در اعلامیه‌ای این دفتر که به تاریخ ۲۶ جون نشر شده، آمده است که در سال روان میلادی، بیش از یک میلیون مهاجر افغان به افغانستان بازگشته‌اند که این بازگشت گسترده، به گفتهء یوناما بحران بشری را در این کشور پیچیده‌تر ساخته است؛ بحرانی که از پیش، به اثر کاهش کمک‌های بین‌المللی و خشکسالی، شدت گرفته بود.
در ادامه اعلامیه آمده است که بازگشت گسترده مهاجران از ایران و پاکستان منابع محدود افغانستان را زیر فشار قرار داده است، در حالی که بیشتر بازگشت‌کنندگان بدون دارایی به کشور برگشته‌اند و به خدمات و فرصت های کاری دسترسی ندارند که این می‌تواند باعث افزایش بی‌ثباتی در افغانستان شود.
یوناما افزوده است که تنها در جریان سال روان، بیش از ۲۸۲ هزار افغان از پاکستان برگشته‌اند که ۲۲ درصد آنان را زنان بزرگ‌سال و ۵۷ درصد را کودکان تشکیل می دهد
بر اساس اعلامیهء یوناما در شش ماه گذشته، بیش از ۶۰۵ هزار مهاجر افغان از ایران برگشته‌اند که ۶۶ درصد آنان مردان بزرگ‌سال، ۲۴ درصد کودکان و ده درصد زنان بزرگ‌سال بوده‌اند.
یوناما هشدار داده است که بدون حمایت فوری و موثر، خانواده‌های بازگشت‌کننده با خطر فرو رفتن در فقر و ناامیدی عمیق‌تری مواجه خواهند شد.
در کنار این نگرانی‌ها، سازمان جهانی صحت در گزارش تازه‌ای که به روز پنج‌شنبه ۲۶ جون نشر شده، گفته است که در سال ۲۰۲۵ میلادی، پیش‌بینی می‌شود که حدود دو میلیون مهاجر افغان از ایران و ۱.۶ میلیون مهاجر بدون مدرک از پاکستان به افغانستان بازگردند.
شماری از مهاجران افغان در ایران می‌گویند که روند اخراج از این کشور شدت یافته است.
یکی از آنان که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود، در گفتگو با رادیو آزادی گفت:
"این روز ها خیلی دشوار است، به حدی که حد اقل شاید در روز بیش از ۲۰ هزار مهاجر افغان از مرز رد شوند، ظلمی که مردم جمهوری اسلامی ایران در حق مهاجران می کند بسیار زیاد است، در هر پنجاه متری یک پوسته بازرسی دارند، افغان ها را چک می کنند، اگر کارت یا مدرک هم داشته باشند باز هم آنان را رد مرز می کنند."
همچنان مهاجر دیگر افغان که او نیز نخواست نامش در گزارش گرفته شود و به تازگی از ایران به افغانستان بازگشته، ادعا می‌کند که برخورد مسئولین ایرانی در جریان روند بازگشت، خشونت‌آمیز بوده است.
افغان ها را بسیار آزار می دادند، لت و کوب می کردند، من به چشم های خودم دیدم
"وقتی از تهران برامدم تا مشهد آمدم، افغان ها را به حدی لت و کوب می کردند که از بدن شان خون جاری می شد، کسی دست اش شکسته بود، بسیار حالت خراب بود و وقتی خود را به اردوگاه تسلیم می کردند خیلی پیسه می گرفتند."
این در حالی است که پس از آغاز جنگ میان ایران و اسرائیل به تاریخ ۱۳ جون، روند بازگشت پناهجویان افغان از ایران به افغانستان شدت بیشتری گرفته است.
وزارت خارجه حکومت طالبان روز گذشته با نشر اعلامیه‌ای از دیدار سرپرست این وزارت با سفیر جمهوری اسلامی ایران خبر داده و گفته است که در این دیدار، در مورد موضوعات دوجانبه به‌ویژه اخراج مهاجران افغان گفت‌وگو صورت گرفته است.
در اعلامیه آمده است که امیرخان متقی، نگرانی خود را نسبت به اخراج دسته‌جمعی مهاجران افغان از ایران در این فصل گرما ابراز داشته و از علی‌رضا بیکدلی، خواسته است تا این موضوع را با مقامات بلندپایه کشورش شریک سازد.
بر اساس آمار سازمان جهانی صحت، تنها در دو هفته نخست ماه جون، ۷۱ هزار و ۶۷۳ مهاجر افغان به کشور بازگشته‌اند که از این میان، ۹۱.۱ درصد از ایران، ۸ درصد از پاکستان و ۰.۹ درصد از سایر کشورها برگشته‌اند.
دبلیو اچ او همچنین گفته است که اگرچه در مقایسه با دو هفته پایانی ماه می، روند بازگشت از ایران و پاکستان کاهش یافته است، اما سهم مهاجران بازگشتی از ایران ۱۴.۱ درصد افزایش یافته و از ۷۷ درصد به ۹۱.۱ درصد رسیده است.
در عین حال، خبرگزاری باختر تحت کنترول حکومت طالبان به نقل از مقامات محلی طالبان در هرات گزارش داده است که تنها در روز چهارشنبه، ۲۵ جون، بیش از ۳۰ هزار مهاجر افغان از ایران به افغانستان برگشته‌اند.
