ملاله یوسف زی، برندهٔ جایزه صلح نوبل و فعال حقوق دختران، شرکت کننده در این مراسم، از طالبان انتقاد کرد و گفت که آنها زنان را انسان نمیدانند و سال هاست که مانع از تحصیل آنها میشوند.
از سوی دیگر، دخترانی که در داخل افغانستان از تحصیل محروم شدهاند و فعالان حقوق زنان خواستار ادامه این نشستها و فشار بر طالبان لغو ممنوعیت بر تحصیل دختران هستند.
کنفرانس دو روزه در مورد تحصیل دختران در جوامع اسلامی به میزبانی اتحادیهٔ مسلمانان جهان در اسلام آباد به پایان رسید و شرکت کنندگان بر حقوق مختلف از جمله آموزش دختران بدون توجه به جنسیت تاکید کردند.
ملاله یوسفزی، برندهٔ جایزه نوبل صلح و فعال حق آموزش دختران، یکی از سخنرانان دومین روز نشست جهانی دربارهٔ آموزش دختران در جوامع اسلامی، در اسلامآباد، از حکومت طالبان انتقاد کرده و گفت: «طالبان زنان را انسان نمیدانند.» و به گفتهٔ او طالبان دختران افغان را از سالها به این سو از حق آموزش محروم کردهاند.
به اساس گزارش بخش مشال رادیو آزادی، ملاله یوسفزی همچنان گفته است که طالبان دهها محدودیت و قانون دختران و زنان افغان وضع کرده اند که به گفتهٔ او زنان را از حقوق مختلف شان محروم کرده است.
او از حکومت طالبان خواست تا محدودیتها بر آموزش دختران را لغو کند.
این نشست روز شنبه آغاز شد و یکشنبه پایان یافت.
اعلامیهٔ منتشر شدهٔ در پایان این نشست، ۱۷ پیشنهاد مختلف در مورد آموزش دختران و حقوق زنان ارائه کرده که سازمانها و کشورهای مشارکت کننده مکلف بر عملی کردن آن هستند.
آموزش دختران بدون تبعیض جنسیتی، ارتقای ظرفیت دختران برای انواع آموزشهای دینی و عصری سطح ملی و بین المللی، تاکید بر حمایت بینالمللی از آموزش و حقوق زنان و دختران و مبارزه با فقر، فراهم آوردن فرصتهای آموزشی برای دختران محروم از آموزش به علت جنگ و چالشهای اجتماعی ، در نظر گرفتن بورسیههای تحصیلی رایگان و اجرای کمپاینهای آگاهیدهی از طریق علما، امامان و بزرگان در مورد اهمیت تحصیل دختران و آغاز برنامههای آموزشی یکی از نکات کلیدی این اعلامیه است.
در این اعلامیه به کشورهای اسلامی توصیه شده که به گفتهٔ آن در برابر فتواها و افکار افراطی که برخاسته از سنتهای برخی جوامع است و مانع آموزش دختران میشود، آگاهی دهی را افزایش دهند.
این اعلامیه از همه کشورها و سازمانهای اسلامی میخواهد که از آموزش دختران برای داشتن جامعهای سالم حمایت کنند.
اما افغانستان تنها کشور در جهان است که دختران و زنان در آن از رفتن به مکاتب و پوهنتونها منع شده اند.
هرچند از طالبان نیز برای شرکت در این نشست دعوت شده بود، اما در آن شرکت نکردند.
روزا اوتنابایوا، نماینده ویژهٔ سازمان ملل متحد برای افغانستان و رئیس یوناما، در روز نخست این نشست که شنبه برگزار شده بود نگرانی خود را در مورد ممنوعیت تحصیل دختران افغان ابراز کرد و از نمایندگان سازمانهای شرکتکننده در این نشست خواست که از راههای مختلف فرصتهای آموزشی برای دختران افغان فراهم کنند.
در این نشست نمایندگان سازمان همکاری اسلامی (او آی سی) سازمان ملل متحد، بانک جهانی، رهبران مذهبی، فعالان حق آموزش و مقامهای بلند پایهٔ حکومت پاکستان، همراه با نمایندگان ۴۷ کشور اسلامی و ۱۵۰ سازمان غیردولتی شرکت کردهاند.
دختران افغان که از آموزش محروم شدهاند و فعالان حقوق زنان، اینگونه نشستهای بینالمللی را برای تعیین سرنوشتشان مهم دانسته و خواستار ادامه برگزاری آن هستند.
آنها تأکید دارند که جامعه بینالمللی، بهویژه کشورهای اسلامی، باید بر طالبان فشار وارد کنند تا این گروه از ممنوعیتهای وضعشده علیه آموزش دختران و زنان دست بردارند.
پشتنه، دانشآموز صنف یازدهم از ولایت قندهار که اکنون از آموزش محروم شده است، به رادیو آزادی گفت:
«ممکن است سخنان این کشورهای اسلامی و رهبران مذهبی خیلی تأثیرگذار باشد، اگر آنها همیشه چنین گردهماییهایی داشته باشند، احتمالاً مکاتب ما دوباره باز شوند.»
ماریا نوری، فعال حقوق زنان، نیز میگوید جامعه جهانی و کشورهای اسلامی باید روابط دیپلماتیک خود را با طالبان مشروط به رفع ممنوعیتها علیه زنان و دختران کنند:
«این
نشست کشورهای اسلامی در اسلامآباد و ادامه آن میتواند فرصت بزرگ برای تغییر سرنوشت آموزش دختران افغان باشد
، آنها باید به طالبان فشار بیاورند تا ممنوعیتها را بردارند و روشن کنند که حق آموزش نهتنها یک حق انسانی است، بلکه در اسلام جایگاه بزرگی دارد، اگر کشورهای اسلامی میخواهند اینگونه نشستهایشان تأثیرگذار باشد، باید فشارهای دیپلماتیک و اقتصادی بر طالبان وارد کنند و روابط خود را با طالبان مشروط به رفع ممنوعیتها علیه دختران و زنان کنند.»
این نشست در کشور همسایه پاکستان در حالی برگزار میشود که طالبان پس حاکمیت دوبارهٔ شان بر افغانستان، مکاتب بالاتر صنف ششم، پوهنتونها و حتی انستیتیوتهای طبی را به روی دختران بسته اند.
همچنان زنان را از کار در تمام نهادها و مؤسسات غیردولتی منع کرده و محدودیتهای گستردهای در بخشهای مختلف زندگی اجتماعی آنها اعمال کردهاند.
طالبان همواره گفته اند که حقوق زنان در چهارچوب شریعت اسلام در افغانستان تامین است اما محدودیتهای وضع شده آنان برزنان بارها واکنشها، انتقادات و نشستهای مختلفی را از سوی جامعه بینالمللی به همراه داشته است