د خپرېدو او د مالي ملاتړ د نشتوالي له امله د لسګونو روغتیايي مرکزونو د تړل کېدو خبرداری ورکړی و.