پروژۀ تاپی، پایپلاین گاز طبیعی ترکمنستان است که از طریق افغانستان به پاکستان و هند کشیده می‌شود.
آذرخش حافظی، عضو هیئت مدیرۀ اتاق تجارت و سرمایه گذاری افغانستان و کارشناس اقتصادی می‌گوید که بدون حمایت مالی بانک انکشاف آسیایی، تمویل این پروژۀ بزرگ دشوار است.
بانک انکشاف آسیایی اعلام کرد که به دلیل به رسمیت شناخته نشدن حکومت طالبان توسط جامعۀ جهانی، تمویل پروژۀ تاپی را تعلیق کرده است.
« فکر می‌کنم که مشکل اساسی مشکل تمویل است؛ اما ترکمن ها گفتند که برای امتداد پروژۀ تاپی در داخل افغانستان یک اندازه کمک می‌کنند اما اینکه تا چی اندازه این پول کفایت می‌کند برای شروع کار ممکن است که موافقه بین کشورها مفید واقع شود و در درازمدت و برای تمدید واقعی پروژه تا به سرحد هندوستان این موضوع ممکن نیست تا وقتی که بانک انکشاف آسیایی واقعاً کمک و تمویل نکند.»
بانک انکشاف آسیایی در ماه حوت سال ۱۴۰۰ هجری شمسی اعلام کرد که به دلیل به رسمیت شناخته نشدن حکومت طالبان توسط جامعۀ جهانی، تمویل پروژۀ تاپی را تعلیق کرده است.
آقای حافظی می‌گوید که هزینۀ این پروژه نخست حدود ۹ میلیارد دالر برآورد شده بود و بعداً ۱۵ میلیارد دالر تا ۲۳ میلیارد دالر تخمین زده شد.
در کنار موضوع تمویل پروژۀ تاپی، نگرانی دیگری که کارشناسان به آن اشاره می‌کنند در مورد مسایل امنیتی است.
پاکستان گاز طبیعی مایع مورد نیاز خود را از خلیج به دست می آورد، آنقدر به پروژۀ تاپی علاقه مند نیست.
جان رابرتس، تحلیلگر امور انرژی مستقر در بریتانیا به رادیو آزادی گفت: « مشکل کاملاً ساده است. این مسیر از افغانستان به جانب پاکستان است، مسیری که در حقیقت هم از نظر ساخت، مراقبت و عملیات مصون است. با در نظر داشت نه تنها اینکه افغانستان تحت کنترل طالبان است، احتمال ناآرامی های بیشتر هم می‌رود. دیگر اینکه به آن اندازۀ که ما فکر می‌کنیم طالبان کنترل مطلق ندارند.»
به باور او، چون پاکستان گاز طبیعی مایع مورد نیاز خود را از خلیج به دست می آورد، آنقدر به پروژۀ تاپی علاقه مند نیست.
اما طالبان با خوشبینی به این پروژه نگاه می‌کنند.
دفتر ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی ریاست الوزرای حکومت طالبان دو سال پیش در ماه دلو ۱۴۰۱ گفته بود که زمینهٔ اجرای پروژۀ تاپی در افغانستان فراهم شده و این گروه آماده است تا نیروی ویژۀ را برای تامین امنیت این پروژه ایجاد کند.
اما میرزامحمد یارمند معین سابق وزارت داخلۀ افغانستان و تحلیلگر امورامنیتی می‌گوید که طالبان پرسنل آموزش دیده برای تامین امنیت پروژۀ تاپی ندارند.
او افزود: « در افغانستان فعلاً در حدود ۲۳ گروه تروریستی موجود اند که آنها در رده های مختلف در هر ساحه و هر ولایت اسکان دارند و حکومت طالبان ارادۀ قوی در قبال موضوع این ندارد که مطمئنانه تعهد بسپارد که می تواند امنیت این پروژه را بگیرد.»
تا حال ۶ کیلومتر لوله کشی این پروژه در خاک افغانستان تکمیل شده است.
طالبان با رد حضور گروه های دهشت افگن خارجی در قلمرو افغانستان ادعا کرده اند که امنیت را تقریباً در همه این کشور برقرار کرده اند.
مقام های محلی طالبان در هرات روز یکشنبه این هفته به نقل از عبدالله یوف، رئیس پروژۀ تاپی گفتند که تا حال ۶ کیلومتر لوله کشی این پروژه در خاک افغانستان تکمیل شده است.
کار عملی پروژه تاپی در افغانستان در ماه سنبله امسال در ولایت هرات از سر گرفته شد.
در مراسم آغاز دوبارۀ کار این پروژه مقام های ارشد طالبان و ترکمنستان اشتراک کرده بودند.
کار پروژه تاپی در افغانستان نخست در سال ۱۳۹۶ هجری شمسی در ولایت هرات افتتاح شد؛ اما پیشرفت آن به دلیل ناامنی‌ها و برخی مشکلات دیگر با موانع رو به رو شد.
این پروژه ۱۸۰۰ کیلومتر طول دارد و انتظار می رود که ۷۷۴ کیلومتر آن از خاک افغانستان عبور کند.
مقام های ترکمنستان گفته اند که کار لوله کشی پروژۀ تاپی در خاک آن کشور تکمیل شده است.
برخی از کارشناسان به این باوراند که کار اجرای این پروژه در قلمرو افغانستان ممکن بار دیگر با تاخیر رو به رو شود.
به گفتۀ آنها اقدامات فعلی در خصوص این پروژه عمدتاً جنبۀ تبلیغاتی دارد.
