بسته شدن گذرگاه تورخم یکبار دیگر صدها تاجر افغان و رانندۀ موترهای باربری حامل میوه و سبزی را نگران ساخته است.
آنها میگویند این گذرگاه از ساعت ۱۲ شب پنجشنبه به روی عبور موترهای باربری مسدود شد که مشکلات زیادی را برای آنان بار آورده است.
شیر آغا احمدزی، یکی از رانندههایی که سند «تاد» و موتر باربریاش در گذرگاه تورخم متوقف مانده، روز پنجشنبه به رادیو آزادی گفت که میوههایی را که میخواست از افغانستان به پاکستان انتقال دهد، نزدیک به خراب شدن است.
"به نام تاد یک کاغذ است. این کاغذ زود جور نمیشود، پنج الی شش صد دالر میگیرند. اگر رشوت بدهی، کارت انجام میشود، اما اگر ندهی نمیشود. موترهای میوه ایستاده است، همهاش خراب میشود. نه افغانستان پرسانش را میکند و نه هم پاکستان. همه باغبانان افغانستان تباه میشوند."
رفیعالله، یک تاجر میوه، به رادیو آزادی میگوید اگر گذرگاه تورخم باز نشود، میلیونها افغانی متضرر خواهد شد.
او افزوده که رانندههای موترهای باربری او سند «تاد» ندارند، اما ویزه و پاسپورت دارند.
"صادرات زردالو داریم. دو موتر من را متوقف کرده، از دوازهٔ شب تا حال دروازه را مسدود کرده. رانندگان با وجودی که اسناد هم دارند، اما دروازه را مسدود کردهاند. پاکستان گفته بود که رانندگان که ویزه و پاسپورت دارند، اجازهٔ عبور را دارند. حال رانندگان که اسناد دارند، اما موترها متوقف است و تاجر به میلیونها پیسه متضرر میشود."
براساس معلومات مسئولان، «تاد» یک سند موقت است که به اساس تفاهم افغانستان و پاکستان برای رانندههای موترهای باربری داده شده و بهجای داشتن پاسپورت و ویزه استفاده میشود. مدت زمان اعتبار آن برای بار اول شش ماهه است و نیاز به تمدید دارد.
مسئولان اتاق تجارت و سرمایهگذاری علت توقف این موترها و مسدود شدن گذرگاه تورخم را پایان یافتن مدت اعتبار قرارداد موقت سند (تاد) عنوان میکنند.
مخلص احمد، عضو هیئت مدیرهٔ اتاق تجارت و سرمایهگذاری ولایت ننگرهار، میگوید براساس تفاهم در نشستهایی که از ۲۵ الی ۲۷ ماه مارچ سال روان میلادی میان وزارت صنعت و تجارت حکومت طالبان و هیئت وزارت صنعت و تجارت پاکستان صورت گرفته بود، هیچ رانندۀ موترهای باربری بدون داشتن سند تاد نمیتواند از گذرگاه تورخم عبور کند.
او به رادیو آزادی گفت آخرین مهلت ۳۱ جولای برای رانندهگان تعیین شده بود تا اسنادشان را تمدید کنند.
"رفت و آمد به روی آنعده لاریها و رانندگانی که سند تاد یا موقت را به دست نیاوردهاند، از طرف هر دو کشور اجازه داده نمیشود و راه به رویشان مسدود است."
از سوی هم خانجان الکوزی، مسئول اتاق مشترک تجارت افغانستان و پاکستان، میگوید امیدوار است برای آخرین بار بدون داشتن سند تاد برای رانندگان اجازه عبور از گذرگاه تورخم داده شود.
"این بسیار یک مشکل جدی است. در این بخش هم حکومتها و هم سکتور خصوصی و ترانسپورت مسئولیت دارند تا وظایفشان را به وقت و زمان انجام بدهند. ما زیاد کوشش کردیم، این مشکل حل نشد. ما به رانندگان بارها گفتیم کسانی که سند تاد ندارند نباید مال بار کنند، اما هنگام بار کردن میگویند سند داریم. وقتی آنجا میرسند، سند ندارند و آنجا گروگان میمانند. امیدواریم برای آخرین بار به این موترها اجازه داده شود."
به اساس معلومات مسئولان در این بخش، تا اکنون ۱۴۰۰ رانندهٔ موتر باربری از افغانستان و ۱۰۰۰ راننده موتر باربری از پاکستان این سند را دریافت کردهاند.
گذرگاه تورخم درحالی به روی رانندگان موترهای باربری به علت نداشتن سند تاد (TAD) مسدود شده که در ماه سرطان سال روان تعرفههای گمرکی نیز از سوی پاکستان بر تاجران افغان افزایش یافته بود که آن زمان نیز این گذرگاه به روی موترهای باربری مسدود شده و تاجران دست به اعتراض زده بودند.
این نخستین بار نیست که گذرگاه تورخم به روی موترهای باربری حامل میوه و سبزیجات متوقف مسدود میشود. پیش از این نیز به دلایل مختلف بارها این گذرگاه به روی رانندگان موترهای باربری حامل کالاهای تجارتی مسدود شده که مشکلات بیشمار و قابل توجهی را برای تاجران بهبار آورده است.