با پایان یافتن این برنامه حدود ۱۱ هزار و ۷۰۰ افغان که در ایالات متحده محافظت موقت دریافت کرده اند و هنوز رسماً برای پناهندگی یا اقامت دایمی درخواست نداده اند، اجازه کار یا سفرقانونی را نداشته و در معرض خطر اخراج قرار می گیرند.
شماری از افغان‌هایی که در امریکا محافظت موقت دریافت کرده‌اند، می‌گویند که به شدت نگران آینده خود هستند.
یکی از نیروهای قوای مسلح حکومت جمهوری مخلوع مقیم کالیفرنیای امریکا که نخواست نامش در گزارش گرفته شود، به رادیو آزادی گفت که او سرپرست یک خانواده پنج نفره است و پس از حاکمیت دوباره طالبان در افغانستان با خانواده‌اش وارد این کشور شده است:
بازگشت ما به افغانستان نقض وعده های داده شده به ماست
«بازگشت ما به افغانستان نقض وعده های داده شده به ماست، افغانستان فعلاً شرایط خوب زندگی ندارد، نظامیان حکومت قبلی در آنجا بازداشت ، شکنجه، زندانی و حتی کشته می شوند، ما از ایالات متحده تقاضا می کنیم که به وعده های خود به ما عمل کند و به ما پناهندگی بدهد."
یک خبرنگار پیشین افغان یکی دیگر از این افغان ها مقیم اوهایو امریکا در صحبت با رادیو آزادی به شرط افشا نشدن نامش گفت که در افغانستان امنیت نسبی وجود دارد ، اما به گفته وی این امنیت دایمی نیست:
« ما می خواهیم که امریکا وضعیت TPS ما را تمدید کند و یا به ما« اسایلم اپرول» بدهد تا بتوانیم در خواست گرین کارت بدهیم ،افغانستان فعلا برای زندگی جای خوب نیست، آنجا خبرنگاران و فعالان حقوق بشر بازداشت می‌شوند با نظامیان پیشین برخورد نادرست می‌شود، درکشوری که آنجا مکتب نیست، پوهنتون نیست ونه هم برایت کارداده می‌شود،آنجا زندگی چگونه ممکن است، ما آنجا چه کنیم و چه بخوریم؟»
این در حالیست که وزارت امنیت داخلی امریکا به تاریخ ۱۲ ماه می سال جاری اعلام کرد که برنامه «وضعیت محافظت مؤقت » (TPS) برای هزاران پناهجوی افغان مقیم امریکا به تاریخ بیستم همان ماه خاتمه می یابد و لغو این برنامه از ۱۴ جولای نافذ می‌شود.
برنامه وضعیت حفاظت موقت امریکا (TPS) برای اتباع خارجی است که به دلیل جنگ، حوادث طبیعی یا سایر شرایط "غیرعادی " قادر به بازگشت به کشور خود نیستند.
هرچند وزارت امنیت داخلی امریکا گفته است که درحال حاضر وضعیت امنیتی در افغانستان بهبود یافته و اقتصاد این کشور رو به ثبات است، اما پیش از این به شمول سازمان ملل متحد ،نهادهای مختلف حقوق بشری وضعیت افغانستان را نگران کننده خوانده گفته بودند ، که طالبان هنوز هم با نظامیان حکومت پیشین وکارمندان ملکی انتقام جویانه برخورد می‌کنند.
این نهادها از بازداشت، زندانی کردن، شکنجه، و کشتن ده ها سرباز حکومت جمهوری مخلوع توسط طالبان گزارش داده اند.
هرچند حکومت طالبان همواره تأکید کرده است که خبرنگاران افغان را به‌خاطر فعالیت رسانه‌ای‌شان بازداشت نکرده، اما ده‌ها خبرنگار و فعال حقوق بشر، چه زن و چه مرد، بازداشت و زندانی شده‌اند؛ اقدامات که از سوی این نهاد به‌شدت محکوم شده اند.
دراین حال، برخی از فعالان حقوق مهاجران می‌گویند که افغانستان هنوز با وضعیت وخیم اقتصادی و امنیتی روبه‌رو است و لغو برنامه حفاظت موقت برای افغان‌ها جان آنها را در معرض خطر قرار می‌دهد.
عبدالرازق عدیل، یکی از این فعالان به رادیو آزادی گفت:
یک اقدام بسیار نگران‌کننده است
«لغو وضعیت TPS برای افغان‌های مقیم امریکا، در حالی که نقض گسترده حقوق بشر در افغانستان تحت حاکمیت طالبان جریان دارد و این کشور با یک بحران عظیم بشری مواجه است، یک اقدام بسیار نگران‌کننده است.این اقدام برخلاف کانواسیون حقوق بشر و مهاجرت است. این تصمیم نه تنها این که زندگی هزاران نفررا با تهدید روبرومیکند،بلکه مسوولیت اخلاقی امریکا را نیز زیر سوال میبرد."
هرچند حکومت طالبان لغو TPS برای شماری از افغان‌های مقیم ایالات متحده را یک گام مثبت خوانده و عبدالقهار بلخی، سخنگوی وزارت امور خارجه حکومت طالبان پیش از این گفته است که آماده گفتگو با حکومت دونالد ترمپ، در مورد بازگشت این پناهجویان افغان است، اما این تصمیم امریکا واکنش های زیاد را برانگیخته است.
دیده بان حقوق بشر به تاریخ ۱۰ جولای با نشر اعلامیه‌ای این تصمیم را محکوم کرد و گفت که بازگشت این پناهجویان افغان به افغانستان تحت حاکمیت طالبان غیرعادلانه است، به ویژه برای دختران و زنان که بیشتر آسیب پذیر هستند.
این سازمان گفته است که این تصمیم چند روز پس از صدور دستور بازداشت دو مقام ارشد طالبان به دلیل نقض مداوم حقوق زنان توسط محکمه بین‌المللی جزایی اتخاذ شده است.
حکومت طالبان در نزدیک به چهار سال حاکمیت شان درافغانستان ، دروازه های مکاتب و پوهنتون ها را به روی دختران و زنان مسدود کرده و آنان را از کار در بسیاری اداره های دولتی و غیر دولتی نیز منع کرده است.
دیده بان حقوق بشر همچنان گفته است که ایالات متحده باید این را نیز در نظر بگیرد که برخی از افغان هایی که TPS دارند و در حال حاضر فرزندانی دارند که تابعیت ایالات متحده را دارند، اگر والدین شان مجبور به ترک آن کشور شوند، ممکن آنها از خانواده های شان جدا شوند و این شرایط خطرناک را بوجود می آورد.
