از یک هفته به اینسو پول افغانی نوسانات متعددی را در برابر دالر امریکایی تجربه کرده و دیده میشود که کاهش قابل ملاحظهای داشته است. در حالی که پیشتر ارزش پول افغانی در برابر دالر امریکایی حداقل نسبت به ماههای گذشته به گونهای کمپیشینه افزایش یافته بود.
در وبسایت رسمی بانک مرکزی به روز دوشنبه هفتم ماه عقرب، خرید یک دالر امریکایی ۷۲٫۵۰ و فروش آن ۷۳٫۵۰ اعلام شده است. اما بر اساس معلومات صرافیها در سرای شهزادۀ شهر کابل، هفت روز قبل نرخ خرید یک دالر امریکایی به ۶۶٫۶۰ و فروش آن ۶۶٫۶۵ افغانی بوده است. این نوسان نشاندهندۀ افزایش ۶۰۰ افغانی در هر ۱۰۰ دالر طی یک هفته است.
با این حال، احسانالله، یکی از عمدهفروشان در شهر کابل، از بلند رفتن نرخ مواد خوراکی در یک هفتۀ اخیر خبر داده و به رادیو آزادی گفت:
"قبلاً قیمت روغن ۵ لیتری ۴۲۰ افغانی بود و حالا به ۵۲۰ رسیده است. همچنین یک بوجی آرد ۵۰ کیلویی قبلاً ۱۴۵۰ بود و اکنون ۱۵۲۰ شده که این تفاوت در یک هفته آمده است."
شماری از باشندههای شهر کابل با نگرانی میگویند زمانی که نرخ دالر کاهش مییابد، بهای مواد خوراکی تغییر نمیکند، اما با افزایش آن، همه نرخها بالا میرود.
وحید و برهان در صحبت با رادیو آزادی گفتند:
"نرخ مواد خوراکی رو به افزایش است و با فرارسیدن زمستان، مردم با مشکلات بیشتری روبهرو خواهند شد. از یک طرف مواد سوخت قیمت شده و از طرف دیگر مواد اولیه گران شده و بیکاری هم به اوج خود رسیده است."
“وقتی دالر در برابر پول افغانی پایین میآید متأسفانه در نرخ مواد خوراکی هیچ تأثیری نمیکند، اما وقتی نرخ دالر بالا میرود، نرخها هم بالا میرود.”
شماری از آگاهان امور اقتصادی میگویند که افغانستان در حال حاضر با چالشهایی در بخش ثبات پولی روبرو است. محمد بشیر دودیال، یکی از این آگاهان، در صحبت به رادیو آزادی در مورد عوامل این بیثباتی گفت:
"افغانستان در وضعیتی قرار ندارد که ثبات داشته باشد؛ از جمله در روابط با خارج، سیستم بانکی، تولید، و تجارت که هیچکدامشان ثبات ندارد. در این وضعیت، قیمتها گاهی نزول و گاهی تضعیف مییابد و پول افغانی ما در مقابل اسعار خارجی از جمله دالر دچار نوسان میشود."
اما بانک مرکزی افغانستان اعلام کرده که در تلاش حفظ ارزش افغانی در برابر سایر ارزها و ثبات قیمتهای داخلی و تقویت سیستم بانکی است و به مبارزه با پولشویی و قاچاق دالر توجه جدی میشود.
از سوی دیگر، ادارۀ ملی احصائیه و معلومات تحت ادارۀ طالبان در گزارش ماهانۀ خود گفته که در ماه میزان تبادلۀ پول افغانی ۶۷٫۶ افغانی و در ماه سنبله ۷۰٫۲ افغانی بوده که ۳٫۷ درصد در ارزش پول افغانی نسبت به ماه سنبله افزایش یافته و در مقایسه با دورۀ مشابه سال قبل، ارزش پول افغانی در مقابل دالر امریکایی ۱۱٫۴ درصد افزایش داشته است.
در ادامه آمده که نرخ شاخص قیمت مواد مصرفی در ماه میزان سال روان ۱٫۶ درصد افزایش یافته که این افزایش تورم، بیشتر به دلیل افزایش در نرخ مواد غذایی (لبنیات و سبزیجات) و مواد غیرغذایی است.
گفتنی است که اقتصاد افغانستان از زمان بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱ تحت فشار شدید قرار گرفته است و سطح فقر در این کشور به ابعاد بحران رسیده و به اساس گزارش سازمان ملل متحد، نزدیک به ۲۴ میلیون افغان به کمکهای بشردوستانه نیاز دارند.