در دنیایی که همه چیز در حال تغییر است، یک چیز ثابت مانده: انسان همیشه به تشناب نیاز دارد.
سازمان ملل متحد این سخن را به مناسبت روز جهانی تشناب بیان کرده است.
در وبسایت این سازمان آمده که میلیاردها انسان هنوز به تشنابهای امن دسترسی ندارند و این مشکل بهویژه برای فقرا، زنان و دختران آسیبزا است.
در افغانستان نیز این مشکل وجود دارد، زلزلهزدهها، بازگشتکنندگان و حتی ساکنان شهرهای بزرگ از نبود تشناب شکایت دارند.
اکرامالله از درۀ نورگلِ کنر که زلزلهزده است، به رادیو آزادی گفت: «چند چوب جمع کردهایم و دورش با تکه پرده کشیدهایم، همانجا رفع حاجت میکنیم. اینجا هیچ امکاناتی برای تشناب یا چیز دیگر نیست. آنهای که قبلاً بود، خراب شدهاند. حالا با این مشکلات روبهرو هستیم.»
همچنین پناهجویانی که از ایران و پاکستان بازگشتهاند میگویند در کمپ های برگشتکنندگان برای ساخت تشناب توجه نشده و مردم با مشکل روبهرو هستند.
یکی از زنان برگشته از ایران که نخواست نامش فاش شود به رادیو آزادی گفت:
آنجا که بودیم هیچ تشنابی نبود. من و دخترم خیلی اذیت شدیم. زنان دیگر هم با کودکانشان در مشکل بودند.
«آنجا که بودیم هیچ تشنابی نبود. من و دخترم خیلی اذیت شدیم. زنان دیگر هم با کودکانشان در مشکل بودند. میگفتند میسازیم، امکانات میرسد.»
نجیبالله حنیف رئیس اطلاعات و فرهنگ طالبان در کنر و عبدالمطلب حقانی سخنگوی وزارت مهاجرین حکومت طالبان دربارۀ این شکایتها به پرسشهای رادیو آزادی پاسخ ندادند.
اما این مشکل تنها به خیمههای زلزلهزدهها یا کمپهای مهاجرین محدود نمیشود؛ بلکه در برخی شهرهای بزرگ افغانستان نیز مردم با این موضوع مواجهاند.
مشکل تشنابهای عمومی در شهرهای بزرگ افغانستان
یکی از زنان ساکن کابل که او هم نخواست نامش ذکر شود به شرط تغییر صدا، به رادیو آزادی گفت که به ویژه زنان با مشکل جدی روبهرو هستند زیرا تشناب عمومی وجود ندارد: «در شهر کابل این مشکل خیلی زیاد است، مخصوصاً وقتی برای خرید بیرون میرویم. وقتی نیاز به تشناب پیدا میکنیم، بسیار اذیت میشویم و باید دوباره به خانه برگردیم، چون در کابل چنین امکاناتی نیست.»
اما نعمتالله بارکزی سخنگوی شاروالی کابل تحت کنترل طالبان این ادعا را رد میکند و میگوید دهها تشناب فعال برای زنان و مردان وجود دارد: «در شهر کابل فعلاً ۴۱ تشناب فعال داریم. ساخت ۴۰ تشناب دیگر در برنامه است و بازارها و مکانهای عمومی مکلف شدهاند که تشناب داشته باشند. نیازها هنوز وجود دارد و در برنامههای شهری به آن توجه میکنیم.»
برعلاوه کابل، از شهرهای دیگر کشور نیز شکایتهای در زمینه نبود تشناب های عمومی مطرح میشود.
روز ۱۹ نوامبر در سال ۲۰۱۳ از سوی سازمان ملل متحد "روز جهانی تشناب" نامگذاری شد.
این سازمان در پیوند با این روز نوشته است که باید اطمینان حاصل شود همه به تشناب دسترسی داشته باشند، زیرا برای جلوگیری از بیماریها و حفظ پاکی محیط زیست ضروری است.
کارشناسان صحی و محیطزیست میگویند رفع حاجت در بیرون از تشناب باعث آلودگی آبها میشود و میکروبها توسط مگسها و حشرات به غذا منتقل می شود که سبب به میان آمدن بیماریهای مختلف میشود.
همچنین در محیط بوی بد پخش میکند، هوا را آلوده میسازد و میتواند بیماریها را به حیوانات نیز منتقل کند.
