بازدیدهای پیدرپی مقامهای نظامی و دولتی بلغاریا از شهر کوچک ساموکوف در ماههای اخیر، نشاندهندهٔ اهمیت روزافزون تولیدات یک شرکت در این شهر است.
کارخانه سامل-۹۰، واقع در جنوب صوفیه، پایتخت بلغاریا، فعالیت خود را در دههٔ ۱۹۶۰ با توسعهٔ تجهیزات الکترونیکی برای ارتش بلغاریا آغاز کرد. اکنون، با نگاهی به تحولات سریع نظامی در میدانهای نبرد اوکراین، این شرکت در حال ساخت سلاحهای هوایی و سامانههای ضد پهپادی است.
ونتا پوپووا، رئیس بخش تولید پهپاد (یا طیاره های بی سرنشین) در این کارخانه، به رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی گفت: «ما دو سال پیش شروع به توسعهٔ پهپادهای مرگبار کردیم. در حال حاضر حدود ۵۰ فروند در ماه تولید میکنیم، اما ظرفیت سه برابر کردن این مقدار را داریم».
در داخل کارخانه، پهپادهایی شبیه به پهپادهای مرگبار «گران-۲» طراحیشدهٔ توسط ایران در مراحل مختلف تکمیل قرار دارند.
شرکت سامل-۹۰ پس از فروپاشی رژیم سوسیالیستی این کشور در سال ۱۹۸۹ خصوصی شد و پتار گئورگیف، کارمند سابق این کارخانه، اکنون مالک آن است. گئورگیف میگوید در بحبوحهٔ افزایش تمرکز در اروپا بر جنگ پهپادی، این شرکت با افزایش علاقه به پهپادهای مسلح و همچنین سامانههای ضد پهپادی خود مواجه شده است.
اما در حالی که بروکسل از یک «دیوار پهپادی» برنامهریزیشده برای محافظت از اطراف ناتو خبر میدهد، گئورگیف به رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی گفت که ظرفیت کمک سامل-۹۰ به تلاشهای دفاعی اتحادیه اروپا مشخص نیست.
گئورگیف میگوید: «جایی برای ما میتواند وجود داشته باشد، اما همه چیز به دولت بلغارستان بستگی دارد».
طیف وسیعی از دستگاههای پارازیتانداز پهپاد سامل-۹۰ در حال حاضر به هند، مصر و «سایر کشورهای شرقی» فروخته میشود و قیمتی بسیار کمتر از نسخههای اروپای غربی همین فناوری دارد.
گئورگیف میگوید که در حال حاضر، کشورهای اروپای غربی فناوری بلغاریا را خریداری نمیکنند. او میگوید: «محصولات ما به خوبی محصولات آنهاست، اما این کشورها فقط به تولیدکنندگان خودشان اهمیت میدهند».
پهپادی که این کارخانه تولید میکند، «سامجت» نام دارد و بسیار کوچکتر از نمونهٔ ایرانی-روسی خود است که تقریباً به اندازه یک گلایدر است و به همان نسبت به کلاهک جنگی کوچکتری مجهز شده است. سامجتها از یک موتور الکتریکی استفاده میکنند که از صدای وحشتناک بنزینی پهپادهای گران بیصداتر است، اما به این سلاح هوایی برد نسبتاً کوتاهی حدود ۱۰۰ کیلومتر میدهد، در مقایسه با برد بیش از ۱۰۰۰ کیلومتری گرانها.
به گفتهٔ بوریسلاو لازاروف، سازماندهندهٔ تولید در این کارگاه پهپادی، ساخت یک سامجت از ابتدا تا انتها بین سه روز تا یک هفته طول میکشد.
چین در حال حاضر رهبر جهانی در فناوری پهپادی است و برند «دیجیآی» آن ۷۰ درصد بازار فروش پهپادهای تجاری در سراسر جهان را در اختیار دارد. بسیاری از فناوریهای پهپادهای این شرکت چینی، مانند سیستمهای ردیابی بصری، کاربردهای نظامی آشکاری دارند که تحلیلگران میگویند بدون شک در برنامههای پهپادهای تسلیحاتی آن مورد استفاده قرار میگیرد.
برای گئورگیف، مالک سامل-۹۰، فناوری تسلیحاتی و ضدپهپادی که در ساماکوف تولید میشود، در بحبوحهٔ وضعیت امنیتی متزلزل اروپا، بیش از هر چیز برای بلغاریا یک دارایی به شمار میرود.
او میگوید: ما باید خودمان گامها و اقداماتی برداریم، و منظور من از «ما» بلغارستان به عنوان یک کشور است.
«من فکر میکنم ما از هر نوع قابلیت تکنولوژیکی کافی برخودار هستیم و نباید خودمان را دستکم بگیریم».