در حالی‌که روند بازداشت و اخراج مهاجرین افغان از کشورهای همسایه ایران و پاکستان افزایش یافته است، کمیساری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (یوان‌اچ‌سی‌آر) می‌گوید از اول ماه اپریل سال ۲۰۲۵ تاکنون، به تعداد ۵۰۰ هزار مهاجر از این کشورها به‌گونه اجباری به افغانستان بازگردانده شده‌اند
این اداره روز جمعه، ۳۰ می، در شبکه ایکس بخش آسیا و اقیانوسیه خود نوشته است که با توجه به این‌که بازگشت‌کنندگان با آینده‌ای نامعلوم روبه‌رو هستند و برای بازسازی زندگی خود تلاش دارند، افغانستان بیش از هر زمان دیگری به حمایت نیاز دارد
در ادامه، یوان‌اچ‌سی‌آر افزوده است که روند بازگشت مهاجران باید مصون، داوطلبانه و آبرومندانه باشد
اما شماری از بازگشت‌کنندگان در صحبت با رادیو آزادی می‌گویند که در وضعیت بسیار بدی به افغانستان بازگردانده شده‌اند
یکی از آن‌ها که نخواست نامش در گزارش ذکر گردد، در صحبت با رادیو آزادی گفت: «تمام سیستم گدود شد و همه‌چیز که داشتیم در آن‌جا ماند، ما را فقط با لباس‌هایی که در تن داشتیم اخراج کردند، خیلی کار بی‌رحمانه با ما کردند که حتی اطفال ما از ما گم شده بودند، وقتی دیدیم در یک موتر دیگری آن‌ها را بار کرده به تورخم آورده‌اند»
این در حالی است که پاکستان در این اواخر، پس از اعلام این کشور مبنی بر اخراج دارندگان کارت‌های شهروندی افغان (ای‌سی‌سی) پس از تاریخ اول اپریل ۲۰۲۵، روند بازداشت و اخراج مهاجرین افغان را شدت بخشیده است
در عین حال، حکومت ایران به‌تازگی اعلام کرده است که کارت‌های سرشماری مهاجرین، که قبلاً تا پایان سال ۱۴۰۳ اعتبار داشت، دیگر تمدید نمی‌شود.
شماری از مهاجرین افغان در ایران با ابراز نگرانی در این مورد می‌گویند که در حال حاضر با مشکلات شدیدی در این کشور دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند
یک مهاجر افغان در تهران، که نخواست نامش در گزارش منتشر گردد، در صحبت با رادیو آزادی گفت: «من از ترس مامورین حتی نمی‌توانم تا سر کوچه رفته و از یک مغازه خرید کنم، که خدای‌نخواسته ما را نگیرند و دیپورت نکنند. در ایران مشکلات بسیار زیاد است و ما افغانها واقعاً دچار سختی هستیم»
بر اساس معلومات کمیساری عالی سازمان ملل در امور مهاجرین (یوان‌اچ‌سی‌آر)، از آغاز سال روان میلادی تا ۲۷ ماه می، نزدیک به ۵۹۳ هزار مهاجر افغان از ایران به افغانستان برگشته‌اند که از این میان، بیش از ۳۴۳ هزار تن به‌گونه اجباری اخراج شده‌اند
در عین حال، یوان‌اچ‌سی‌آر می‌افزاید که از آغاز ماه اپریل تا ۲۷ ماه می، ۲۱۷ هزار و ۴۰۰ مهاجر افغان از پاکستان به کشورشان بازگشته‌اند که بیش از ۴۱ هزار تن آنان به‌گونه اجباری برگشت داده شده‌اند
پیش از این حدود ده روز قبل، این اداره سازمان ملل هشدار داده بود که افغانستان به‌دلیل نیازمندی بیش از نیمی از جمعیت‌اش به کمک‌های بشردوستانه، آماده پذیرش بازگشت‌کنندگان نیست
اما مقامات وزارت امور مهاجرین و عودت‌کنندگان حکومت طالبان و نهادهای مختلف مرتبط همواره گفته‌اند که تلاش می‌کنند تمام امکانات لازم را برای مهاجرین بازگشت‌کننده فراهم کنند، امکاناتی که بازگشت‌کنندگان از نبود آن شاکی‌اند
