عبدالله، داماد حسن خان ۶۰ ساله، پناهجوی افغان مقیم اسلامآباد پاکستان میگوید که خسرش از بیماری کلیه رنج میبرد، اما از ترس اینکه مبادا پولیس او را اخراج کند، در چنین وضعیت جدی شب و روز مریضیاش را در خانه سپری میکند.
خسر بیچاره من بسیار شدید مریض است و از ترس و نگرانی زیاد همراه با تمام کودکانش پریشان است، اینجا داکتر برایش گفته عملیات کند، اما او دل و نادل است و میگوید هرگاه برای افغانها سهولت فراهم شود باز میرود و عملیات میکند.
عبدالله میگوید که خسرش در افغانستان سرپناه ندارد، تقریباً ۴۰ سال است که با خانوادهاش در پاکستان زندهگی میکند و کارت شهروندی افغان یا (ایسیسی) دارد.
او به رادیو آزادی گفت: "خسر بیچاره من بسیار شدید مریض است و از ترس و نگرانی زیاد همراه با تمام کودکانش پریشان است، اینجا داکتر برایش گفته عملیات کند، اما او دل و نادل است و میگوید هرگاه برای افغانها سهولت فراهم شود باز میرود و عملیات میکند. در کلیهاش دانه برآمده و عملیات مثانه راهم باید انجام بدهد، از خانه بیرون شده نمیتواند، به شدت مریض است، برایش میگویم که بیا نزد داکتر برویم، یا اگر حاجی کمپ (کمپ پناهندهگان) برویم، داروهایت را به آنها نشان بده، اما قبول نمیکند. او خیلی نگران خانوادهاش است."
حکومت پاکستان اخراج دارندهگان کارت شهروندی افغان (ایسیسی) را درماه اپریل امسال آغاز کردهاست.
اما افغانهای که با داشتن ویزه و پاسپورت در این کشور زندهگی میکنند نیز وضعیت مشابهی دارند.
رحیم وزیری یکی از نظامیان پیشن در نظام جمهوری مخلوع که در شهر راولپندی زندهگی میکند به رادیو آزادی گفت: "برای من بیماری کمبود هیموگلوبین خون پیدا شدهاست، من سه ماه میشود که بیمار هستم و بسیاری از مهاجران هم در وضعیت من قرار دارند، به دلیل مشکلات اقتصادی نمیتوانم ویزه را تمدید کنم، آزار و اذیت پولیس بسیار زیاد است، هر طرف که میروی پولیس است، اگر ما از پاکستان به افغانستان دیپورت شویم، از اینکه در حکومت گذشته کار کردهام با تهدید روبهرو میشوم، من رفته نمیتوانم."
کسانیکه با پاسپورت و ویزه وارد پاکستان شدهاند، هر ماه باید ویزههای شان را تمدید کنند که به گفته آنها هر ویزه بیش از ۲۵ هزار کلدار هزینه برمیدارد.
به تازهگی برخی رسانهها گزارش دادهاند که حکومت پاکستان روند تمدید این ویزهها را نیز متوقف کرده، اما حکومت پاکستان تا هنوز به گونه رسمی در این مورد چیزی نگفته است.
این افغانها درحالی میگویند که به دلیل ترس از آزار و اذیت پولیس و اخراج به افغانستان نمیتوانند به داکتر یا شفاخانه مراجعه کنند و درد و رنج بیماری را تحمل میکنند که به تازهگی سازمان داکتران بدون مرز (اماساف) گفته است که بسیاری از پناهجویان افغان مقیم پاکستان به دلیل ترس از آزار و اخراج توسط پولیس، به مراکز صحی مراجعه کرده نمیتوانند و به همین دلیل از دسترسی به خدمات صحی محروم هستند.
سازمان داکتران بدون مرز در گزارش تازهی که به تاریخ ۱۰ جولای در وبسایت ریلیف سازمان ملل متحد منتشر کرده، نگرانی خود را اعلام کرده و گفته این وضعیت تأثیر مستقیم بالای صحت پناهجویان گذاشته است.
بهگفته این نهاد، سیاستهای اخراج پناهجویان، آنها را مجبور کرده در فضای دایمی ترس و تهدید زندهگی کنند.
در این گزارش به نقل از ژو ویبینگ، مسئول دفتر «اماساف» در پاکستان آمده است که "آنها نسبت به وضعیت پناهجویانی نگران اند که مستقیماً از سیاستهای اخراج متأثرهستند".
به گفته او "بسیاری از این خانوادهها از دههها پیش تا کنون، به جز پاکستان هیچ خانه یا جای دیگری نداشته اند و حالا در ترس دوامدار زندهگی میکنند".
در این گزارش به نقل از تیمهای سازمان داکتران بدون مرز در ایالت بلوچستان پاکستان آمده که اکنون مردان این ایالت اغلب از اذیت و آزار و بازداشت پولیس هنگام انتقال اعضای زن خانواده به مراکز صحی میترسند و این مسئله زنان افغان را مجبور میکند که یا فرهنگ محافظت از سوی محرمهای مرد را بشکنند و یا مشکلات صحی را تحمل کنند.
در گزارش داکتران بدون مرز آمده که نگرانیها از اخراج پناهجویان مردم را با مشکلات گستردهی روانی روبهرو کردهاست.
این درحالیست که دهها تن از پناهجویان که قبلاً به زور از این کشور اخراج شدهاند، به رادیو آزادی گفته اند که پس از بازگشت به افغانستان، نه سرپناه دارند و نه دیگر شرایط ضروری زندهگی از جمله امکانات صحی، درحالیکه به دلیل بیماریهای غیر ساری به مراقبتهای صحی دوامدار نیاز دارند.
در گزارش سازمان داکتران بدون مرز همچنان به نقل از استفن مک کی، مدیر عملیاتی این سازمان در پاکستان و افغانستان آمده است که سیستم صحی افغانستان به دلیل کاهش مداوم بودجه و کاهش کمکهای بینالمللی با حالت بد روبهرو بوده و به شدت تحت فشار قرار دارد که به گفته وی هجوم احتمالی صدها هزار پناهجوی اضافی سیستم صحی را بیشتر تحت فشار قرار خواهد داد.
قابل ذکر است که سازمان جهانی صحت (دبلیو اچ او)، در گزارش خود به تاریخ ۹ جولای نیز از وضعیت صحی و عدم دسترسی پناهجویان برگشت کننده افغان به سهولتها ابراز نگرانی کرده و گفته بود که تخمین زده میشود که حدود ۱،۶ میلیون تن در سال ۲۰۲۵ از پاکستان به کشور برگردند.