شماری از مهاجران افغان در پاکستان مدعی اند که پولیس این کشور به‌صورت خودسرانه زنان و کودکان را بازداشت و به‌طور اجباری به افغانستان بازمی‌گرداند. این اقدامات، اعتراضات داخلی و بین‌المللی را در پی داشته است.
این گزارش شامل مصاحبه با برخی مهاجران افغان ساکن پاکستان و یک عضو شورای سراسری پناه‌جویان افغانستان مقیم پاکستان است.
"امروز روز چهارم است که از خانواده‌ام دور هستم. با جمعی از زنان در جایی گیر مانده‌ایم و مجبور شده‌ایم موقعیت خود را تغییر دهیم."
شکیبا نیازی، ۵۳ ساله و از شهر کابل، سرپرست خانواده‌ای چهارنفره است که سه سال پیش پس از بازگشت طالبان به قدرت، به‌صورت قانونی به پاکستان مهاجرت کرد. او توانست تنها یک بار ویزۀ خود را تمدید کند و پس از آن به‌دلیل رد درخواست‌های مکرر تمدید، مجبور به اقامت غیرقانونی شد.
حالا، با آغاز دوباره روند اخراج مهاجران افغان بدون اسناد، او از بازداشت و دیپورت خود و اعضای خانواده‌اش هراس دارد. او به رادیو آزادی بیشتر می‌گوید:
"بعد از سقوط حکومت جمهوری سه سال پیش من با ویزه و پاسپورت آمده بودم، فعلاً خودم شخصاً ویزه ندارم، ویزه من صحی بود، بار بار اپلای کردم، لغو شد، همراه من پسر کوچکم است، ویزه ما اصلاً در پاکستان بعد از حدود یک الی دو سال بعد، آپلای کردیم اما ویزه برای ما ندادند، چندین بار رجکت شد تا این که بالای اش جریمه آمد، بعد از آن دیگر هیچ اپلای نکردم، خسته شدم هر قدر که اپلای می کردم ویزه ما نمی برآمد، و حالا هم بخاطریکه بدون ویزه استم هیچ نمی فهمم که چی کنم."
شکیبا برای در امان ماندن از دستگیری، به همراه چند زن دیگر در مکانی دور از شهر پنهان شده است.
"وضعیت بسیار نگران کننده است، ترس از این داریم که ما اگر دیپورت شویم در افغانستان اصلاً جای نداریم، خودم شخصاً هیچ فامیلم آنجا نیست، خانه کی برویم از ترس طالبان، تا دیروز خواب و نان نداشتیم، دیروز ساعت چهار بود که برای ما یک بوتل آب آمد، تعداد ما در اینجا پانزده نفر استیم، خانم های بی سرپرست هستند و در افغانستان اصلاً هیچ امیدی ندارند که برگردند با طفل هایشان."
رمزیه، ۲۸ ساله و از شهر کابل، هم بدون اسناد قانونی مهاجرت در پاکستان زندگی می‌کند. او می‌گوید خواهرش همراه فرزندانش توسط پولیس پاکستان بازداشت شده‌اند و از سرنوشت آنها بی‌خبر است:
"از من یک خواهرم است، تنها بی سرپرست، همرای طفل های کوچک، و طفل هایش نارام و جگرخون است، بسیار وضعیت شان خراب است، پولیس بازداشت شان کرده، ویزه ندارند، روز یکشنبه آنها را بازداشت کرده، تا حالا وضعیت شان وخیم است، هیچ حساب شان معلوم نیست، پاسپورت های شان را قید کردند، موبایل های شان پیش شان نیست، سیم کارت ندارند که زنگ بزنند."
اقدامات پاکستان و واکنش‌ها
روند اخراج مهاجران افغان توسط پاکستان در شرایطی ازسر گرفته شده که سرمای زمستان و بحران اقتصادی در افغانستان خانواده‌های بسیاری را تحت فشار قرار داده است. از آغاز این روند در اول جنوری ۲۰۲۵ تاکنون، سفارت افغانستان تحت کنترل طالبان اعلام کرده که ۸۰۰ افغان، از جمله زنان و کودکان، به‌صورت خودسرانه بازداشت و به افغانستان فرستاده شده‌اند.
پاکستان گفته که تنها افراد بدون اسناد قانونی اقامت را اخراج می کند.
اما سفارت حکومت طالبان در اسلام آباد اعلام کرده که حتی افغان‌های دارای اسناد قانونی و ویزه هم بازداشت شده‌اند و نگرانی خود را با حکومت پاکستان مطرح کرده. در میان اخراج‌شده‌ها، ۱۳۷ نفر کسانی بودند که ویزۀ آنها به پایان رسیده و منتظر تمدید بوده اند.
وضعیت مهاجران:
عبدالله محمدی، عضو شورای سراسری پناه‌جویان افغانستان در پاکستان، می‌گوید که این وضعیت خانواده‌های بسیاری را دچار فروپاشی کرده است:
"این حملات را پولیس از زمانی شروع کرد که تمام نهاد های ملی و بین المللی به رخصتی عمومی بخاطر تجلیل از سال جدید میلادی رفته بودند، با استفاده از همین فرصت پولیس خواسته هایی را که داشت یا اهداف را که داشت بالای مهاجرین تطبیق کردند، و تعداد زیادی را از خاک پاکستان بیرون کشیدند، که اعضای خانواده شان متأسفانه سرگردان و بی سرنوشت نصف شان در افغانستان و نصف دیگر شان در پاکستان بی سرنوشت باقی ماندند."
به‌گزارش شورای سراسری پناه‌جویان افغانستان، از نومبر ۲۰۲۳ تاکنون حدود ۹۰۰ هزار مهاجر افغان بدون اسناد از پاکستان اخراج شده‌اند و این روند همچنان ادامه دارد.
بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، در حال حاضر ۳.۲ میلیون مهاجر افغان در پاکستان زندگی می‌کنند که شامل حدود ۶۰۰ هزار نفری می‌شوند که پس از بازگشت طالبان به قدرت به امید پناهندگی در کشورهای غربی به پاکستان آمده‌اند.