شماری از تاجران افغان میگویند مسدود ماندن گذرگاه تورخم به روی لاریهایی که رانندهگان آن فاقد سند ورود مؤقت (تاد) هستند، در یک هفته گذشته خسارات هنگفتی را به آنان وارد کردهاست.
آنان میگویند صدها هزار افغانی خساره دیدهاند و همچنان رانندههایی که سند موقت «تاد» را با خود دارند، کرایۀ انتقال اموال به پاکستان را بیش از دو برابر افزایش دادهاند.
بشیر احمد که بیش از ۲۰ سال میشود کاروبار خرید و صادرات میوه و سبزی را میکند، شکایت دارد که با الزامی شدن سند ورود مؤقت (تاد) برای رانندهها، مشکلاتش بیشتر شده و خسارات هنگفتی در یک هفته گذشته به او وارد شدهاست.
بشیر احمد در صحبت با رادیو آزادی گفت که همزمان با ایجاد این مشکل، کرایۀ انتقال اموال نیز بیش از دو برابر افزایش یافته است:
"پیش از این از غزنی تا پشاور یک موتر را به ۲۵۰ هزار کلدار کرایه میکردیم، اما امروز به ۶۵۰ هزار کلدار کرایه کردیم، این برای ما بسیار قیمت تمام میشود. از وقتیکه مسئلۀ «تاد» پیش آمده است، من تا اکنون ۳۵ لک افغانی تاوان کردهام."
او افزود، رانندههایی که سند مؤقت «تاد» را با خود دارند، تقاضای کرایۀ بلند میکنند و از اینکه تعدادشان کم است و میوه و سبزیشان خراب نشود، از مجبوریت کرایۀ گزاف پرداخت میکنند.
رفیعالله، تاجر دیگر نیز شکایت مشابهی دارد و میگوید تنها به موترهایی اجازۀ عبور به پاکستان داده میشود که سند (تاد) را با خود داشته باشند: "رانندههایی که سند مؤقت داشته باشند میتوانند رفتوآمد کنند، اما رانندههایی که این سند را نداشته باشند، رفتوآمد کرده نمیتوانند. به همین خاطر اموال متوقف مانده و تاجران به میلیونها افغانی خساره دیدهاند."
اتاق تجارت و سرمایهگذاری ننگرهار با تأیید این مشکلات میگوید که روزانه میلیونها افغانی به تاجران و بخش ترانسپورت در دو طرف گذرگاه تورخم زیان وارد میشود.
مخلص احمد، عضو هیئت مدیرۀ این اتاق روز پنجشنبه به رادیو آزادی گفت: "از اینکه بر اساس تفاهم میان حکومتهای افغانستان و پاکستان، داشتن سند «تاد» لازمی خوانده شدهاست و از اول اگست قابل تطبیق است، متأسفانه که یک تعداد رانندهها و کلینرها قادر نشدهاند که این سند را به دست بیاورند. در هر دو طرف به صدها لاری ایستاده است، این نهتنها برای ترانسپورت، بلکه برای تاجران هم زیان است، این بالای مارکیت تأثیر مستقیم کردهاست."
بر اساس معلومات مسئولان، «تاد» یک سند موقت است که بر اساس تفاهم افغانستان و پاکستان به رانندههای موترهای باربری داده شده و بهجای داشتن پاسپورت و ویزه استفاده میشود.
مدت زمان اعتبار آن برای بار اول شش ماه است و نیاز به تمدید دارد.
مسئولان اتاق تجارت و سرمایهگذاری علت توقف این موترها و مسدود شدن گذرگاه تورخم را پایان یافتن مدت اعتبار قرارداد موقت سند «تاد» عنوان کردهاند.
مقامات پاکستان نیز قبلاً گفتهاند که آنها برای تأمین امنیت و جلوگیری از رفتوآمد شورشیان از گذرگاه تورخم و سایر مسیرهای سرحدی با افغانستان، داشتن این سند را اجباری اعلام کردهاند.