امروز ۳۱ می «روز جهانی بدون تنباکو» است. شماری از استفاده کننده‌گان تنباکو در افغانستان می‌گویند به مشکلات صحی و اقتصادی روبه‌رو شده‌اند. در عین حال برخی از روان‌شناسان در مراکز درمانی اعتیاد در افغانستان هشدار می‌دهند که بیشتر افراد که از تنباکو استفاده کرده‌اند بعداً به مواد مخدر رو آورده اند.

سازمان ملل متحد می‌گوید که سالانه بیش از ۸ میلیون نفر در نتیجه استفاده از تنباکو جان های خود را از دست می‌دهند که ۱.۲ میلیون تن آنان به دلیل تنفس دود سگرت از محیط اطراف شان از بین می‌روند.

احمد عُزیر ۳۵ ساله از ولایت لوگر و صدیق افغان ۲۹ ساله از کابل که هر دو بیش از یک دهه از سگرت استفاده کرده‌اند به رادیو آزادی گفتند:

"از سگرت روز یک‌ونیم تا دو قوطی استفاده می‌کنم، شُش و جگرم بسیار تکلیف دارد و در ضمن از این عمل که مدت ۱۴/۱۵ سال می‌شود دارم پشیمان هم هستم، داکتر که معاینه می‌کند می‌گوید که شش‌ها و جگرم را سگرت خراب کرده و دیگر استفاده نکنم، اما نمی‌شود که بدون استفاده از سگرت باشم."

"۱۳ سال می شود که سگرت می‌زنم، روزانه دو قوطی مصرف دارم که هر روز آن مبلغ ۸۰ افغانی هزینه دارد، همچنان سگرت سبب امراض مختلف در بدن می‌شود، اما بر اساس برخی مشکلات به سگرت کشیدن رو آورده ام."

داکتر سید میرآقا حسینی روان‌شناس در یک مرکز درمانی ترک اعتیاد در شهر کابل می‌گوید بیشتر افرادی‌که از استفاده تنباکو آغاز کرده‌اند به آن وابسته شده‌اند و سرنوشت‌شان با اعتیاد به مواد مخدر گره خورده است.

او به رادیو آزادی گفت، استفاده افراد از تنباکو اضرار مختلف جسمی، روانی و عاطفی و همچنان اقتصادی دارد:

"قدم‌های اولی اعتیاد استفاده از دخانیات مثل سگرت و تنباکو شروع می‌شود تا این‌که عمل آن‌ها بیشتر و سنگین‌تر می‌شود و تا که سرانجام به اعتیاد مواد مخدر وصل می‌شود. سگرت، تنباکو و نصوار می‌تواند باعث ایجاد سرطان‌های دهان، مری و معده شود و همچنان سبب ایجاد افسرده‌گی در نزد شخص شود، در عین حال از لحاظ اقتصادی یک ضربه بزرگ است."

سازمان ملل متحد تنباکو را بزرگترین عامل مرگ‌های قابل پیش‌گیری در جهان خوانده و به مناسبت «روز جهانی بدون تنباکو» می‌گوید که سالانه بیش از ۸ میلیون نفر در جهان در نتیجه استفاده از تنباکو جان‌های خود را از دست می دهند که ۱.۲ میلیون تن آنان به دلیل تنفس دود سگرت از محیط اطراف شان از بین می‌روند.

متخصصین صحت می‌گویند که استفاده از تنباکو می‌تواند بر هر عضو بدن تأثیرگذار باشد و اعتیاد به آن، احتمال مبتلا شدن مصرف کننده‌گان آن را به سرطان‌های مختلف، امراض قلبی، ناراحتی‌های تنفسی و مشکلات جگر افزایش دهد و همچنان سبب کاهش باروری و سقط جنین در نزد زنان شود.

در این حال یک آگاه امور اجتماعی و جوانان می‌گوید راه حل برای کاهش و از بین بردن استفاده از تنباکو بلند بردن سطح آگاهی مردم نسبت به ضرر های دخانیات است.

