درحالیکه آغاز دوباره برنامه اعطای بورسیههای تحصیلی "چیونینگ" بریتانیا برای دانشجویان افغان با استقبال تعداد از محصلین روبهرو شده، اما بسیاری از دانشجویان بهویژه دختران افغان میگویند که به دلیل محدودیتهای شدید وضع شده از سوی حکومت طالبان، نهتنها در داخل کشور از تحصیل باز ماندهاند، بلکه برای استفاده از این فرصت تحصیلی نیز با مشکلات جدی روبهرو هستند.
یکی از این دختران که باشنده شهر کابل است و به دلیل حساسیت موضوع نخواست ناماش فاش شود به رادیو آزادی گفت: "از سرگیری این بورسیهها خبر خوبی است، اما شرایط ما دختران افغان را برای شرکت در آن بسیار دشوار کردهاست. به دلیل قوانین طالبان، ما حتی نمیتوانیم بدون محرم شرعی سفر کنیم. امیدوارم این برنامه بهصورت آنلاین نیز اجرا شود."
طالبان پس از به دست گرفتن قدرت در افغانستان، دختران را از رفتن به مکتب بالاتر از صنف ششم و پوهنتونها منع کردند. همچنان سفرهای طولانی برای زنان و دختران بدون محرم شرعی را نیز ممنوع کردهاست.
بر اساس بیانیۀ منتشر شده در وبسایت «چیونینگ» متقاضیان این بورسیه باید شهروند افغانستان باشند و در داخل این کشور زندهگی کنند. همچنین آنها باید شرایط لازم برای این بورسیهها را داشته باشند.
ثبتنام برای بورسیههای ماستری از ۱۴ نوامبر ۲۰۲۴ آغاز شده و تا ۲ جنوری ۲۰۲۵ ادامه دارد.
فتانه، یکی دیگر از دختران افغان محروم از تحصیلات عالی اما از سخت بودن شرایط این بورسیهها انتقاد کرده و به رادیو آزادی گفته است: "این بورسیهها فرصتی بینظیر هستند، اما شرایط دشواری دارند که دختران افغان نمیتوانند آن را برآورده کنند. علاوه بر آن، اگر دختران بخواهند از کشور خارج شوند، باید محرم داشته باشند. امیدوارم شرایط بهگونهای تنظیم شود که دختران افغان بتوانند از این فرصت بهرهمند شوند."
عادله که دانشجوی رشته ادبیات پوهنتون کابل بود و با آمدن طالبان تحصیلات او ناتمام مانده نیز بر ضرورت تسهیل شرایط تأکید کرده و میافزاید: "زمانیکه ویزهها بررسی میشوند و دیده میشود که این ویزه برای تحصیل است و دختری برای تحصیل از کشور خارج میشود، حتی ویزههایشان رد میشود. این یک فرصت خوب است، اما متأسفانه دختران افغان نمیتوانند از آن بهرهمند شوند، زیرا به آنها اجازه سفر داده نمیشود."
زنان و دختران افغان از طالبان میخواهند تا حق تحصیل را به آنها بازگردانند. همچنین از جامعه جهانی میخواهند که فشار بر طالبان را برای تغییر این محدودیتها ادامه دهند.
این درحالیست که طالبان بارها اعلام کردهاند تا دستور جدید رهبر آنها، دختران حق تحصیل ندارند، اما ادعا میکنند که حقوق همه شهروندان، از جمله زنان در چهارچوب شریعت اسلامی تأمین شدهاست، ادعاییکه مورد قبول جامعه جهانی و زنان افغان نیست.
قابل ذکر است که بریتانیا بنابر دلایل نامعلوم در ماه سنبله سال روان پذیرش درخواست محصلان از افغانستان را برای بورسیۀ تحصیلی «چیونینگ» به حال تعلیق در آورده بود.
«چیونینگ» برنامۀ تحصیلی بینالمللی حکومت بریتانیا است که از سوی وزارت خارجۀ این کشور و سازمانهای همکارش تمویل میشود.