در حالیکه محدودیتها بر زنان در افغانستان همچنان ادامه دارد، شماری از استادان زن در پوهنتون کابل میگویند که حکومت طالبان آنان را از وظایفشان تنقیص کرده است.
این استادان در صحبت با رادیو آزادی گفتند که این موضوع روز شنبه بهطور شفاهی برایشان ابلاغ شده است.
یک استاد زن در این پوهنتون که تا مقطع دوکتورا تحصیل کرده و بهدلیل حساسیت موضوع نخواست نامش در گزارش منتشر شود، بهشرط تغییر صدایش روز سهشنبه ۱۳ می در صحبت با رادیو آزادی مدعی شد که همزمان تمامی استادان زن در پوهنتون کابل از وظایفشان تنقیص شدهاند.
«برای ما احوال داده شده که از طریق وزارت «تحصیلات عالی حکومت طالبان» مکتوب آمده، اما مکتوب را برای ما نشان نداد، فقط لیست را روان کردند که شما تنقیص شدهاید، هرچند در خانه بودیم، اما شامل رسمیات بودیم و میتوانیم در ژورنالهای ملی و بینالمللی مقاله چاپ کنیم و پروسه ترفیعات خود را پیش ببریم، اما حالا تنقیص شدیم که نه ترفیع میتوانیم، نه مقاله چاپ کرده میتوانیم و از رسمیات کنار زده شدیم.»
یکی دیگر از استادان زن در پوهنتون کابل که او هم نخواست نامش در گزارش گرفته شود، به رادیو آزادی گفت که پس از حاکمیت طالبان خانهنشین ساخته شد و پیش از این، مبلغ پنجهزار افغانی معاش دریافت میکرد، اما حالا از وظیفهاش برکنار شده است.
حکومت «طالبان» فعلاً کوشش میکند در کل خانمها را از جامعه حذف کند، بهخصوص از جامعه اکادمیک.
«متأسفانه تعداد زیادی از اساتید را تنقیص کردند، اول اینکه معاش را کم کرده و پنجهزار افغانی ساختند و بعد از آن تنقیص کردند که خودم هم از آن جمله هستم. حکومت «طالبان» فعلاً کوشش میکند در کل خانمها را از جامعه حذف کند، بهخصوص از جامعه اکادمیک. بهدنبال یک بهانه هستند؛ یا اضافه بست یا تنقیص؛ خانمها را حذف میکنند. اکثریت خانمها متأسفانه از اکثریت ادارات تنقیص شدند.»
درعینحال مسئول یک پوهنزی در پوهنتون کابل که نخواسته از او در گزارش نام برده شود، در پیام نوشتاری به رادیو آزادی گفته که این تنقیصات شامل شماری از استادان زن و مرد در این پوهنتون است.
این درحالیست که حدود سه هفته قبل یک منبع در وزارت تحصیلات عالی حکومت طالبان به رادیو آزادی گفت که از میان ۱۹ هزار بست در چوکات این وزارت، حدود ۴۵۰۰ بست شامل لیست تنقیص شدهاند که بیشتر آنان را زنان تشکیل میدهند.
حکومت طالبان بهتازگی در این مورد ابراز نظر نکرده، اما ذبیحالله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان، پیش از این با تأیید تنقیص شماری بستها در برخی ادارات ملکی تحت کنترل حکومت طالبان، آن را یک اقدام معمولی خوانده گفته که هدف آن جلوگیری از بوروکراسی و مدیریت بهتر معاشات، کارمندان و نهادها است.
حکومت طالبان اخیراً پس از تصمیم برای تنقیص تعدادی از بستها در نهادهای مختلف دولتی، ملکی و نظامی، هزاران نفر بهشمول کارمندان زن را شامل پروسه تنقیص کرده است.
شماری از فعالان بخش آموزش میگویند که برکناری استادان زن از پوهنتون کابل ثابت میسازد که طالبان هیچ ارادهای برای اعاده حقوق زنان در افغانستان ندارند.
این کار ثابت میسازد که طالبان نهتنها برای زنها قائل نیستند، بلکه فرصتهایی را که آنان از قبل داشتند از آنان میگیرند.
حمید بیتالله، استاد پیشین پوهنځی ژورنالیزم پوهنتون کابل و پژوهشگر مهمان در پوهنتون راچستر نیویورک، یکی از آنان به رادیو آزادی گفت: «این کار ثابت میسازد که طالبان نهتنها برای زنها قائل نیستند، بلکه فرصتهایی را که آنان از قبل داشتند از آنان میگیرند. درعینحال این کار طالبان ثابت میسازد که ادعای آنان مبنی بر اینکه برای بازگشت دختران به تحصیلات عالی روی برنامه کار میکنند، دعوای پوچ و دروغ است.»
حکومت طالبان مدعی است که حقوق زنان در چهارچوب شریعت اسلام در افغانستان تأمین است.
اما در نزدیک به چهار سال گذشته، محدودیتهایی بر مشارکت اجتماعی زنان از سوی حکومت طالبان اعمال شده است.
پس از حاکمیت طالبان در سال ۲۰۲۱، آموزش دختران بالاتر از صنف ششم ممنوع شد، رفتن آنان به پوهنتون نیز در اواخر سال ۲۰۲۲ منع شد و همچنان زنان اجازه کار را در بسیاری ادارههای دولتی و غیردولتی ندارند.