ترمپ در تاریخ ۱۸ سپتمبر در کنار کی یر استارمر، صدراعظم بریتانیا، گفت که حکومت او در تلاش برای بازگرداندن نیروهای امریکایی به پایگاه بگرام است؛ پایگاهی در نزدیکی کابل که در سال ۲۰۲۱ و اندکی قبل از بازپس‌گیری افغانستان توسط طالبان رها شد.
او همچنان گفت که موقعیت استراتژیک این پایگاه در نزدیکی تأسیسات هسته‌ای چین، کشوری که تنها ۹۲ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان دارد، آن را بسیار با ارزش ساخته است.
ترمپ در کنفرانس خبری مشترک در بریتانیا گفت: «ما تلاش می‌کنیم آن را دوباره به دست آوریم چون آن‌ها (طالبان) به چیزهایی از ما نیاز دارند. ما آن پایگاه را می‌خواهیم. اما یکی از دلایلی که آن را می‌خواهیم، همان‌طور که می‌دانید، این است که تنها یک ساعت تا جایی فاصله دارد که چین سلاح‌های هسته‌ای‌اش را می‌سازد.»
ترمپ توضیح نداد که طالبان به چه چیزی از ایالات متحده نیاز دارند و روشن نکرد که آیا او واقعاً به یک طرح برای بازپس‌گیری بگرام اشاره داشت یا منظورش کدام تأسیسات هسته‌ای چین بود.
اما اظهارات او نخستین اعتراف علنی بود که تلاش برای بازپس‌گیری این پایگاه و دیگر دارایی‌های نظامی امریکایی که به دست طالبان افتاد، ممکن است در جریان باشد.
چرا پایگاه هوایی بگرام مهم است؟
بگرام که حدود ۴۰ کیلومتر در شمال کابل موقعیت دارد و توسط اتحاد جماهیر شوروی در دهه ۱۹۵۰ ساخته شد، بزرگ‌ترین پایگاه امریکا در افغانستان بود و به‌عنوان مرکز فرماندهی در طول ۲۰ سال حضور این کشور عمل می‌کرد.
ترمپ در کنفرانس خبری ۱۸ سپتمبر گفت که بگرام یکی از بزرگ‌ترین پایگاه‌های هوایی جهان است و یکی از بزرگ‌ترین خطوط پرواز ساخته‌شده از کانکریت و فولاد سنگین را دارد.
این میدان هوایی دارای خط پرواز به طول ۳.۶ کیلومتر است که بمب‌افکن‌ها و طیاره‌های باربری بزرگ می توانند از آن برای پرواز و نشست استفاده کنند.
ترمپ در پایان دوره نخست ریاست‌جمهوری‌اش توافق‌نامه‌ای برای خروج از افغانستان امضا کرده بود، اما جو بایدن، رییس‌جمهور وقت امریکا در سال ۲۰۲۱، اجرای این طرح را به دست گرفت. ترمپ بارها از نحوه خروج بایدن انتقاد کرده است؛ خروجی که طی آن امریکا هزاران میل سلاح، تجهیزات نظامی و ساختمان عظیم سفارت در مرکز کابل را رها کرد.
چرا ترمپ بر سلاح‌های هسته‌ای چین تمرکز دارد؟
استدلال ترمپ مبنی بر اهمیت بگرام به‌خاطر نزدیکی آن به چین، موضوع تازه‌ای نیست.
او در کارزار انتخاباتی‌اش ادعا کرده بود که بگرام تحت کنترول خلق چین قرار دارد و در نخستین جلسه کابینه دوره دومش گفت که در پلان خروج افغانستان «ما قرار بود بگرام را نگه داریم … نه به خاطر افغانستان، بلکه به خاطر چین؛ چون دقیقاً یک ساعت تا جایی فاصله دارد که چین موشک‌های هسته‌ای‌اش را می‌سازد.»
او در آن زمان ادعا کرد که بگرام «اکنون زیر نفوذ چین» است.
طالبان این ادعا را رد کردند و گفته اند هیچ نشانه‌ای از حضور نظامی چین در بگرام وجود ندارد.