او که نخواست نام‌اش در گزارش گرفته شود به رادیو آزادی گفت تبلیغات بر ضد استفاده از تنباکو می‌تواند از طریق مکاتب و مراکز عمومی، رسانه‌ها و از طریق نصب بنرها به اجرا گذاشته شود: "مسئولیت دولت، مردم و جامعه است که می‌شود از طریق شوراهای مردمی، مساجد و مکاتب به مردم آگاهی‌دهی شود، در باره اضرار تنباکو گفته شود تا مردم از آن آگاهی پیدا کنند و از استفاده تنباکو و این عمل دست بردارند."

شرافت زمان سخنگوی وزارت صحت عامه طالبان به سؤالات رادیو آزادی در مورد این‌که چه تعداد افراد در افغانستان از تنباکو استفاده می‌کنند و چه راه‌های برای جلوگیری از آن اتخاذ شده پاسخ نداد.

اما قانون جلوگیری استفاده از تنباکو در اماکن عمومی در افغانستان در سال ۱۳۹۲ خورشیدی تصویب شده که در آن آمده، هر کس از این قانون تخطی کند، ۳۰۰ افغانی جریمه خواهد شد و در عین زمان بر اساس این قانون ۵۰ درصد افزایش تعرفۀ گمرکی بر واردات سگرت وضع شده بود.

با آن‌هم سگرت در صدها دکان وسگرت فروشی‌های سیار کنار جاده در ولایت‌های مختلف افغانستان به فروش می‌رسد و استفاده کننده‌گان سگرت بدون توجه به ضررهای آن به خود و دیگران آن را خریداری کرده و در محلات مختلف دود می‌کنند.

«تنباکو» گیاهی است که برگ‌های خشک آن حاوی نیکوتین که یک ماده اعتیادآور است، می‌باشد.

بر اساس یافته‌های طبی، پس از کشیدن دود تنباکو، نیکوتین موجود در آن ظرف چند ثانیه وارد جریان خون شده و به مغز می‌رسد و سبب احساس لذت و انرژی می‌شود، اما اثر تولید شده سریعاً از بین رفته و باعث خستگی و کسالت فرد می‌شود و در این شرایط فرد استفاده کننده دوباره به همان احساس قبلی نیاز پیدا کرده و مجدداً اقدام به مصرف می‌کند.

سازمان صحی جهان در سال ۱۹۸۷ میلادی ۳۱ می را به‌عنوان « روز جهانی بدون تنباکو» برگزید.

هدف از آن جلب توجه نسبت به مصرف تنباکو و تأثیرات منفی آن بر سلامت انسان در نظر گرفته شده‌است.

یکی از اقداماتی‌که در «روز جهانی بدون تنباکو» انجام می‌شود این است که برای تشویق عدم استفاده از تنباکو از افراد خواسته می‌شود که در این روز برای ۲۴ ساعت از محصولات تنباکو استفاده نکنند.

بازی امروز تیم‌های ملی فوتبال افغانستان و پاکستان با نتیجۀ صفر مقابل صفر به پایان رسید.

دو تیم در چارچوب رقابت‌های مقدماتی جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۷ به میدان رفتند.

این بازی در ورزشگاه جناح در اسلام آباد، پایتخت پاکستان برگزار شد .

در این حال شماری از مربیان بخاطر تاخیر در صدور ویزا از سوی حکومت پاکستان به بازیکنان افغان انتقاد کرده‌اند.

علی عسکر لعلی، آموزگار بین‌المللی فیفا در فدراسیون آلمان در فیس‌بوک نوشته است که به این دلیل هیچ فرصتی برای تمرین، رفع خستگی و آماده سازی تیم برای این بازی «حساس» وجود نداشته.

فدراسیون فوتبال افغانستان دو روز پیش اعلام کرد که به‌دلیل تأخیر در صدور ویزای بازیکنان، به کنفدراسیون فوتبال آسیا شکایت کرده.

نشست «دادگاه مردمی برای زنان افغانستان» در مادر پایتخت اسپانیا، وارد دومین روزش شد.

امروز نیز روایت‌های قربانیان خشونت علیه زنان در افغانستان در این نشست شنیده شد.

کارشناسان حقوق بشر، وکلا، مدافعان حقوق زنان و فعالان جامعه مدنی آنجا حضور دارند.

