شماری از فعالان حقوقبشر، پژوهشگران، نمایندگان نهادهای مدنی و اعضای جامعـه در تبعیـد، اقدامات طالبان علیه زنان افغان را «نمونهای از نقض نظاممند و گستردهٔ حقوقبشر» خوانده، گفتهاند که سیاستهای طالبان در قبال زنان و دختران افغان مصداق آپارتاید جنسیتی است.
آنان این اظهارات را در نشستی تحت عنوان «حقوق زنان در افغانستان تحت حاکمیت طالبان ـ چالشها و راهکارها» که بتاریخ ۲۶ اپریل در شهر الفوغویل فرانسه از سوی انجمن «کلبهٔ دوست»، «کنگرهٔ ملی هزاره» و با همکاری شهرداری الفوغویل برگزار شد، بیان کردند.
زنان افغان صدایشان در داخل افغانستان خفه شده و سانسور میشود، ولی صدای آنها نباید خاموش شود.
صابره سخی، مسئول انجمن کلبهٔ دوست و یکی از برگزارکنندگان این نشست در صحبت با رادیو آزادی گفت: «زنان افغان صدایشان در داخل افغانستان خفه شده و سانسور میشود، ولی صدای آنها نباید خاموش شود، ما جمعی که در اینجا جمع شدیم خواستیم یک صدایی برای آنها باشیم و یک دادخواهی برای آنها صورت بگیرد.»
در قطعنامهٔ پایانی این نشست، با اشاره به توافقنامههای بینالمللی آمده که سیاسـتهای طالبـان از اگست ۲۰۲۱ بدینسو، منجر بـه نقض سیستماتیک، ساختاری و گستردهٔ حقـوق اساسـی زنـان و دختـران در افغانسـتان شـده است.
در این قطعنامه این فعالان از جامعهٔ جهانی خواستهاند که سیاستهای طالبان را به عنوان «آپارتاید جنسیتی» به رسمیت بشناسد، موارد نقض حقوقبشر در افغانستان را به محکمهٔ جزایی بینالمللی و دیگر نهادهای ذیربط راجع شود، از توانمندسازی و ابتکارات زنان افغان در تبعید حمایت و از عادیسازی روابط سیاسی و دیپلوماتیک با طالبان جلوگیری شود.
در عین حال شماری از زنان و دختران در افغانستان اگرچه از برگزاری چنین نشستها برای بحث در مورد حقوق زنان ابراز امیدواری میکنند، اما میگویند در این عرصه ضرورت به اقدامات عملی است.
یکی از آنها که نخواست نامش در گزارش ذکر شود در صحبت با رادیو آزادی گفت: «به این امید استم که این نوع نشستها مفید واقع گردد و باعث حمایت دختران افغان شود، امیدوار استم و از طالبان میخواهم که بالای دختران افغان رحم کنند و حقوقشان را برایشان بدهند.»
این گونه نشستها زیاد برگزار میشوند ولی ما به عمل نیاز داریم.
یکی دیگر از دختران محروم از آموزش که او نیز نخواست نامش در گزارش گرفته شود، در صحبت با رادیو آزادی گفت: «این گونه نشستها زیاد برگزار میشوند ولی ما به عمل نیاز داریم، یعنی من امیدوار استم ولی فکر کنین تقریبا چهار سال شده و در هر کشور نشستهای برگزار میشوند ولی روزبهروز محدودیتها بیشتر میشود.»
با وجود ادعاهای طالبان مبنی بر تأمین حقوق زنان در چهارچوب شریعت اسلامی، پس از حاکمیت دوباره شان بر افغانستان، زنان و دختران را از آموزش بالاتر از صنف ششم تا پوهنتون، کار در تمامی ادارات غیردولتی و بسیاری از ادارات دولتی، مشارکتهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و حتی گشتوگذار آزاد و بدون محرم منع کردهاند.