جانشین فرماندهی انتظامی سیستان و بلوچستان ایران از بازداشت نزدیک به ۱ هزار و ۵۰۰ اتباع غیر مجاز یا مهاجرغیر قانونی افغان در هفتهٔ گذشته، در این ولایت خبر داده است.
صدها مهاجر افغان در هفتهٔ گذشته در ولایت سیستان بلوچستان ایران بازداشت شده‌اند.
برخی از رسانه‌های ایران از جمله خبرگزاری ایرنا به روز یک‌شنبه ۱۵ سپتمبر به نقل از علی‌رضا دلیری، جانشین فرماندهٔ ولایت سیستان بلوچستان ایران گزارش داده که گفته در یک هفتهٔ گذشته ۱ هزار و ۴۹۴ اتباع غیر مجاز را بازداشت کرده‌اند.
دلیری در مصاحبه با این خبرگزاری گفته که پولیس سیستان و بلوچستان در بخش اجرای طرح «هجرت و مطالبات مردمی شناسایی و دستگیری اتباع بیگانهٔ غیر مجاز (غیرقانونی)» را در اولویت کاری خود قرار داده‌اند.
به گفتهٔ او همهٔ افراد بازداشت شدهٔ تبعهٔ کشور «همسایه» بوده که بدون اسناد و داشتن مجوز وارد ایران شده بودند.
رسانه‌ها و مقام‌های ایرانی اکثراً اصطلاح اتباع غیر مجاز را در مورد افغان‌های مهاجر فاقد اسناد به‌کار می‌برند.
درعین حال برخی از مهاجران افغان ادعا می کنند که اعضای خانواده شان در ولایت سیستان و بلوچستان ایران بازداشت شده اند.
ستاره امیری، مهاجر افغان در آن کشور در صحبت با رادیو آزادی مدعی شد که برادر اش از سوی پولیس در قریه میرجاوهٔ سیستان بلوچستان بازداشت شده است.
«برادرم با خانوادهٔ خود در سیستان و بلوچستان زندگی می‌کرد، من به تهران هستم، چند روز می‌شود که برایم خبر رساندند برادرم از سوی پولیس زندانی شده، اما از وضعیت‌اش اطلاعی ندارم نمی‌دانم در کدام اردوگاه است، به افغانستان اخراج شده یا داخل ایران است، در وضعیت بی‌خبری قرار داریم.»
همچنان حسیب یوسفی افغانی که پس از بازداشت در سیستان و بلوچستان همراه با ماما و برادر اش از ایران اخراج و به ولایت نیمروز برگشت داده شده ، در این مورد به رادیو آزادی گفت:
«من و خانواده‌ام را گرفتند به اردوگاه بیرژن بردند، آنجا چند خانوادهٔ دیگر هم بود، گفتند برای انتقال ما پول باید برای شان بدهیم کرایهٔ سه صد تومان نفر بود تا اردوگاه زاهدان، اما از ما هفت صد تومن گرفتند، در اردوگاه زاهدان هم با ما بدرفتاری کردند که شما افغانی کثافت چرا به کشور ما آمدید، مبایل و پول‌های ما را گرفتند، از آنجا شهرداری بردند و نفر هفت الی هشت‌صد گرفتند و اخراج شدیم.»
درعین حال برخی از مهاجران افغان در سیستان و بلوچستان می‌گویند، پس از بازداشت از سوی پولیس مورد بدرفتاری قرار گرفته و اخراج شده‌اند.
حسیب یوسفی افغان که پس از بازداشت در سیستان و بلوچستان همراه با ماما و برادرش به ولایت نیمروز اخراج شده، در این مورد به رادیو آزادی گفت: «من و خانواده‌ام را گرفتند به اردوگاه بیرژن بردند، آنجا چند خانوادهٔ دیگر هم بود، گفتند برای انتقال ما پول باید برای‌شان بدهیم. کرایهٔ سه‌صد تومان نفر بود تا اردوگاه زاهدان، اما از ما هفت‌صد تومان گرفتند، در اردوگاه زاهدان هم با ما بدرفتاری کردند که شما افغانی کثافت چرا به کشور ما آمدید. موبایل و پول‌های ما را گرفتند، از آنجا شهرداری بردند و نفر هفت‌صد الی هشت‌صد تومان گرفتند و اخراج شدیم.»
اخراج روزافزون مهاجران افغان از ایران درحالی صورت می‌گیرد که این کشور در حال بررسی طرحی در مورد اخراج مهاجران افغان است.
قرار است در چهارچوب این طرح هزاران افغان که فاقد اسناد اند از آن کشور اخراج شوند.
احمد رضا رادان، رئیس نیروی انتظامی ایران پیش از این اعلام کرده بود که تا پایان سال روان نزدیک به دو میلیون اتباع خارجی غیر مجاز (غیرقانونی) را از ایران اخراج خواهند کرد.
ایران همچنان علاوه‌بر اخراج مهاجران افغان، آن‌ها را در بسیاری مناطق از خدمات شهری، تحصیلی، صحی، بانکی و کاری نیز محروم کرده است.
تعدادی از مهاجران افغان در ایران همچنان شاکی‌اند که حکومت ایران کودکان‌شان را در مکاتب آن کشور اجازهٔ ثبت‌نام نمی‌دهد.
از سوی هم در کرمان ایران برخی از مهاجران افغان ادعا کرده‌اند که بر فروش نان خشک در نانوایی‌ها به مهاجران افغان نیز محدودیت وضع شده است.
این درحالی‌ست که سازمان بین‌المللی مهاجرت (آی او ام) نیز روز یک‌شنبه گزارش داده که ۵۰ هزار و ۶۳۹ نفر از افغانستان از اول الی هفتم سپتمبر به ایران و پاکستان رفته‌اند و در همین مدت ۷۱۰ هزار نفر دیگر از این کشورها به افغانستان برگشته‌اند.
به اساس گزارش آی او ام، ۵۷ درصد از بازگشت‌کنندگان از ایران اخراج شده‌اند و ۳۷ درصد داوطلبانه و ۲۳ درصد نیز به علت مشکلات اقتصادی به افغانستان برگشته‌اند.
