رخی از دایهها در ولایتهای مختلف افغانستان از تصمیم اخیر «GIZ» مبنی بر توقف فعالیتهای مستقیماش در افغانستان ابراز نگرانی میکنند.
یکی از این دایهها در ولایت کندز که از سوی «GIZ» آموزش دیده است، به شرط افشا نشدن نامش به رادیو آزادی میگوید، با متوقف شدن فعالیتهای مستقیم این نهاد روستانشینان با مشکلات زیادی از جمله در بخش صحی روبهرو خواهند شد.
"جامعۀ ما به دوا و تداوی نیاز دارند، اینجا برای ما آگاهیدهی و آموزش بسیار خوب میدهند و همکاران خوب ما هستند، اما حال اگر GIZ کارمندان خود را از افغانستان بیرون میکند، سبب خواهد شد مشکلات ما بیشتر شود و زنان افغان با چالشهای گوناگون روبهرو شوند."
سحر، یک تن دیگر از دایهها در ولایت بلخ به رادیو آزادی میگوید، آموزش دایهها در مناطق دوردست بخاطری مهم است که میتوانند در صورت نیاز عاجل به مادران در صورت ولادتهای نارمل کمک کنند.
"در ولایتهایی که قابلههای تخصص یافته وجود ندارد و راههایشان دو ساعت سه ساعت میباشد تا کلینیک، مادر تحمل این قدر درد را تا دو سه ساعت ندارد، پس اگر در دیگر بخشها با زنان کمک نمیشود حداقل در این بخش باید با زنان کمک صورت بگیرید."
این نگرانیها درحالی مطرح میشود که قرار است انجمن جرمنی برای همکاریهای بینالمللی (GIZ) که در بخش آموزش و پرورش دایهها نیز فعالیت میکند، فعالیتهای مستقیماش در افغانستان را متوقف و کارمندانش را بیرون کند. GIZ موسسۀ جرمنی است که از سال ۲۰۰۲ به این سو در بخشهای بهبود زندگی افراد نادار در شهرها و قریهها، خدمات صحی و حمایت از زنان کارآفرین در افغانستان فعالیت دارد.
نگرانی باشندهگان روستاهای دور افتاده از نبود یا کمبود داکتران متخصص
در همین حال برخی باشندهگان روستاهای دورافتادۀ افغانستان با شکایت از نبود داکتران متخصص و مراکز صحی میگویند که با مشکلات زیادی بیماران شان به ویژه زنان باردار را به مرکزهای صحی میبرند. آنها از نبود داکتران متخصص و دواهای با کیفیت نیز شکایت دارند.
یک تن از باشندهگان ولسوالی چپهدرهٔ کنر که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش در گزارش گرفته شود، به رادیو آزادی میگوید، به علت عدم دسترسی به کلینیک صحی و دور بودن راه طفلش را از دست داد.
"زمانی که به کلنیک میرویم دو ساعت پیادهروی است، تاز مانی که به آن میرسیم در راه کوه است، سنگ است، من وقتی میرفتم به کلینیک بخاطر دور بودن راه طفلم را از دست دادم، خواست ما این است که برای ما کلینیک ساخته شود."
اکبر جان، باشندهٔ ولسوالی پنجوایی ولایت کندهار به رادیو آزادی میگوید، هرچند در قریهشان کلینیک موجود است، اما داکتران متخصص ندارد.
"داکتران وجود ندارد، داکتر معده، داکتر استخوان، داکتر عصاب همه یک نفر است و نشسته یک نسخه را میدهد، خواست ما این است که داکتران مسلکی برای ما داده شود تا نسخهای را که میدهد دوای آن را از شهر بخریم، اما داکتر مسلکی باشد."
پیش از این شماری از سازمانهای بینالمللی نیز از مشکلات در بخش سیستم صحی در افغانستان ابراز نگرانی کرده بودند. اخیراً سازمان داکتران بدون مرز (ام اس اف) گفته است، نبود حمایتهای بنیادی درازمدت برای مراکز صحی در افغانستان این مراکز را با مشکلات روبهرو کرده است.
از سوی هم سازمان جهانی صحت (دبلیو اچ او) چندی پیش در گزارشی با ابراز نگرانی در بارۀ وضعیت خدمات صحی در افغانستان گفته بود که مرگ و میرهای قابل پیشگیری، روزانه جان ۲۴ مادر و ۱۶۷ نوزاد را در این کشور میگیرد.