در حالی‌که روند اخراج مهاجران بدون‌اسناد افغان از ایران و پاکستان به‌سرعت ادامه دارد، کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR) گفته است که برای رسیدگی به وضعیت مهاجران برگشته، با کمبود بودجه مواجه است.
این سازمان در آخرین گزارش خود که روز دوشنبه ۲۸ اپریل منتشر شد، گفته است که در سه‌ماه اول سال جاری میلادی تنها ۶ درصد بودجه‌ٔ مورد نیاز خود را به‌دست آورده است.
کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان گفته که در این مدت از بودجه‌ٔ مورد نیاز ۱.۱۷۹ میلیون دالر، تنها ۹ میلیون دالر دریافت کرده که این مسأله، نیاز به سرپناه و کمک‌های اضطراری در میان مهاجران عودت‌کننده را بیشتر افزایش داده است.
در این گزارش آمده است که با این بودجه تنها در سه‌ماه اول سال، برای بیش از ۱۸۳ هزار و ۲۹۹ نفر، کمک‌ها در بخش فراهم‌سازی سرپناه و حفظ‌الصحه فراهم شده، اما این تنها ۱۷ درصد از افرادی را تشکیل می‌دهد که هدف تعیین‌شده بودند.
این در حالی‌ست که پاکستان از اول اپریل روند اخراج مهاجران افغان از آن کشور را تسریع بخشیده است.
به‌همین ترتیب، ایران از دو سال به این‌سو، پناهجویان بدون‌اسناد افغان را اخراج می‌کند.
شماری از افغان‌هایی که برگشته‌اند می‌گویند که با فقر شدید و بیکاری در افغانستان روبه‌رو هستند.
اینجا کار نیست، ما با مشکلات مواجه هستیم، حتی مواد غذایی در خانه نداریم، از صبح تا شام می‌رویم، اما کار نیست.
نورمحمد که حدود بیست روز پیش از پاکستان برگشته و در حال حاضر در یک خانه‌ٔ کرایی در شهر جلال‌آباد زندگی می‌کند، می‌گوید که از صبح تا شام برای پیدا کردن کار می‌رود، اما حتی نمی‌تواند پول نان شب را به‌دست بیاورد:
«اینجا کار نیست، ما با مشکلات مواجه هستیم، حتی مواد غذایی در خانه نداریم، از صبح تا شام می‌رویم، اما کار نیست، بچه‌ها در خانه گریه می‌کنند، نمی‌دانیم چه کنیم، جوان استم، حتی گدایی هم کرده نمی‌توانم، بسیار با یک مجبوری بد گرفتار استیم.»
محمود، پناهجویی که به‌تازگی از ایران برگشته و در حال حاضر در کابل زندگی می‌کند، نیز با همین مشکل مواجه است:
«دو سال در تهران بودم، در آن‌جا کار می‌کردم، ویزای من تمام شده بود، پولیس مرا از سر کار بازداشت کرد و به افغانستان آورد. اینجا کار و روزگار نیست، حیران استیم چه کنیم، سرپناه نداریم. از حکومت می‌خواهیم که عودت‌کننده‌گان را کمک کند و به آن‌ها توجه خاص کند.»
این مهاجران برگشته می‌گویند که به آن‌ها وعده‌ٔ کمک داده شده بود، اما هیچ کمکی دریافت نکرده‌اند.
دو سال در تهران بودم، در آن‌جا کار می‌کردم، ویزای من تمام شده بود، پولیس مرا از سر کار بازداشت کرد و به افغانستان آورد. اینجا کار و روزگار نیست، حیران استیم چه کنیم؟
کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR) به تاریخ ۱۷ اپریل در گزارشی گفته بود که از اول الی ۱۶ اپریل، ۸۴ هزار و ۸۰۰ پناهجوی افغان از پاکستان به افغانستان برگشته‌اند که از این میان، ۱۹ هزار و ۶۰۰ تن آن‌ها به‌زور اخراج شده‌اند.
این سازمان به تاریخ بیستم همین ماه، باز هم گفت که شمار پناهجویان اخراج‌شده از پاکستان به ۱۲۰ هزار تن افزایش یافته است.
کمیشنری عالی پناهندگان سازمان ملل در گزارش ۱۷ اپریل هم گفت که از ۲۰ مارچ تا ۱۶ اپریل، ۹۷ هزار و ۳۰۰ پناهجوی افغان از ایران به کشورشان برگشته‌اند که از این میان ۵۵ هزار و ۴۰۰ نفر به‌زور اخراج شده‌اند.
این در حالی‌ست که به‌تازگی حکومت طالبان از سازمان ملل متحد خواسته است تا اقدامات جدی را برای جلوگیری از بازگشت اجباری افغان‌ها از کشورهای همسایه روی‌دست گیرد.
حمدالله فطرت، معاون سخنگوی حکومت طالبان در صفحه‌ٔ اکس (تویتر سابق) خود نوشته است که عبدالسلام حنفی، معاون اداره‌ٔ ریاست‌الوزرای حکومت طالبان، به تاریخ ۲۸ اپریل، در دیدار با تام فلیچر، معاون سرمنشی سازمان ملل متحد گفته است که اخراج پناهجویان افغان در تضاد با اصول همسایه‌داری و قوانین بین‌المللی است.
پیش از این نیز حکومت طالبان خواست‌های مشابهی را مطرح کرده بود، اما از سوی کشورهای میزبان پذیرفته نشده است.
پس از حاکمیت دوباره‌ٔ حکومت طالبان در افغانستان، بیکاری و فقر در این کشور افزایش یافته است.
براساس گزارش‌های نهادهای بین‌المللی، بازگشت بی‌سابقه‌ٔ مهاجران افغان از کشورهای همسایه به افغانستان، وضعیت ضعیف اقتصادی این کشور را بدتر کرده است.
استفان دوجاریک، سخنگوی سرمنشی سازمان ملل متحد، روز دوشنبه ۲۸ اپریل در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که در حال حاضر ۲۳ میلیون نفر در افغانستان، که بیش از نیمی از نفوس این کشور را تشکیل می‌دهند، به کمک‌های بشری نیاز دارند.
او با اشاره به نیازمندی افغان‌ها به کمک‌های بشری گفت که سازمان ملل متحد و شرکای آن با کاهش شدید بودجه برای افغانستان مواجه هستند.
