تعدادی از زنان روستایی در ولایتهای غربی و جنوب غربی افغانستان میگویند به دلیل مشکلات اقتصادی، نبود دسترسی به مراکز بهداشتی و نداشتن لوازم صحی در دوران قاعدگی با مشکلات عفونی مواجه میشوند و از این وضعیت رنج میبرند.
به گفتهٔ داکتران، قاعدگی زنان یک امر فیزیولوژیکی و طبیعی است که زنان هر سه هفته یا ماهانه یکبار آن را تجربه میکنند.
عزیزه، ۲۵ ساله، یکی از هزاران زن روستایی است که در غرب افغانستان زندگی میکند. او میگوید به دلیل مشکلات اقتصادی، نبود خدمات بهداشتی و نداشتن کلینیک در منطقهشان، در دوران قاعدگی با انواع عفونتها روبرو میشود.
"من خودم مجبور شدم مالداری کنم و با استفاده از شیر مالها روغن و قروت جور میکنم. زندهگی ما را این گونه تیر میکنیم. شوهرم بیکار به خانه نشسته است."
عزیزه به رادیو آزادی گفت: "در قریه نه دوا است، نه کلینیک است. هیچی نیست. همگی ما مریض هستیم. پول نداریم خودمان را تداوی کنیم که یک مواد بهداشتی چیزی به خودمان بگیریم. زمانی که ما عادت ماهوار میشویم، هیچ نوع مواد بهداشتی به دسترس ما قرار ندارد. نه مواد بهداشتی داریم، نه دوا. وضعیت صحی ما خیلی خراب است چون نمیتوانیم به مشکلاتمان از لحاظ صحی و بهصورت درست رسیدگی کنیم."
این زن روستایی که دو فرزند دارد، میگوید که شوهرش در زمان حکومت جمهوری مخلوع در یکی از مکتبهای روستایی در غرب افغانستان بهعنوان صفاکار ایفای وظیفه میکرد، اما پس از روی کار آمدن طالبان، بدون هیچ دلیلی از کار اخراج شد.
او افزود: "متأسفانه مشکلات قاعدگی باعث عفونتهای شدید شده که وضعیت صحی ما را خیلی خراب کرده است. قبلاً شوهرم یک چند روپیه معاش داشت. به مشکلاتمان خوب رسیدگی میتوانستیم. حالا پول و نانی نداریم که بخریم و بخوریم. هزار نوع مریضی سر ما و اولادهای ما میآید و کاری هم از دستمان ساخته نیست."
نگار، ۴۵ ساله، زن دیگری از جنوب غرب افغانستان است که مشکلات مشابهی دارد.
او میگوید: "فعلاً وضعیت اقتصادی ما خیلی خراب است. وقتی مریض میشویم، پولی برای تداوی خود نداریم. نمیتوانیم خود را تداوی کنیم، خصوصاً حالت قاعدگی که هر ماه سه تا هفت روز ما را اذیت میکند. هیچ مواد بهداشتی هم نداریم. کلینیک هم به قریه ما نیست. ولسوالی و شهر هم از ما دور است. نمیتوانیم که برویم و خود را تداوی کنیم. متأسفانه بهخاطر مشکلات اقتصادی به مشکلات صحی زیادی روبرو شدهایم، بهخصوص به عفونت و دیگر مشکلات. مشکلات صحی ما را صد برابر کرده است. ماهایی که در دوردستها زندگی میکنیم، شاید زنان زیادی باشند که مثل من از مشکلات رنج ببرند، ولی کسی صدای آنها را نمیشنود."
شوهر و پسر نگار در زمان جمهوری مخلوع عضو نیروهای امنیتی بودند و حالا در ایران کارگری میکنند.
یک فعال حقوق زنان در غرب افغانستان که به دلیل مشکلات امنیتی نخواست نامش فاش شود، به رادیو آزادی گفت که از زمانی که طالبان به قدرت بازگشتهاند، نهتنها زنان روستایی، بلکه زنان شهری نیز به دلیل مشکلات اقتصادی از دسترسی به خدمات بهداشتی محروم شدهاند.
"در سه سال گذشته زنان و مردان و بیشتر شهروندان با مشکلات جدی اقتصادی روبرو هستند. نهتنها زنان روستا نشین، بلکه زنان شهر نشین نیز با این مشکل روبرو هستند و متأسفانه به خودشان رسیدگی کرده نمیتوانند. وقتی عادت ماهوارشان فرا میرسد، هیچ مواد لازمهٔ بهداشتی در دسترس ندارند و این باعث میشود که زنان به امراض گوناگونی عفونی دچار شوند. بناءً، خواست ما از حکومت امارت اسلامی، موسسات و نهادهایی که در این بخش (صحت) کار و فعالیت دارند، این است که حداقل ساخت یک شفاخانه و یا کلینیک در مناطق دوردست را فراهم کنند و همچنان امکانات بهداشتی رایگان در دسترس خانمها قرار دهند."
این فعال حقوق زنان افزود که برای زنان باید فرصتهای شغلی نیز فراهم شود.
"خواهش ما این است که برای زنان در سراسر کشور فرصت کار و اشتغالزایی فراهم شود. بدون شک اگر اقتصاد خانوادهها بهتر باشد، بیشتر برای صحتشان تلاش میکنند. همچنان اگر اقتصاد خانوادهها پایین باشد، بدون شک اطفال ناسالم به جامعه تحویل میدهند و این واقعاً نگرانکننده است."
مشکلات صحی از جمله کمبود دارو و کلینیک در روستاها و ولسوالیهای افغانستان از گذشته وجود داشته است، اما مردم میگویند که در بیش از سه سال گذشته و با بازگشت طالبان به قدرت، مشکلاتشان چند برابر شده و فقر و بیکاری بهشدت افزایش یافته است.
بسیاری از زنان روستایی مانند عزیزه که اکنون با مشکلات اقتصادی و صحی دست و پنجه نرم میکنند، چنین خواستهای دارند:
"طالبان و موسسات کمکمان کنند یگان کلینیک به قریهٔ ما بسازند که مشکلات ما روزبهروز بیشتر شده میرود."