پلوشۀ ۳۸ ساله باشند، شهر کابل که مادر چهار فرزند است، او میخواست بخاطر مریضی دختر خوردسالاش صبح روز جمعه از راه تورخم به پاکستان برود، اما با رسیدن وی دروازۀ این گذرگاه به روی مسافرین دو طرف مسدود شد.
به گفتۀ پلوشه، با وجود این که با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم میکند، ناگزیر است که بخاطر تداوی دخترش به پاکستان برود:
"تقریباً یک سال میشود که دخترم مریض است، در افغانستان زیاد تداوی کردیم، اما نتیجه نداد و داکتران اینجا گفتند، باید بخاطر تداوی پاکستان ببرید طفل تان را، به بسیار مشکل پاسپورت گرفتیم، نسبت به مشکلات اقتصادی و بیکاری که داشتیم ویزه را هم گرفتیم، اما بدبختانه آنجا {تورخم} که رفتیم راه بسته شد."
پلوشه میگوید که یک بار دیگر هم با پاسپورت و ویزه تا گذرگاه تورخم رفته بود، اما با دست خالی برگشت.
بسته شدن گذرگاه تورخم تنها برای مسافرین و بیمارداران مشکل ساز نیست، بلکه برخی از تاجران افغان هم میگویند که هر از گاهی با بسته شدن این گذرگاه، با مشکلات زیادی مواجه میشوند.
میرویس خان، یکی از تاجران که حدود هشت سال میشود محصولات زراعتی افغانستان را به پاکستان صادر میکند، میگوید، به دلیل بسته شدن گذرگاه تورخم، سال گذشته ضرر کرده و امسال هم با مشکلات زیادی مواجه است:
"همه ساله راه تورخم در وقت مهم به روی ما تاجران بسته میشود تا هنوز به مشکل ما رسیدگی نشده، گاهی اوقات از طرف پاکستان تعرفههای گمرکی بلند میرود و یا به یک گپ کوچک راه را بسته میکنند که ما تاجران زیاد ضربه میخوریم. سال گذشته هم به دلیل بسته شدن راه به روی موترهای تجاری، ما ضرر کرده بودیم امسال هم همین قسم شده، اگر حکومت امارت اسلامی یک راه بدیل را برای صادرات پیدا کند بسیار خوب میشود."
گذرگاه تورخم روز جمعه به دلیل انتقال ادارۀ مهاجرت به ساختمان جدید از سوی حکومت پاکستان، به روی مسافران و بیماران مسدود شده بود، اما موترهای باربری اجازۀ رفت و آمد از این گذرگاه را داشتند.
میرویس خان: مه ساله راه تورخم در وقت مهم به روی ما تاجران بسته میشود تا هنوز به مشکل ما رسیدگی نشده
جان آقا نوید، سخنگوی اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان میگوید، با بسته شدن گذرگاه تورخم تاجران با مشکلات جدی مواجه میشوند و حتا میوهها و سبزیجات صادراتی تاجران در این گذرگاه فاسد میشود. او به رادیو آزادی گفت:
"هر بار که هر بندر و هر مسیر که مسدود میشود، طبیعی است که تاجران ما متضرر میشوند و نمیتوانند اموالشان را به وقت معین، با قرار دادی که با جانب مقابل صورت گرفته برسانند و از جانب دیگر هرگاه اقلام تولیدی افغانستان میوهجات تازه و سبزیجات باشد، وقتی که راهها مسدود شود، در راه طبیعی است که آنها فاسد میشوند و از بین میروند و این یک ضرر بسیار بزرگ برای تاجران، تولیدکنندگان، باغ داران، دهقان و زارعین است و در مجموع تمام مردم افغانستان."
او گفت که در حال حاضر راه تورخم به روی تمام موترهای مسافربری و باربری باز است، اما مشکلات تعرفهها برای تاجران پابرجاست:
"فعلاً وقتی که تعرفهها را پاکستان بلند برده، تکسها را بلند برده، نمیتواند به همان قیمت برسانند به بازارها، این یک مشکل بزرگ است، امیداوار هستیم که حل شود."
سخنگوی اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان گفت که در بیشتر موردها مشکلات موجود بر سر راه تجارت از طریق اتاق تجارت مشترک افغانستان و پاکستان حل میشود.
احمد سعیدی، آگاه سیاسی و دیپلومات پیشین افغانستان در پاکستان میگوید، گذرگاه تورخم بیشتر به دلیل مشکلات در روابط سیاسی بسته میشود و در بیشتر موردها مردم متضرر میشوند:
"روابط حکومتهای گذشته با پاکستان حسنه نبوده و حالا هم حسنه نیست، تا وقتی که ما معضلات عمیق و همه جانبه را که پاکستان از افغانستان میخواهد، حل و فصل نکنیم، این روابط پا برجا نخواهد ماند، بستن بنادر زیادتر جنبۀ اقتصادی ندارد، زیادتر جنبۀ سیاسی دارد، تولیدات پاکستان در افغانستان خریدار دارد، پاکستان مجبور است. تولیدات پاکستان را بجز افغانستان دیگر کشورها خریداری نمیکنند و دیگر بازار هم ندارند."
آقای سعیدی افزود که حکومت طالبان از سوی جامعۀ جهانی به رسمیت شناخته نشده و به همین دلیل حل مشکلات این چنینی از راه دیپلوماتیک دشوار است.
بخش بزرگی از معاملات تجاری بین افغانستان و پاکستان از طریق دروازۀ تورخم صورت میگیرد.
اما این گذرگاه هر از گاهی به علتهای مختلف از جمله درگیری مرزی میان نیروهای مرزی پاکستان و افراد حکومت طالبان و وضع قیودات از سوی پاکستان بسته میشود که در بیشتر موردها بیماران و تاجران متضرر میشوند.
کاشف انور، رئیس اتاق تجارت و صنایع لاهور پاکستان که در ماه ثور سال جاری با اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان گفتگو داشت، گفته بود که در حال حاضر میزان مبادلات دوجانبه بین دو کشور ۵۲۲ میلیون دالر است که اگر کانالهای بانکی بین دو کشور ایجاد شود، این میزان قابل افزایش است.