ادارۀ سرمفتش خاص ایالات متحدۀ امریکا در امور بازسازی افغانستان (سیگار) اعلام کرده که این کشور از اگست سال ۲۰۲۱ به اینسو، ۲۰،۷۱ میلیارد دالر به افغانستان کمک کردهاست.
سیگار روز سهشنبه ششم اگست با بازنشر گزارش تازهاش گفته که در مجموع این پول صرف کمکهای بشردوستانه، پروسه انتقال افغانها، جابجایی و اسکان مهاجران شده و شامل انتقال ۳،۵ میلیارد دالر پول دارایی منجمد شده مربوط به بانک مرکزی افغانستان است که به صندوق امانی افغانستان در سویس انتقال شدهاست.
در ادامۀ این گزارش بدون آنکه جزئیات بیشتر ارائه شود آمده که بخش از این پولهای امریکا همچنان در زمینههای "عملیات سازمانی" و "امنیتی" مصرف شدهاست.
بر اساس این گزارش، از این میان نزدیک به سه میلیارد دالر مربوط به بودجۀ کمکهای بشردوستانه بوده که از طریق سازمانهای بینالمللی از اکتوبر سال ۲۰۲۱ تا پایان ماه جون ۲۰۲۴ در افغانستان استفاده شدهاست.
سیگار درحالی در مورد نزدیک به ۲۱ میلیارد دالر کمک ایالات متحدۀ امریکا به افغانستان گزارش میدهد که شماری از افراد نیازمند به کمک در افغانستان میگویند همچنان در وضعیت وخیم اقتصادی بسر میبرند و تا کنون هیچ کمکی دریافت نکردهاند.
دو بانو باشندهگان ولایت کابل و پروان که نخواستند نامهای شان در گزارش گرفته شود به رادیو آزادی میگویند:
"بسیار مشکلاتام زیاد است، خودم مریض هستم، در خانۀ کرایی زندهگی میکنم، پنج ماه کرایۀ خانه را قرضدار هستم، پسرم هم مریض است و شوهرم تقاعد کرده هیچ کدام عایدی ندارم و تا حال هیچ کمکی هم نشدهاست."
"هیچ کمکی دریافت نکردهایم، سه طفل مریض دارم، وضعیت اقتصادم بیحد بد شدهاست، یعنی ای کاش خداوند هیچ غریب را خلق نمیکرد."
پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان در افغانستان تا اکنون، ایالات متحدۀ امریکا بزرگترین کنندۀ کمکهای بشری افغانستان شمرده میشود.
قبلاً بانک مرکزی افغانستان تحت کنترل طالبان، رسیدن بستههای ۴۰ میلیون دالری کمکهای نقدی به هدف کمکهای بشردوستانه از جانب امریکا را هفتهوار گزارش میداد، اما از مدتی به اینسو از رسیدن بستههای پول نقد هفتهوار گزارش ندادهاست.
شماری از آگاهان اقتصادی در پاسخ به اینکه چرا با وجود چنین کمکهای هنگفت به افغانستان تغییری در وضعیت این کشور ایجاد نمیشود؟ میگویند که زمینۀ اقدام اساسی برای بهبود وضعیت اقتصادی افغانستان که نیازمند یک بستر مناسب سیاسی و مشروعیت بینالمللی است، فراهم نیست.
آذرخش حافظی یکی از این آگاهان میگوید، کمکهای بشردوستانه برای رفع مشکلات روزمره است، اما مشکلات روزافزون از جمله حوادث طبیعی، اخراج گروهی مهاجرین از کشورهای همسایه و افزایش نفوس، باعث دوام فقر و بیکاری در افغانستان میشود.
آقای حافظی به رادیو آزادی در این مورد گفت:
"وقتی یک تغییر مثبت در زندهگی مردم میآید که سرمایهگذاریهای بزرگ صورت بگیرد، کار در بخش صنعت، پروسس مواد معدنی، در بخش زراعت مدرنیزه و میکانیزه و همچنان مهار آبها و ایجاد بندها کارهای صورت بگیرد، در آن صورت وضعیت زندهگی مردم تغییر خواهد کرد."
شماری از منتقدان استدلال میکنند که توقف این کمکها میتواند حکومت طالبان را تحت فشار قرار دهد.
این درحالیست که سیگار یک هفته پیش در یک گزارش ربعوار خود گفت که حکومت طالبان به نوعی از این کمکهای بشردوستانۀ امریکا و سازمان ملل متحد در افغانستان سود برده و بهرهمند میشود.
حکومت طالبان اما همواره تأکید کرده که هیچ مداخلهیی در بخش کمکهای بشردوستانه برای مردم افغانستان ندارد.
وزارت خارجۀ ایالات متحدۀ امریکا و همچنان سازمان ملل متحد نیز رسیدن این کمکها به دست طالبان را رد کرده و گفته که برای برنامۀ امدادی و کمک به افغانهای نیازمند هزینه میشود.