قرار است فردا در سومین و آخرین روز نشست، مقام‌های طالبان نیم ساعت فرصت داشته باشند تا در برابر اتهاماتی که علیه آنان مطرح شده از خود دفاع کنند، هرچند هیئت قضایی گفته که تاکنون هیچ پاسخ رسمی از سوی طالبان دریافت نکرده.

بر اساس گفتهٔ برگزارکنندگان، هدف از این نشست به‌ویژه فراهم کردن فرصت برای زنان و دختران افغان است تا دربارهٔ ممنوعیت تحصیل، کار، و مشارکت اجتماعی، و نیز سایر محدودیت‌های گسترده‌ای که طالبان بر آنان تحمیل کرده‌اند، شهادت دهند.

سلیم پیگیر، کارشناس امور سیاسی در کابل، پایتخت افغانستان هدف حملۀ مسلحانه قرار گرفت.

رسانه‌های محلی افغانستان به نقل از عبدالمتین قانع، سخنگوی وزارت داخلۀ حکومت طالبان گزارش داده‌اند که آقای پیگیر در خانه‌اش امروز پنج‌شنبه، از سوی دو فرد مسلح مورد حمله قرار گرفت و زخمی شد.

گزارش شده است که او به شفاخانه منتقل شده است.

قانع گفته است که یکی از مهاجمان بازداشت شده و تحقیقات در این مورد جریان دارد.

سخنگوی وزارت داخله طالبان، انگیزۀ این رویداد را مسایل شخصی خوانده است.

وزارت خارجه‌ هند گفته است که قرار است مقام‌های این کشور با امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجۀ طالبان در مورد روابط دوجانبه و مسائل منطقه‌ای گفت‌وگو کنند.

رندهیر جیسوال، سخنگوی این وزارت به روز پنجشنبه، ۱۷ ماه میزان در شبکه ایکس نوشت که متقی به دهلی‌نو رسیده است.

متقی پس از آن در یک سفر پنج روزه وارد هند شد که شورای امنیت سازمان ملل متحد برایش معافیت از سفر صادر کرد.

امیرخان متقی و چند مقام دیگر حکومت طالبان با تحریم سازمان ملل متحد روبه‌رو استند و برای سفر به خارج از کشور، باید مجوز دریافت کنند.

از زمان حاکمیت دوبارۀ طالبان بر افغانستان، این نخستین سفر متقی به هند است.

قرار است تیم‌های ملی فوتبال افغانستان و پاکستان امروز پنجشنبه، ۱۷ ماه میزان در چارچوب رقابت‌های مقدماتی جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۷ به میدان بروند.

این بازی در ورزشگاه جناح در اسلام آباد، پایتخت پاکستان برگزار می‌شود.

گزارش شده است که بازیکنان و کدر فنی تیم ملی فوتبال چهارشنبه، ۱۶ میزان راهی اسلام‌آباد شدند.

در این حال شماری از مربیان بخاطر تاخیر در صدور ویزا از سوی حکومت پاکستان به بازیکنان افغان انتقاد کرده‌اند.

علی عسکر لعلی، آموزگار بین‌المللی فیفا در فدراسیون آلمان در فیس‌بوک نوشته است که به این دلیل هیچ فرصتی برای تمرین، رفع خستگی و آماده سازی تیم برای این بازی «حساس» وجود نداشته است.

فدراسیون فوتبال افغانستان اخیراً اعلام کرد که به‌دلیل تأخیر در صدور ویزای بازیکنان، به کنفدراسیون فوتبال آسیا شکایت کرده است.

حافظ ضیا احمد، معاون سخنگوی وزارت خارجهٔ طالبان، در یک پیام صوتی و کتبی که ناوقت روز چهارشنبه در صفحهٔ ایکس، توییتر سابق منتشر شده، گفته است که متقی پس از شرکت در نشست‌هایی در مسکو، به دعوت رسمی هند عازم دهلی نو شده است.

به گفتهٔ او، متقی در این سفر با اس. جی. شنکر، وزیر خارجهٔ هند، و شماری از مقام‌های دیگر آن کشور در مورد مسائل سیاسی، اقتصادی، تجارتی و گسترش روابط میان افغانستان و منطقه گفت‌وگو خواهد کرد.