اما اظهارات او درباره تأسیسات هسته‌ای چین ظاهراً به منطقه آزمایش هسته‌ای لوپ‌نور اشاره دارد که در حدود ۲ هزار کیلومتر آن‌سوی مرز، در منطقه سین‌کیانگ شمال‌غربی چین، موقعیت دارد.
این محل جایی بود که چین نخستین بمب هسته‌ای‌اش را نزدیک به ۶۰ سال پیش آزمایش کرد و تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که از سال ۲۰۱۷ تاکنون ساختمان‌ها و جاده‌های جدیدی در آن منطقه ساخته شده است. این مکان به‌عنوان مرکز تولید سلاح‌های هسته‌ای شناخته نمی‌شود و باور بر این است که تولید چین در مرکز کشور متمرکز است.
این در حالی است که چین در سال‌های اخیر به‌سرعت ذخایر هسته‌ای‌اش را گسترش داده است. پنتاگون گزارش داد که ارتش چین تا نیمه ۲۰۲۴ ذخایر هسته‌ای خود را به ۶۰۰ کلاهک رسانده که افزایش سالانه ۲۰ درصدی را نشان می‌دهد.
آیا ترمپ می‌تواند بگرام را از طالبان بازپس گیرد؟
ترمپ در اظهارات اخیرش مشخص نکرد که دقیقاً چه آینده‌ای را برای بگرام در نظر دارد، اما سخنانش همزمان با افزایش تماس‌ها میان طالبان و نمایندگان امریکا بیان شد.
واشنگتن پس از تسلط طالبان، سطح حداقلی از تعاملات علنی با افغانستان را حفظ کرده است که بیشتر بر مذاکرات مربوط به گروگان‌ها متمرکز بوده است. افغانستان همچنان در انزوای بین‌المللی قرار دارد و اقتصادش برای جلب حمایت خارجی و سرمایه‌گذاری خصوصی با مشکل روبه‌رو است.
اما در یک سفر کم سابقه هفته گذشته، آدم بوهلر، فرستاده ویژه حکومت ترمپ در امور گروگان‌ها، با امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، در کابل دیدار کرد.
مقام‌های طالبان پیشنهاد ترمپ مبنی بر اینکه امریکا ممکن است دوباره کنترل بگرام را به دست آورد، رد کردند، اما احتمال گفتگو برای بهبود روابط را باز گذاشتند.
ذاکر جلالی، یک مقام وزارت خارجه طالبان، در شبکه‌های اجتماعی نوشت: « هم افغانستان و هم امریکا نیاز دارند با هم تعامل کنند و می‌توانند روابط سیاسی و اقتصادی بر اساس احترام متقابل و منافع مشترک داشته باشند.، اما بدون حضور نظامی امریکا در افغانستان. »
او افزود: «افغان‌ها در طول تاریخ هرگز حضور نظامی هیچ‌کس را نپذیرفته‌اند، اما برای سایر انواع تعامل، همه راه‌ها باز است. »
برخی مقام‌های دیگر طالبان در اظهارات علنی خود لحن تندتری داشتند.
مهاجر فراهی، معین وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان، بخشی از یک شعر را در ایکس (توییتر سابق) نشر کرد: «آنانی که روزی سرهای‌شان را با ما بر سنگ‌ها کوبیدند، هنوز ذهن‌های‌شان آرام نگرفته است.»
او پُست خود را با عبارت «بگرام، افغانستان» پایان داده است.
وزارت خارجه امریکا و قصر سفید در مورد بگرام اظهار نظر علنی نکرده‌اند، در حالی که شان پارنل، سخنگوی ارشد پنتاگون، در بیانیه‌ای گفت: وزارت جنگ «به‌طور معمول بررسی می‌کند که چگونه به سناریوهای مختلف در سراسر جهان پاسخ دهد» و «ما همیشه آماده اجرای هر مأموریتی به دستور رییس‌جمهور هستیم. »
نویسنده: رید استندیش