این روز در حالی به هدف افزایش آگاهی درباره قربانیان این پدیده و حمایت از حقوق آنان در جهان گرامی داشته می‌شود،که گفته می شود به دلیل افزایش بیکاری و فقر در افغانستان تحت حاکمیت طالبان، زمینه بیشتر قاچاق انسان فراهم است.
شماری از قربانیان قاچاق انسان می‌گویند به دلیل مشکلات امنیتی و بیکاری، ناچار شدند این راه پرخطر را انتخاب کنند و سرنوشت و زندگی‌شان را به دست قاچاقبران انسانی بسپارند.
یکی از قربانیان قاچاق انسان که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش در گزارش گرفته شود، به رادیو آزادی گفت که در جمهوری مخلوع نظامی بود و به دلیل مشکلات و تهدیدات امنیتی، مجبور به انتخاب راه پرخطر و غیرقانونی شد.
او می گوید سفرش را در سال ۲۰۲۱ میلادی پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان از نیمروز آغاز کرد و مسیر پاکستان، ایران و ترکیه را طی کرد و پس از ترکیه تلاش کرد از راه‌های مختلف از جمله یونان، بلغاریا، رومانیا وارد اروپا شود، اما موفق نشد.
یک بار مرا پولیس بلغاریا گرفت، مرا شکنجه و لت‌وکوب کرد. دستم را شکست، در قفس گرگ انداخت
او در مورد مشکلاتی که در این راه دیده است گفت "روزهای خیلی سختی را دیدم. یک بار مرا پولیس بلغاریا گرفت، مرا شکنجه و لت‌وکوب کرد. دستم را شکست، در قفس گرگ انداخت و بالایم ماشین آب را روشن می‌کردند."
این قربانی قاچاق که هفت ماه در دست قاچاقبران انسان بود می‌گوید اگر چه خودش توانست از طریق آب های مدیترانه به کشور های آفریقایی و بعدا به اروپا برسد؛ اما در این مسیر پرخطر، خیلی از همراهان شان جان خود را نیز از دست دادند.
چانس رسیدن خیلی کم است ولی چانس مردن، دیپورت شدن، دست‌وپا شکستن خیلی زیاد است
"بسیار سخت است، مسیر دشوار است. نه در بحر و نه در مسیر ترکیه اصلاً امید زندگی نیست. یک انسان همیشه با مرگ دست و پنجه نرم می‌کند. چانس رسیدن خیلی کم است ولی چانس مردن، دیپورت شدن، دست‌وپا شکستن خیلی زیاد است."
این شخص در ادامهء صحبت‌هایش خطاب به جوانانی که در فکر انتخاب این راه پرخطر اند، گفت که آگاهی و انتخاب آگاهانه می‌تواند از فاجعه‌های انسانی جلوگیری کند و جوانان باید به جای این راه‌های مرگ‌بار، به دنبال گزینه‌های امن‌تر و قانونی باشند.
یک قربانی دیگر قاچاق انسان که ۲۳ ساله است و نخواست نامش در گزارش گرفته شود به رادیو آزادی می گوید که به دلیل بیکاری و نبود فرصت های لازم در افغانستان تلاش کرد از راه غیرقانونی و به کمک قاچاقبران انسان به اروپا برود، اما موفق نشد و دوباره به افغانستان بازگردانده شد.
"این قسمی است که تو زندگی خود را پنجاه پنجاه می کنی، که اگر رسیدی خوب و اگر نرسیدی شاید ضرری برایت برسد که دیگر زندگی خود را پیش برده نتوانی، قسمی که یکی از دوست‌های ما سه انگشت پای خود را در همین راه از دست داد و حالا معیوب است و نمی‌تواند راه برود."
۳۰ جولای مصادف با روز جهانی مبارزه با قاچاق انسان است، که به هدف افزایش آگاهی در مورد وضعیت قربانیان قاچاق انسان و ترویج و حمایت از حقوق آنان گرامی داشته می شود.
قاچاق انسان به تجارت انسان گفته می‌شود که بیشتر به هدف بردگی جنسی، کار اجباری و سوء استفاده تجاری برای قاچاقبران یا افراد دیگر صورت می گیرد.
در عین حال، عبور کردن فرد از مرز یک کشور به صورت غیرمجاز با رضایت یا بدون رضایت فرد از سوی قاچاقبران انسان، نیز نوعی از قاچاق انسان یا مهاجرت غیرقانونی شمرده می شود.
ادارۀ سازمان ملل متحد برای مواد مخدر و جرایم (UNODC) روز سه شنبه ۲۹ جولای در صفحه ایکس خود خواهان همکاری‌ها و تلاش‌های مشترک برای پایان دادن به قاچاق انسان در افغانستان، از طریق توانمند سازی جوامع با تمرکز بر پیشگیری و حمایت از قربانیان، شده است.
