تلویزیون ملی افغانستان تحت کنترل طالبان ، به نقل از خبرنامه وزارت معارف طالبان گفته است که این دانشآموزان شامل ۲۱۶ هزار و ۹۰۴ تن پسر و ۹۱ هزار و ۵۴۰ دختر است.
وزارت معارف طالبان همچنین اعلام کرده که، در سال مالی ۱۴۰۳ میلادی، بر اساس فرمان ویژهی ملا هبتالله، رهبر طالبان،برای دانش آموزان ۴۲۰ لیلیه در ولایتهای مختلف در این مدارس منظور شده و در حال حاضر بیش از ۲۰ هزار طالب العلم در آن بسر میبرند.
وزارت معارف حکومت طالبان گفته که در سه سال گذشته ۲۶۹ باب مکتب جدید نیز ساخته است.که به عبارت دیگر، آنها در سه سال گذشته دربدل هر مکتب جدید که ساخته شده است، ۸۵مدرسه ساخته اند.
این در حالیست که هم اکنون دروازه های آموزش بروی دختران بالاتر از صنف ششم تا سطح پوهنتون در افغانستان به روی دختران بسته است و پسران نیز از کمبود مواد درسی در مکاتب رنج می برند.
لیلمه، دانشآموز صنف دهم در کابل که پس از تصرف قدرت توسط طالبان از آموزش محروم شده است به رادیو آزادی گفت که طالبان در سه سال گذشته هیچ طرحی برای از سرگیری آموزش دختران روی دست نگرفته اند، اما از افزایش مدارس دینی سخن می گویند.
« بعد از آمدن طالبان تعداد مدرسه ها به شدت افزایش یافته است، در هر ولایت ده ها مدرسه ساخته شده است، اما هیچ تلاشی برای برداشتن ممنوعیت آموزش دختران صورت نگرفته است، درست است که نیاز به تعلیمات دینی وجود دارد، اما در ضمن باید به علوم عصری بیشتر توجه شود و باید به یک دختر اجازه آموزش داده شود، افغانستان باید پیشرفت کند نه این که عقب بماند.»
یک دانش آموز دختر محروم از آموزش در ولایت ننگرهار که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش در این گزارش نشر شود، نیز به رادیو آزادی گفت:
در کنار علوم دینی، علوم مدرن نیز نیازمندی جامعه است
« در کنار علوم دینی، علوم مدرن نیز نیازمندی جامعه است، تا بتوانیم با جهان رقابت کنیم، من از طالبان می خواهم که دروازه های آموزش را به روی دختران باز کنند تا آنها بتوانند به آرزوهای شان برسند.»
پیش از این شماری از دانشآموزان پسر به رادیو آزادی گفته بودند که به دلیل کمبود آموزگار و مواد درسی نمیتوانند به درستی درس بخوانند.
همچنین گزارشهایی از کاهش برخی از مضامین ساینسی در بخش نصاب معارف و تحصیلات عالی و افزایش مضامین دینی منتشر شده است.
برخی از آموزگاران مکاتب میگویند که آموزش علوم دینی مهم است، اما عدم توجه حکومت به آموزش علوم عصری نگرانکننده است.
یک آموزگار که او نیز به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش در این گزارش نشر شود، به رادیو آزادی گفت:
« طالبان علوم دینی را نسبت به همه چیز اولویت داده و توجه به علوم عصری را کاهش دادهاند، اما تقویت علوم عصری بسیار مهم است، همین اکنون که جهان به سوی پیشرفت درحرکت است، همه مجهز به تکنالوژی هستند و همه اینها به برکت علوم عصری است.»
براساس گزارشها، در زمان حکومت پیشین جمهوری، حدود پنج هزار مدرسه دینی در افغانستان وجود داشت که از این میان، تنها ۱۲۰۰ مدرسه آن ثبت وزارت معارف بود.
مقامات در وزارت معارف در آن زمان گفته بودند که در تلاش اند، تا نصاب های درسی مدارس دینی و تعلیمات عمومی را با هم نزدیک سازند.
وزارت معارف طالبان درحالی از افزایش مدارس دینی خبر میدهند که پیش از این نگرانیها به سطح بینالمللی از افزایش این مدارس نشان داده شده است.
در اواخر فبروری ۲۰۲۴، یک نهاد به نام مرکز حقوق بشر افغانستان اعلام کرد که طالبان مدارس و مراکز متعدد مذهبی و جهادی را برای پخش ایدئولوژی طالبانی در نقاط مختلف افغانستان ایجاد کرده است.
پیش از این، ریچارد بنت، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر در افغانستان گفته بود که سیاست طالبان مبنی بر تمرکز به مدرسهها ومحدود کردن به آموزشهای دینی، میتواند تهداب افکار افراطی را بگذارد.
او گفته که این کار نه تنها کودکان افغان را در معرض خطر محرومیت گسترده از مهارتها و دانش قرار خواهد داد، بلکه میتواند همراه با بیکاری و فقر زمینه خوب را برای ایدئولوژی افراطی فراهم کند و خطر تروریزم داخلی، بیثباتی منطقهای و بینالمللی را افزایش دهد.