هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) در اعلامیه‌ای که ناوقت روز گذشته منتشر کرده، گفته است که هر روز هزاران مهاجر افغان پس از اخراج از ایران، به افغانستان بازمی‌گردند.
در این بیانیه آمده است که با وجود که تلاش های نهادهای امدادرسان برای مدیریت این وضعیت و کمک به خانواده‌های بازگشته ادامه دارد، اما "هنوز نیاز به بودجه بیشتر وجود دارد".
یوناما افزوده است که به‌ویژه در مناطقی که مهاجران بازگشته در آن ساکن می‌شوند، ادغام مجدد آنان در جامعه از جمله چالش‌های بزرگ خواهد بود.
ایران اخیراً روند اخراج دسته‌جمعی مهاجران افغان را به‌گونه جدی شدت بخشیده است.
حکومت طالبان اعلام کرده است که در جریان یک ماه گذشته، تنها از مسیر اسلام‌قلعه در ولایت هرات، حدود ۷۱۱ هزار مهاجر افغان از ایران به کشور بازگشته‌اند.
خبرگزاری باختر، تحت کنترل طالبان، روز سه‌شنبه، ۳۱ سرطان، به نقل از احمدالله متقی، مسئول کمیته رسیدگی و آگاهی‌دهی عامه در امور مهاجران حکومت طالبان، گزارش داده است که از این میان، ۲۹۳ هزار نفر به‌گونه داوطلبانه برگشته و ۴۱۷ هزار تن دیگر به‌شکل اجباری از ایران اخراج شده‌اند.
با آن‌که متقی ادعا کرده است که به مهاجران بازگشته، علاوه بر کمک‌های نقدی، سرپناه موقتی، خدمات صحی و ترانسپورتی نیز فراهم شده، اما شماری از مهاجرانی که به تازگی برگشته‌اند می‌گویند که نه تنها اینکه هیچ‌گونه کمکی دریافت نکرده‌اند، بلکه به‌دلیل نداشتن سرپناه ، غذا، آب و فرصت کاری، با مشکلات و دشواری‌های جدی روبه‌رو هستند.
رحمان الله باشنده‌ای کنر که حدود یک هفته قبل با خانواده‌ی چهار نفری اش از ایران برگشته و اکنون در خانه‌ی اقارب اش به سر می‌برد به رادیو آزادی گفت "از وقتی که آمدیم هیچ کمکی برای ما صورت نگرفته است. ما مشکلات زیادی داریم بزرگترین مشکل کمبود سرپناه است بیکاری ما را نگران می‌سازد مکاتب به روی دختران مسدود شده که آینده اطفال ما را تهدید می‌کند ما به امکانات صحی دسترسی نداریم و با مشکلات زیادی مواجه هستیم."
یکی دیگر از این مهاجران که زادگاهش ولایت دایکندی است و به تازگی با خانواده پنج نفره‌اش از ایران اخراج شده و هم اکنون در کمپ اسلام‌قلعه بسر می‌برد شکایت مشابهی دارد.
ما واقعاً نمی‌دانیم که برای آینده از کجا شروع کنیم، بیکاری زیاد است، ما خانه نداریم
او که به دلیل نگرانی های امنیتی نخواست نامش در این گزارش نشر شود به رادیو آزادی گفت "مشکلات زیاد است، برای شریک ساختن آن مراجع هم وجود ندارد. ما واقعاً نمی‌دانیم که برای آینده از کجا شروع کنیم، بیکاری زیاد است، ما خانه نداریم، توانایی پرداخت کرایه را نداریم و در این اواخر کرایه ها نیز خیلی بلند شده است."
روند اخراج اجباری مهاجران افغان از کشورهای همسایه، به‌ویژه ایران، در حالی شدت گرفته است که افغانستان از قبل با فقر شدید دست‌و‌پنجه نرم می‌کرد و موج تازه بازگشت مهاجران، فشارهای بیشتری بر این کشور وارد کرده است.
در ۲۱ جولای سال روان، فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر، در گزارشی با ابراز نگرانی از این وضعیت گفته که اخیرا، "بیش از ۲.۶ میلیون نفر بدون دسترسی به هیچ‌گونه امکانات، سرپناه، شغل یا خدمات صحی، به افغانستان بازگشته‌اند".
این فدراسیون افزوده که با بازگشت فزاینده مهاجران، هر روز فشارها بر این نهاد و سایر نهادهای همکار آن افزایش می‌یابد و تأکید کرده که برای ادامه این کار حیاتی، نیاز فوری به حمایت بین‌المللی وجود دارد.
پیش از این، در ۱۸ جولای، گزارشگران ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در اعلامیه‌ای گفته بودند که از آغاز سال میلادی جاری تا کنون، نزدیک به ۲ میلیون افغان به طور اجباری از ایران و پاکستان به افغانستان بازگردانده شده‌اند.
