از سالها به اینسو با فرا رسیدن زمستان، افغانستان شهرها و ولایات کمبود و نبود برق را بیشتر تجربه میکند و از همینرو هر خانواده از ابزارهای متفاوت برای روشنی بخشیدن به خانههایشان استفاده میکنند.
زمانی که برق نمیباشد، یک پکنیکک خورد است، از گاز آن استفاده میکنیم، از پاوربانک استفاده میکنیم که بالای خود یک چراغ دارد.
طوفان رهنورد، باشندهٔ منطقهٔ سرکوتل کابل، به رادیو آزادی میگوید، آنها برای روشن کردن خانهشان از گاز استفاده میکنند: «زمانی که برق نمیباشد، یک پکنیکک خورد است، از گاز آن استفاده میکنیم، از پاوربانک استفاده میکنیم که بالای خود یک چراغ دارد، اما این تنها برای یک اتاق است. برای اتاقهای دیگر، دهلیز و حویلی استفاده نمیشود. تصمیم دارم سولر بخرم، اما که قیمت کردم، اگر تنها به روشنایی خانه خریداری کنیم، ۱۰ الی ۱۱ افغانی است، اما اگر به تلویزیون و چارج موبایل استفاده کنیم، بیشتر میشود.»
محفوظ از دیگر باشندگان کابل در این مورد به رادیو آزادی گفت:
«متاسفانه این که در افغانستان برق کم است و در ۲۴ ساعت شاید ما هفت یا هشت ساعت برق داریم و در زمستان بیشتر با این مشکل مواجهٔ هستیم و شخصا خود ما از گروپ های جارجی و چراغ دستی برای روشن کردن خانه استفاده میکنیم، اما این نمیتواند جاگزین برق باشد و در درازمدت پاسخگو هم نیست.»
در کنار پایتخت، دیگر ولایات افغانستان نیز از این مشکل مستثنا نیستند.
در نبود برق ما از سیستم سولری استفاده میکنیم.
امین گل سبا، باشندهٔ ولایت خوست که او نیز از پرچوی برق در این ولایت شکایت دارد، میگوید، در عدم موجودیت برق از سیستم خورشیدی (سولر) استفاده میکنند: «در نبود برق ما از سیستم سولری استفاده میکنیم. از سیستم سولری که ما نصب کردیم تنها برای روشن کردن اتاقها از آن کار میگیریم و برای استفاده از آب کار میگیریم.»
محبالله محب، باشندهٔ ولسوالی مقر ولایت بادغیس، به رادیو آزادی میگوید در این ولایت نیز مردم از روشهای مختلف در عدم موجودیت برق استفاده میکنند: «واقعیت که در فصل زمستان مشکلات برق وجود دارد و مردم عموماً در بیبرقی از سولر، ژانراتورها و بطری استفاده میکنند. برخی خانوادهها از گروپهای چارجی هم استفاده میکنند. کسی هم از شمع استفاده میکند.»
اما به گفتهٔ باشندگان کابل و ولایات، در حالی که این راهحلها میتوانند در کوتاهمدت مفید باشند، پرداختن به این موضوع بهطور کامل نیازمند راهحلهای انرژی پایدارتر و مقرونبهصرفه است.
خواستیم در مورد مهار پرچوی برق در افغانستان از شرکت برشنا تحت کنترل حکومت طالبان بپرسیم. حکمتالله میوندی، سخنگوی این شرکت، به تماسهای رادیو آزادی پاسخ نداد.
اما خبرگزاری باختر در ۲۸ دسامبر ۲۰۲۴ در گزارشی به نقل از شرکت برشنا خبر داده که با استفاده از دستگاه حرارتی تولید انرژی، پرچویهای برق در افغانستان کاهش یافته است.
شرکت برشنای افغانستان گفته است که با بهرهگیری از فعالسازی دستگاه حرارتی تولید انرژی ترهخیل کابل، میزان پرچوی برق بر شهروندان را کاهش داده است.
به گفته این اداره، این دستگاه حرارتی، یکصد و پنج مگاوات انرژی تولید میکند که در کنار دیگر منابع داخلی و وارداتی، برای تأمین برق شهروندان، مؤثر خواهد بود.
به ادعای شرکت برشنای افغانستان، با تلاش در این بخش توانستهاند تا میزان پرچوی برق را نسبت به سالهای گذشته، بهگونهای چشمگیری کاهش دهند.
اما شماری از مردم بهویژه ساکنان برخی مناطق کابل مدعیاند که گاهی فقط دو ساعت در یک شبانهروز خانههایشان از انرژی برق مستفید میشود.