لینک‌های قابل دسترسی

خبر تازه
جمعه ۲۰ سرطان ۱۴۰۴ کابل ۰۵:۰۸

قانون تازه طالبان برای «تنظیم مشاعره‌ها»؛ شاعران می‌گویند آزادی بیان و خلاقیت را محدود می‌کند


مشاعره در پوهنتون خوست، آ
مشاعره در پوهنتون خوست، آ

شماری از شاعران افغان توشیح قانون جدید تنظیم مشاعره‌ها توسط هبت‌الله آخندزاده رهبر طالبان، را وضع محدودیت بر شاعران و اشعار می‌دانند و تأکید می‌کنند که این قانون بر آزادی و خلاقیت شاعران تأثیر سوء می‌گذارد.

هیچ قانونی در جهان مانع ایجاد نمی‌کند، شاعر تابع موانعی‌که خود ساخته باشد، نیست، شاعر یک هستی آزاد و مستقل است
فاروق فردا، شاعر

از این جمله فاروق فردا شاعر و نویسنده‌ی افغان به رادیو آزادی گفت که یک شاعر قبل از هر کسی مکلفیت خود می‌داند و می‌داند که چه باید بگوید، بنابراین به گفته‌ی او به فرمایش کسی نیاز ندارد: "از هاینه (یوهان هاینریش هاینه شاعر جرمنی در قرن ۱۹ میلادی ) تا شاعری معاصر، شعر جوهر خود را حفظ کرده‌است، شاعر آن را خود می‌بافد و به قد و اندام کسی نیاز ندارد، کار شاعر، نشان دادن زیبایی‌ است و در نشان دادن زیبایی، هیچ قانونی در جهان مانع ایجاد نمی‌کند، شاعر تابع موانعی‌که خود ساخته باشد، نیست، شاعر یک هستی آزاد و مستقل است که تنها محدودیتش مسئولیت‌های اخلاقی، دینی و ملی‌اش می‌باشد که در مورد آن‌ هم بهتر از دیگران آگاهی دارد."

قانون تنظیم مشاعره‌ها که بر اساس گزارش خبرگزاری باختر، تحت کنترول حکومت طالبان از سوی ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، در ماه جوزای سال روان خورشیدی توشیح شده، متن کامل آن تا کنون رسانه‌ای نشده است.

با این حال، وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان در وب‌سایت رسمی خود نوشته که این قانون دارای یک مقدمه، سه باب، دو فصل و ۱۳ ماده است.

در ادامۀ معلوماتی‌که در مورد این قانون ارائه شده، آمده است که مرجع تطبیق احکام این قانون، وزارت اطلاعات و فرهنگ می‌باشد و در آن به‌گونه‌ی جدی از توهین صریح یا کنایه‌ای به شعائر و مبانی اسلامی و نیز تحقیر و تفرقه میان اقوام، زبان‌ها، مناطق و مسلمانان منع شده‌است.

همچنان تأکید شده که براساس این قانون، شاعران مکلف اند که در محتوای اشعار خود اصول اخلاق اسلامی، سیاست شرعی، تزکیه نفس، تحکیم عقیده اهل سنت و جماعت، وحدت امت، دعوت به ارزش‌های اسلامی را رعایت کنند و از پرداختن به عشق مجازی، خواهشات ناروا و احساسات بی‌مورد در اشعار خود پرهیز کنند.

وضع قوانین و مقررات خاص برای تنظیم مشاعره‌ها سودمند و مؤثر نیست، زیرا افزون بر ایجاد مانع در برابر آزادی بیان، این امکان را برای نهادهای سانسور فراهم می‌کند
صدیق کاعون، شاعر

صدیق کاوون، شاعر و نویسنده‌ی افغان در پیامی نوشتاری به رادیو آزادی در این باره گفته است که "وضع قوانین و مقررات خاص برای تنظیم مشاعره‌ها سودمند و مؤثر نیست، زیرا افزون بر ایجاد مانع در برابر آزادی بیان، این امکان را برای نهادهای سانسور فراهم می‌کند که به حق یا ناحق، بهانه‌تراشی کرده و جلو رشد سالم شعر را بگیرند".

شاعر و نویسنده صفیه میلاد نیز دیدگاهی مشابه دارد.

او در گفت‌وگو با رادیو آزادی افزود: "قانون‌گذاری در عرصه‌ی هنر باید با حضور و مشارکت هنرمندان، شاعران و نهادهای بی‌طرف فرهنگی صورت گیرد، نه از سوی قدرت‌های یک‌جانبه سیاسی، من فکر می‌کنم هرچند ممکن است از شعر برای بیان ارزش‌ها استفاده شود، اما نباید انتظار داشته باشیم که شعر در مسیر خاص قرار گیرد."

یک شاعر در ولایت ننگرهار نیز در گفت‌وگو با رادیو آزادی ادعا کرده که حکومت طالبان پس از آن اقدام به تدوین قانون تنظیم مشاعره‌ها کرد که شماری از شاعران در مشاعره‌ی سنتی «نارنج گل» در این ولایت، در اشعار خود از مقام‌های طالب انتقاد کرده بودند.

او که به‌دلیل حساسیت موضوع نخواست نام و صدایش در گزارش منتشر شود، افزود که پس از آن، مشاعره‌ی سنتی «انار گل» در کندهار، تحت سانسور و کنترول شدید برگزار شد.

او و سایر شاعرانی که در این گزارش صحبت کرده‌اند، ابراز نگرانی می‌کنند که قانون حکومت طالبان، مشاعره‌ها را در افغانستان محدود خواهد کرد.

اما عتیق‌‌الله عزیزی، معاون فرهنگ و هنر وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان در سمیناری که در هشتم سرطان، در مورد قانون تنظیم مشاعره‌ها، در کابل برگزار شده بود، این نگرانی‌ها را بی‌اساس خواند و افزود که این قانون ممنوعیت یا محدودیتی بر مشاعره‌ها وضع نکرده، بلکه به گفته‌ی وی قانونی بر مبنای دین اسلام برای آن ایجاد شده‌است.

بر اساس گزارش خبرگزاری باختر، در این سمینار سه روزه در کابل، مسئولان این وزارت و رئیسان ولایتی اشتراک کرده بودند.

شایان ذکر است که مشاعره‌های سنتی در افغانستان تقریباً در هر ولایت برگزار می‌شوند و طرفداران زیادی نیز دارند.

در دوره‌ی حکومت جمهوری پیشین نیز این مشاعره‌ها برگزار می‌شدند، شاعران اشعار انتقادی می‌خواندند و مقام‌های حکومتی را مخاطب قرار می‌دادند، اما با محدودیت‌ مواجه نبودند و هیچ‌گونه قانونی برای تنظیم یا محدودسازی آن‌ها وضع نشده بود.

XS
SM
MD
LG