براساس گزارش سازمان های بین المللی با حاکمیت دوباره طالبان در ۱۵ اگست ۲۰۲۱ در افغانستان،مهاجرت غیرقانونی افغان ها به دلایل آنچه که ازجمله مشکلات امنیتی و همچنان افزایش بیکاری و فقر خوانده شده ،بیشتر شده و به گفته این سازمان این موارد زمینه را برای قاچاق انسان فراهم ساخته است.
کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان (یو‌ان‌اچ‌سی‌آر) نیز به تاریخ ۲۵ جولای در یک گزارش تازه منتشر شده اش گفته است که روند ورود غیرقانونی افغان ها به اروپا پس از تسلط دوبارهء طالبان بر افغانستان افزایش یافته است.
بر اساس معلومات این اداره، ۴۲ درصد از مجموع مهاجران غیرقانونی که در سال ۲۰۲۴ از مسیرهای زمینی یا دریایی به طور غیرقانونی وارد اروپا شده اند، شهروندان افغانستان بوده اند.
شهرزاد اکبر، رئیس سازمان حقوق بشری موسوم به رواداری و رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر در نظام جمهوری مخلوع، دلایل افزایش مهاجرت های غیرقانونی و قاچاق انسان در افغانستان را چنین بیان می کند:
"پس از تسلط طالبان، وضعیت حقوق بشری در افغانستان بدتر و بدتر شده، مراجع حمایتی از زنان و کودکان کاملاً از بین رفته و متأسفانه همین دو گروه به قاچاق بسیار آسیب پذیر اند. در کنار این، تمایل جوانان و نوجوانان به مهاجرت به بیرون از کشور، زمینه را برای قاچاقچیان فراهم می‌کند، تمام این موارد یک وضعیت بدی را ایجاد نموده که می‌تواند بر افزایش قاچاق انسان تاثیر داشته باشد."
او می‌گوید در شرایط فعلی افغانستان، حمایت از قربانیان قاچاق انسان به دلیل عدم دسترسی مناسب به رسانه ها و نهادهای بین‌المللی خیلی دشوار است و یگانه راه آن مستند سازی این واقعات تا حد ممکن توسط مدافعان حقوق بشر در داخل افغانستان است.
بر اساس معلومات سازمان ملل متحد، از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳، بیش از ۲۰۰ هزار قربانی قاچاق انسان در سطح جهان شناسایی شده‌اند، اما به گفته این سازمان، این تنها بخش کوچکی از واقعیت را نشان می دهد و شمار موارد گزارش نشده بسیار بیشتر از این برآورد می‌شود.
کارشناسان مسائل حقوقی می گویند نبود قانون اساسی در افغانستان، این کشور را به یک بستر مساعد برای قاچاق انسان مبدل ساخته است.
حکمت‌الله حکمت در این مورد به رادیو آزادی گفت "حالا که در افغانستان خلا قانون موجود است، و قوانین مشخص در مورد قاچاق انسان و جنایات مرتبط به آن وجود ندارد، پس نبود توافقنامه‌های بین‌المللی و مکانیزم‌های مشخص برای مبارزه با این پدیده در منطقه باعث این می‌شود که یک بستر مناسب را برای قاچاق انسان فراهم سازد."
خواستیم در مورد وضعیت فعلی قاچاق انسان در افغانستان از حکومت طالبان بپرسیم، اما ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی آنان به پرسش‌های رادیو آزادی در این مورد پاسخ نداد.
با این حال، هبت الله آخندزاده، رهبر حکومت طالبان، در ماه دسمبر سال گذشته برای جلوگیری از قاچاق انسان فرمانی صادر کرده است.
بر اساس این فرمان، وزارت امور داخله باید قاچاقچیان انسان را بازداشت کرده و به محاکم نظامی معرفی کند که این محاکم بعداً آن‌ها را بار اول به یک سال زندان، در صورت تکرار دو سال و بار سوم به سه سال زندان محکوم کنند.
در این فرمان همچنین بر افزایش آگاهی دهی عمومی در این مورد تأکید شده و از وزارت دفاع طالبان خواسته شده که قاچاقبران را در مرزها بازداشت کرده و به وزارت امور داخله آنان تحویل دهد.
روز جهانی مبارزه با قاچاق انسان در سال ۲۰۱۳ از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد نامگذاری شد تا به معضل جهانی قاچاق انسان رسیدگی کرده و اقدامات لازم برای مبارزه با آن را تشویق کند.
شعار امسال این روز «قاچاق انسان جرم سازمان‌یافته است – به بهره‌کشی پایان دهید» بر نقش حیاتی نیروهای امنیتی و سیستم رسیدگی به جرایم در فروپاشی شبکه های قاچاق تاکید می ورزد.
این شعار یاد آور می شود که در تمامی مداخلات و اقدامات، باید به حقوق، امنیت و نیازهای افراد قربانی قاچاق توجه کامل صورت گیرد و آنان در اولویت قرار داشته باشند.
