با تسریع روند اخراج مهاجرین افغان از ایران و پاکستان به افغانستان، شماری از افغانهای اخراجشده میگویند که با تلاشهای زیاد نتوانستهاند جای مناسب برای زندهگی پیدا کنند.
محمد رفیع باشنده لغمان به رادیو آزادی گفت که حدود ۶ ماه پیش با خانوادهاش از پاکستان اخراج شد و به دلیل نبود سرپناه با مشکلات جدی روبرو است.
«بعد از آمدن به سختی یک خانه نیمهویران پیدا کردم، یک اتاق دارد و دیگر هیچ امکاناتی ندارد، زمستان و روزهای دشوار جریان دارد، از نهادهای مربوطه میخواهیم که برای ما امکانات زندهگی را فراهم کنند، بخاطریکه زندهگی را بسیار با سختی پیش میبریم.»
سعیده باشنده هرات که به تازهگی از ایران اخراج شده، هم به رادیو آزادی گفت:
«شوهرم ریشسفید است، اولادهایم کوچکاند، هیچی ندارم، همه چیزم به ایران مانده، ما را ردمرز کردند، همه مهاجرین با مشکل مواجهاند، زمستان میآید، خوراکی و لباس کافی نداریم، خانه و سرپناه نداریم، باید با ما کمک کنید.»
این مهاجرین اخراجشده میگویند نیاز است تا نهادهای کمکرسان بهگونه فوری در آمادهسازی سرپناه با آنها همکاری کنند.
عبدالمطلب حقانی، سخنگوی وزارت امور مهاجرین و عودتکنندهگان حکومت طالبان، در این مورد به پرسشهای رادیو آزادی پاسخ نداد اما پیش از این وزارت شهرسازی این حکومت گفته بود در نظر دارد برای مهاجرین اخراجشده از ایران و پاکستان در ۴۶ شهرک زمین توزیع کند.
در ۱۵ ماه اسد سال جاری، احمدالله نعمانی، سرپرست وزارت شهرسازی و مسکن حکومت طالبان، در یک نشست که بخاطر تشریح دستاوردهای یکساله تشکیل شده بود، گفته بود بعد از تصویب کمیته اثبات و اسکان دایمی این وزارت برای مهاجرین زمین توزیع میشود.
سخی عارفی، انجینیر و آگاه امور ساختمانی، در مورد حل مشکل بیسرپناهی مهاجرین اخراجشده به افغانستان برای رادیو آزادی گفت:
«اینکه هوا رو به سرد شدن است و تقریبا زمستان فرا رسیده، از نگاه تخنیکی اکنون ساخت سرپناه تا زمستان امکان ندارد، اینگونه پروژه کم از کم یکسال وقت میگیرد. فکر میکنم برای کوتاهمدت این مشکل را کمیشنری عالی سازمان ملل در امور پناهندهگان کمک کرده میتواند، بخاطریکه آنان در سال ۲۰۲۱ در اطراف دریای آمو آماده کرده بودند که شبیه خیمه بود اما در مقابل گرمی و سردی مقاومت داشتند و از مواد خوب در آنها استفاده شده بود، این یک شیوه است که میشود از آن استفاده کرد.»
دفتر هماهنگی امور بشری سازمان ملل "اوچا" به شمول یواناچسیآر، که هر از گاهی در مورد چگونگی کارکردهای امور بشری سازمان ملل معلومات ارائه میکند، در این مورد به پرسشهای رادیو آزادی پاسخ نداد.
نگرانی از مشکل نبود سرپناه از سوی مهاجرین اخراجشده در حالی مطرح است که دفتر هماهنگی امور بشری سازمان ملل "اوچا" در دوم ماه جولای سال روان در یک گزارش گفته بود که از آغاز ماه جنوری سال ۲۰۲۴ تا پایان ماه می حدود ۵۹۵ هزار مهاجر افغان از ایران و پاکستان به کشورشان بازگشت داده شدند.
اوچا در این گزارش گفته بود که در پنج ماه نخست سال ۲۰۲۴ میلادی ۵۲۶۸۰۰ مهاجر افغان از ایران به افغانستان بازگشت داده شدهاند که به تناسب همین زمان در سال ۲۰۲۳ شمار افغانهای اخراجشده ۴۴ درصد افزایش یافته است.