او که پس از چند دهه زندهگی در پاکستان چهار ماه قبل به افغانستان اخراج شده، اکنون با وضعیت بسیار دشوار در خانهی در ناحیه هشتم شهر کابل، پایتخت افغانستان زندهگی میکند.
مشکلات اقتصادی و بلند بودن قیمتها در شهر کابل او را با مشکلات جدی روبهرو کردهاست: "خانه ام به کرایه است، خرچ و مصرف کابل زیاد است، همه چیز قیمت است، یک نفر هیچ کاری کرده نمیتوانم، در این شرایط اگر تا ۱۶ هزار افغانی معاش داشته باشی هم چیزی نمیشود، من که روزانه بین دو تا سه صد افغانی درآمد دارم، دو صد هزار افغانی که از پاکستان آورده بودم خلاص شد، کرایه خانه ۷ هزار افغانی است، همین هفت هزار افغانی که کرایه میدهم، غذای اولادهای من میشود، اما آنرا به کرایه میدهم حالا غم کرایه را بخورم یا غذا تهیه کنم."
مشکلات داخل شهر بسیار زیاد است، یکی از مشکلات بیکاری است که کار پیدا نمیشود.
محمد یونس یکی از زلزلهزدههای ولسوالی زنده جان ولایت هرات است که پس از وقوع زلزلۀ شدید دو سال پیش و تخریب شدن خانهاش به ولایت هرات مسکنگزین شده نیز شکایت مشابهی دارد: "مشکلات داخل شهر بسیار زیاد است، یکی از مشکلات بیکاری است که کار پیدا نمیشود، اگرهم شود با حقوق کم است، کرایه خانه مشکل دیگر است و از سوی دیگر وقتی مریض داشته باشی به شفاخانههای دولتی مراجعه کنی اصلاً درست رسیدهگی نمیشود، این بهخاطریکه ازدحام بسیار زیاد است."
این ازدحام و تراکم نفوس در هرات، باشندهگان این شهر را نیز با چالشهای جدی روبهرو کردهاست.
شهر به صورت بیپیشینه پر ازدحام شدهاست.
یکی از باشندههای شهر هرات که نخواست ناماش در گزارش گرفته شود در مورد مشکلات ایجاد شده از این ناحیه، به رادیو آزادی گفت: "اخیراً از یک طرف زلزلههای هرات رخ داد و از طرف دیگر متأسفانه مهاجرین از ایران اخراج شدند، شهر به صورت بیپیشینه پر ازدحام شدهاست، یعنی وقتی ما بخواهیم از داخل شهر با موتر برویم مسیر را که قبلاً به ۱۰ دقیقه طی میکردیم حالا مجبور به ۴۵ دقیقه منزل بزنیم، راه بندان یک بینظمی را ایجاد کرده و مردم را به مشکل روبهرو کردهاست."
این نگرانیها درحالیست که بخش افغانستان برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد (یو ان هبیتات) میگوید که با بازگشت مهاجران و کاهش فرصتهای معیشتی در مناطق روستایی، شهرهای افغانستان به خانه و امید میلیونها تن تبدیل شدهاند، اما به گفته این سازمان، این شهرها برای پاسخگویی به نیازهای روزافزون آماده نیستند.
«یو ان هبیتات» روز جمعه «۳۱ اکتوبر» در پیامی به مناسبت روز جهانی شهرها در صفحه اکس (تویتر سابق) خود، خواستار اقدام برای ساختن شهرهای پایدار و فراگیر شدهاست.
۳۱ اکتوبر «روز جهانی شهرها» است.
سازمان ملل متحد هدف از این روز را که از سال ۲۰۱۴ تجلیل میشود، بالا بردن آگاهی جهانی در مورد روندهای شهرنشینی، چالشها و دیدگاهها برای توسعه پایدار شهری، ترویج همکاریهای بینالمللی و کمک به تلاشهای جهانی برای اعمار شهرهای عادلانه، مرفه، پایدار و فراگیر خوانده است که به گفته این سازمان برای جوامع محیطهای بهتر زندهگی و کیفیت زندهگی را فراهم میکند.
با آوارهگی افغانها به ویژه بازگشت مهاجران از کشورهای مختلف، نگرانیها در مورد بدتر شدن وضعیت در حال بیشتر شدن است.
پیش از این نیز برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد (یو ان هبیتات) گفته است که اسکان عودت کنندهگان در شهرها فشار اضافی بر خدمات عامه وارد کرده و اکثر این بازگشت کنندههای افغان انتخاب میکنند که در مناطق شهری اسکان کنند.
موضوع تراکم نفوذ و ضعف فرهنگ شهرنشینی یک چالش دو قطبی است.
کارشناسان امور اجتماعی و مهاجرت تراکم نفوذ در شهرها را یک مشکل جدی خوانده و میگویند حکومت طالبان باید برای حل این مشکل در بخش توسعه شهرها در ولایات و بلند بردن سطح آگاهی مردم در بخش فرهنگ شهرنشینی برنامههای را روی دست گیرد.
عبدالرازق عدیل یکی از این کارشناسان به رادیوآزادی گفت: "موضوع تراکم نفوذ و ضعف فرهنگ شهرنشینی یک چالش دو قطبی است، یعنی از یکسو ناکامی در توسعه زیرساختها در برابر هجوم جمعیت، شهرها را به محیطهای غیرقابل زیست تبدیل کرده، از سوی دیگرعدم آگاهی از آداب زندهگی در محیط متراکم یعنی نظم موجود را مختل میسازد. راه حل قناعتبخش در گروه سیاستگذاری بر تمرکززدایی یعنی ایجاد شهرهای قوی در ولایات برای کاهش فشار بر مراکز بزرگ و سرمایهگذاری قوی بر آموزش فرهنگی میباشد."
پیش از این برخی از ادارههای سازمان ملل متحد وضعیت زندهگی در شهرهای پر جمعیت افغانستان را حتی دلیل بروز مشکلات نگرانکنندۀ مختلف خواندهاند.
برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد به تاریخ (۳۰ مارچ) به مناسبت «روز جهانی زبالۀ صفر» در شبکه اکس (تویتر سابق) خود نوشته بود که در افغانستان مدیریت زبالهها یکی از چالشهای جدی به ویژه در مناطق پر جمعیت و غیر رسمی شهری است که بیتوجهی به آن صحت عامه را به خطر میاندازد.
همچنان دفتر هماهنگ کننده امور بشردوستانه سازمان ملل متحد (اوچا) در گزارشی گفته بود که ۳۹ درصد از خانوادههای افغان به دلیل کاهش منابع آبی در کشور با کمبود آب مواجه هستند که به گفته اوچا، این کمبود مشکلات صحی را تشدید، مدیریت فاضلاب شهری را به یک چالش جدی تبدیل کرده و خطر شیوع بیماریهای عفونی را افزایش دادهاست.
گفتنیست که افغانستان به دلیل حوادث طبیعی وغیر طبیعی از جمله جنگهای چند دهه اخیر سیل از مهاجرتها و بیجا شدهها را شاهد بوده که بیشتر مردم به خصوص پس از درگیریهای داخلی در دهه ۷۰ از مناطقشان در ولایات مختلف به کابل و شهرهای بزرگ دیگر افغانستان آواره شدند.
بیشتر خانوادههای که از ولایات مختلف به شهرهای بزرگ به ویژه کابل مسکنگزین شده اند، همواره علت عدم برگشت به مناطق اصلیشان را نبود امکانات به شمول سرپناه، عدم دسترسی به خدمات به ویژه کلینیکهای صحی در مناطقشان عنوان میکنند.
 
 
