خبرنگاران افغانستان در تبعید در اروپا و آمریکای شمالی اعلام کردهاند که حکومت طالبان در سه سال گذشته ۳۰۹ خبرنگار و کارمند رسانهای را بازداشت کردهاند.
بر اساس اعلامیه این نهاد، تعداد بازداشتشدگان تأییدشدهٔ بخش رسانهها در طول سه سال حکومت طالبان سه برابر بیشتر از تعداد کل بازداشتشدگان در بخش رسانه در کل دورهٔ ۲۰ سالهٔ نظام جمهوری در افغانستان است.
خبرنگاران تبعیدی هشدار میدهند که افزایش خشونت در برابر خبرنگاران و جامعه رسانهای در کشور در حال تبدیل شدن به یک "فاجعه حرفهای" است.
بر اساس این اعلامیه، یافتههای این نهاد نشان میدهد که طالبان در سه سال گذشته ۶۹ خبرنگار و کارمند رسانهای را بهطور مداوم در زندان نگه داشتهاند. همچنین، بسیاری از کارمندان رسانهای پس از بازداشت، از گزارش و ثبت نامشان در بانکهای اطلاعاتی خودداری کردهاند.
در این اعلامیه آمده است که تعداد بازداشتشدگان در سه سال حاکمیت طالبان سه برابر بیشتر از کل بازداشتشدگان در ۲۰ سال دورهٔ نظام جمهوری مخلوع در افغانستان بوده است. این نهاد همچنین گزارش میدهد که تنها در پنج ماه نخست سال جاری خورشیدی ۱۱۷ مورد خشونت در برابر خبرنگاران ثبت شده است که نشاندهنده افزایش ۸۰ درصدی خشونت نسبت به دو سال گذشته است.
بر اساس اعلامیه، در سال ۱۴۰۱ هر روز یک مورد خشونت و در سال ۱۴۰۲ هر سه روز یک مورد خشونت در برابر خبرنگاران ثبت شده است. این نهاد ابراز نگرانی میکند که این افزایش خشونت در برابر خبرنگاران و جامعهٔ رسانهای به یک "فاجعهٔ حرفهای" تبدیل خواهد شد.
این نهاد همچنین اعلام کرده که کمتر از ۳۵ درصد رسانههای ایجادشده در نظام جمهوری هنوز فعالیت دارند و بسیاری از آنها به دلیل محدودیتهای بهوجود آمده در زمان حاکمیت طالبان دروازههایشان را بستهاند. بهطور خاص، تنها در ولایت ننگرهار در یک روز فعالیت ۱۷ رسانه متوقف شده است.
در ادامه اعلامیه آمده است که از ۱۸۰۰ کارمند رسانهای و خبرنگار زن در نظام جمهوری، تنها ۵۰ نفر از آنها تحت محدودیتهای شدید طالبان به کار خود ادامه دادهاند.
با وجود این، خبرنگاران افغان در تبعید از وضعیت پیشآمده در سه سال گذشته ابراز نگرانی کردهاند. یکی از خبرنگاران زن افغان، که به دلیل مشکلات امنیتی نخواست نامش فاش شود، به رادیو آزادی گفت که به دلیل فشارها و تهدیدهای طالبان مجبور به کنارهگیری از کار خبرنگاری شده است.
همچنین، یکی از خبرنگاران مرد با بیان اینکه تهدیدها و بدرفتاریهای طالبان اعتماد بین رسانهها و حکومت را خدشهدار کرده، گفت: "سه سال گذشته با نوعی از حکومتداری دیکتاتوری مواجه بودهایم که در این شرایط خبرنگاران و رسانهها بیشترین تهدید را از جانب حکومت دریافت کردهاند و این سبب شده که آزادی بیان در سه سال گذشته در موقعیتی بحرانی قرار گیرد."
با این حال، مرکز خبرنگاران افغانستان اعلام کرده که وضعیت خبرنگاران و رسانهها در این سه سال بهشدت اسفناک شده است. سمیه ولیزاده، مسئول کمیته ارتباطات و دادخواهی مرکز خبرنگاران افغانستان، به رادیو آزادی گفت که اگر این وضعیت ادامه یابد، احتمال متوقف شدن فعالیتهای رسانههای باقیمانده و خبرنگاران نیز وجود دارد.
این در حالی است که امروز سه سال از حاکمیت طالبان بر افغانستان میگذرد و طالبان همواره گفتهاند که از فعالیت رسانهها بر اساس منافع ملی حمایت میکنند. طالبان همچنین اعلام کردهاند که هیچ خبرنگاری به خاطر فعالیت رسانهایاش بازداشت نشده و بسیاری از رسانهها به دلیل مشکلات اقتصادی و نبود حمایت مالی بسته شدهاند، نه به خاطر محدودیتهای طالبان.