همزمان با دوازدهم آگست، روز جهانی جوانان، جوانان افغان از زندگی در کشوری میگویند که فراز و نشیبهای بیشماری را تجربه کرده و این تحولات بر زندهگی آنها سایه افگنده است. آنان میگویند که در طول سه سال گذشته، تغییرات سیاسی و روی کار آمدن دوبارۀ حکومت طالبان، نهتنها فرصتها و دستاوردهای محدود ۲۰ سال گذشته را از آنها سلب کرده، بلکه روزگارشان را به مراتب دشوارتر از قبل ساخته است.
نورالله، جوان ۲۰ سالهای از ولایت خوست، یکی از بسیاری از جوانان افغان است که به دلیل فشارهای اقتصادی نتوانسته تحصیلاتاش را ادامه دهد:
"از صنف دوازدهم فارغ شدم و یک سال پوهنتون رفتم، ولی به دلیل وضعیت بد اقتصادی نتوانستم ادامه بدهم، من قبلاً در ثبتنام پاسپورت کار میکردم و روز ۲۰۰ افغانی میگرفتم اما اکنون بیکار هستم، کار نیست."
بلال کیهان که از رشتۀ حقوق و علوم سیاسی فارغ شدهاست، میگوید که قبل از حکومت طالبان، آنان میتوانستند فعالیتهای مدنی داشته باشند و برای رشد مهارتشان کار کنند، اما اکنون در بیسرنوشتی به سر میبرد.
بلال به رادیو آزادی میگوید:
"ما در ادارۀ پیشین فعالیتهای مدنی داشتیم، اما وقتی حکومت طالبان آمد، نهتنها که این فعالیتها را منع کردند، حتی در رسانههای اجتماعی نمیتوانیم بهعنوان یک جوان بنویسیم و افکار خود را بیان کنیم. ما همیشه قربانی همه شرایط بودیم."
شپوژمی، دختریکه میگوید با سرکوبهای طالبان در سه سال زندگی زیر حاکمیت دوبارۀشان آرامش روحی و روانیشان برهم خورده است:
"دختران افغان با مشکلات روحی و روانی مواجه شدهاند. هر روز آنها امیدوارند که با بیدار شدن از خواب، خبری از بازگشایی مکاتب و پوهنتونها یا خبری از اجازۀ کار و وظیفه را بشنوند."
این درحالیست که پس از روی کار آمدن حکومت طالبان، زنان و دختران جوان از بسیاری از حقوقشان محروم شدهاند. پسران نیز ناامیدتر از قبل تحت فشارهای بیشتر اقتصادی قرار گرفتند. پیش از این نیز برخی از جوانان به رادیو آزادی گفته بودند که برای کار به کشورهای همسایه مهاجرت کردهاند.
بر اساس اطلاعات ادارۀ ملی احصائیه و معلومات حکومت طالبان که ماه گذشته با انتشار نتایج یک نظرسنجی اعلام شد، ۵۴.۴ درصد جمعیت افغانستان را افراد زیر ۱۸ سال تشکیل میدهد.
سید کمال سادات، معین پیشین امور جوانان وزارت اطلاعات و فرهنگ جمهوری مخلوع میگوید وضعیت جوانان در افغانستان نگرانکننده است.
به بیان او، جوانان به دلیل کمبود فرصتهای تحصیل، کار، رشد و مشارکت، با مشکلات زیادی مواجه هستند.
او هشدار میدهد که اگر به جوانان توجه جدی نشود، خطراتی همچون افزایش استفاده از مواد مخدر، جذب آنها به گروههای تروریستی و مهاجرتهای غیرقانونی آنان را تهدید میکند:
"اگر از نیروی جوان به طور درست و مناسب استفاده شود، افغانستان در تمام زمینهها پیشرفت خواهد کرد و جوانان قادر خواهند بود در بخشهای مختلف به توسعۀ کشور کمک کنند. با توجه به جوانان، آنها به خانواده و جامعهشان اثرگذار خواهند بود."
این جوانان در حالی از مشکلات اقتصادی و بیکاری شکایت دارند که حکومت طالبان در کنفرانس ملی کار که اوایل ماه اسد برگزار شده بود، ادعا کردند که حکومتشان تا حدودی مشکل کار را حل کردهاند.
این درحالیست که برنامۀ جهانی غذا میگوید: «سرمایهگذاری بالای جوانان، سرمایهگذاری بالای آینده است.»
بخش افغانستانِ این ادارۀ سازمان ملل متحد امروز یکشنبه ۱۲ آگست به مناسبت روز بینالمللی جوانان در شبکۀ اکس (توییتر سابق) خود افزوده است که بیش از ۷۰۰ هزار دختر و پسر در افغانستان هر صبح در مکتب غذا دریافت میکنند و این به آنان کمک میکند تا روی آموختن بهتر تمرکز کنند. این درحالیست که سازمان ملل متحد همهساله از روز دوازدهم آگست بهعنوان روز جهانی جوانان تجلیل میکند.
شعار امسال این سازمان برای این روز «از کلیکها تا پیشرفت: مسیرهای دیجیتال جوانان برای توسعۀ پایدار» است. ملل متحد در وبسایت خود نوشته است که جوانان نقش مهمی در نوآوریهای دیجیتالی دارند، اما در کشورهای کمتر توسعهیافته دسترسی جوانان، خصوصاً زنان به دیجیتال و اینترنت بسیار کم است. بخش زنان ملل متحد نیز در صفحۀ اکس (توییتر سابق) خود امروز نوشته که تنها ۲۰ درصد زنان در کشورهای با درآمد کم به اینترنت دسترسی دارند.