آنان در صحبت با رادیو آزادی گفتند که به‌دلیل فعالیت‌های نظامی و مبارزات مدنی و شرکت در اعتراضات در افغانستان در معرض تهدید از سوی طالبان قرار داشتند و بازگشت اجباری به کشور می‌تواند زندگی آن‌ها را با خطر جدی مواجه کند.
شماری از نظامیان پیشین در ایران می گویند برای در امان ماندن از اخراج اجباری از خانه های شان بیرون نمی شوند.
یک مرد ۵۶ ساله نظامی پیشین افغان که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش درگزارش گرفته شود،به شرط تغییر صدا به رادیو آزادی گفت که پس از تسلط طالبان با همسر وچهار فرزند اش به شهر تهران ایران مهاجر شد.
خواب از چشم ما پریده به خاطر این که آن طرف در افغانستان «طالبان» در مرز منتظر ما هستند و اینجا هم نبود کار و روزگار
«روند اخراج اجباری نظامیان پیشین در جمهوری اسلامی ایران واقعا نگران کننده است یعنی خواب از چشم ما پریده به خاطر این که آن طرف در افغانستان «طالبان» در مرز منتظر ما هستند و اینجا هم نبود کار و روزگار،فقط در بین خانه توانسته ایم خود را نگهداریم تا این که خدا ناخواسته به طرح اخراج اجباری مواجه نشویم.»
یک نظامی دیگر افغان که ۴۹سال سن دارد و اکنون در شهر مشهد ایران اقامت دارد می گوید که نزدیک به چهار سال قبل همراه با خانواده هفت نفره اش مجبور به ترک افغانستان شد و در حال در وضعیت دشوار بسر می برد.
او که نخواست به دلیل حساسیت موضوع نام اش در گزارش گرفته شود به رادیو آزادی گفت:
فعلا نظامی های ما بدترین شرایط را سپری می کنند
«فرق نمی کند چه نظامی و چه ملکی اخراج می کنند،فعلا نظامی های ما بدترین شرایط را سپری می کنند هیچوقت چنین سرزنش نشده بودند،درهمین چند روزی که «اخراج»واقعا شدت پیدا کرده خانواده خودشان می روند دنبال نان یا بخاطر خرید ضروریات ،من شخصی هستم که هیچ نوع مدرک بجز اسناد نظامی ام که همان کارت هویت ام است،ندارم.»
در این حال شورای همآهنگی نمایندگی‌های سیاسی و قونسلی افغانستان در جینوا از حکومت ایران خواسته تا در قبال اخراج مهاجران افغان به شمول نیروهای امنیتی و دفاعی پیشین که به گفته این شورا در معرض خطر جدی پیگرد ، مجازات و انتقام قرار دارند بازنگری کند.
این شورا به تازگی در صفحه ایکس خود ضمن ابراز نگرانی از روند بازگشت افغان ها از ایران گفته که امیدوار است ایران در تصمیم گیری های اش در این خصوص اصل کرامت انسانی،اصول روابط همسایگی و رعایت تعهدات بین المللی را در نظر بگیرد.
در همین حال، فعالان حقوق زن افغان نیز هشدار می‌دهند که در صورت بازگشت، با سرکوب، بازداشت و محرومیت از فعالیت‌های اجتماعی و مدنی روبه‌رو خواهند شد.
گیتی مرادی، یکی از فعالان حقوق زن مقیم تهران می‌گوید :
«ما زنان افغانستان و فعالین حقوق زن بخاطر طالبان و خطرات جانی به ایران فرار کردیم و حالا با اخراج اجباری و برگشت به افغانستان وضعیت بسیار نگران کننده است چون جامعه جهانی ومدافعان حقوق زن برای ما که در ایران مانده ایم و با اخراج اجباری روبرو هستیم هیچ کاری نمی کنند.»
از سوی هم انجمن هماهنگی زنان فعال افغانستان گفته که اخراج افغان ها به ویژه کارمندان پیشین،خبرنگاران و مدافعان حقوق زن که در معرض خطر قرار دارند به شدت نگران کننده و خلاف اصول بین المللی است.
این نهاد در اعلامیه ای اخیرا در صفحه ایکس خود خواهان توقف فوری اخراج اجباری پناهجویان افغان از ایران شده و کمپاینی را با هشتگ های #نه به اخراج اجباری و #ماهمسایه ایم نه دشمن، در شبکه های اجتماعی راه اندازی کرده است.
حکومت طالبان ادعا می‌کند که همه شهروندان در افغانستان در امنیت کامل به سر می‌برند و هیچ‌کس به دلیل گذشته‌اش تحت پیگرد قرار نمی‌گیرد.
گزارش‌های متعدد از سوی هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) و برخی سازمان های حقوق بشری و نهادهای بین‌المللی، اما نشان می‌دهند که در نزدیک به چهارسال گذشته حاکمیت طالبان در افغانستان شمار زیادی از کارمندان حکومت پیشین، نظامیان سابق، فعالان حقوق زن و شرکت‌کنندگان در اعتراضات، مورد بازداشت‌های خودسرانه، شکنجه و حتی قتل قرار گرفته‌اند.
گفتنی است که سازمان بین المللی مهاجرت«آی او ام» اخیرا شدت اخراج مهاجران افغان بدون اسناد از ایران را بی سابقه خوانده گفته که در ماه جون بیش از ۲۵۶ هزار افغان از آن کشور به افغانستان برگشته اند.