پس از بازگشت طالبان به قدرت در تابستان سال ۲۰۲۱، این نخستین سفر یک مقام بلندپایهٔ حکومت طالبان به هند است، که به‌گفتهٔ رسانه‌های هندی برای پنج روز برنامه‌ریزی شده است.

امیرخان متقی که نامش در فهرست تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار دارد و از سفر به خارج منع شده است، پس از آن به هند می‌رود که کمیتهٔ تحریم‌های شورای امنیت به درخواست دهلی نو، به‌طور موقت برای سفر او اجازه صادر کرده است.

متخصان حقوق بشر، حقوق دانان، فعالان حقوق زنان و کارشناسان مدنی در این جلسه حضور دارند.

برگزارکنندگان این جلسه، هدف این دادگاه را فراهم کردن فرصتی برای قربانیان از افغانستان، به ویژه زنان و دختران خوانده اند تا در مورد محدودیت های گسترده طالبان، از جمله منع آموزش، کار و مشارکت اجتماعی شهادت دهند.

این دادگاه همچنان بخشی از تلاش‌های فعالان حقوق بشر برای حسابگیری از رهبران طالبان و مستندسازی نقض گسترده حقوق زنان در افغانستان خوانده شده است.

قرار است شواهد بدست آمده از این دادگاه پس از بررسی، به محاکم رسمی کشورها سپرده شود.

دادگاه مردمی پیش از این پنجاه جلسه در سراسر جهان دایر کرده است که در آن به بررسی مواردی چون جنایت جنگی، سرکوب سیستماتیک و نقض حقوق بشر پرداخته است.

براساس اعلامیه‌ای که چهارشنبه ۸ اکتوبر، از سوی ستره‌محکمهٔ طالبان منتشر شده است، این فرد که هویت‌اش فاش نشده، به اتهام آنچه طالبان فساد اخلاقی خوانده اند، در محضر عام ۲۵ شلاق زده شده است.

در اعلامیه همچنان آمده است که متهم علاوه بر اجرای ۲۵ شلاق، به یک سال حبس تنفیذی نیز محکوم شده است.

پیش از این نیز طالبان در بیش از چهار سال بازگشت به قدرت، صدها زن و مرد را به اتهامات مختلف در محضر عام مجازات کرده‌اند.

ریچارد بنیت، گزارشگر ویژهٔ سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر افغانستان، در ماه اگست سال جاری گفته بود که اجرای اعدام‌ها و مجازات‌ بدنی توسط طالبان در سال جاری دو برابر شده است و خواهان توقف فوری آن شد.

کاربران رسانه‌های اجتماعی در داخل افغانستان به رادیو آزادی می گویند که دسترسی‌شان به شبکه‌های اجتماعی، از جمله اینستاگرام و فیسبوک محدود شده است.

آنان می افزایند که از عصر روز سه‌شنبه ۱۵ میزان بدون استفاده از فیلترشکن یا وی‌پی‌ان نمی‌توانند به شبکه‌های اجتماعی دسترسی پیدا کنند و قادر به باز کردن «اینستاگرام» و «اسنپ‌چت» خود نیستند.

حکومت طالبان تاکنون به گونهٔ رسمی در مورد مسدودسازی شبکه‌های اجتماعی اظهار نظر نکرده است.
با این حال، پیش از این به مدت دو روز اینترنت در سراسر افغانستان به‌طور سراسری قطع شده بود و به‌تازگی نیز در ولایت کندهار، اینترنت شبکهٔ فایبر نوری با اختلال مواجه شده است.

جوره‌بیک میرزامحمودوف، وزیر انرژی ازبکستان، اعلام کرده است که شرکت‌های ازبکستانی جواز رسمی برای جست‌وجو و تولید منابع هایدروکاربنی را از حکومت طالبان دریافت کرده‌اند.

براساس گزارش رسانه‌های ازبکستان در روز گذشته، او این سخنان را در گفت‌وگو با تلویزیون دولتی آن کشور بیان کرده است.

به گفتهٔ میرزامحمودوف مقامات افغان به شرکت‌های ازبک اجازه داده‌اند تا کار اکتشاف و استخراج منابع تیل و گاز را در داخل خاک افغانستان آغاز کنند.

او افزود که این پروژه از نیمه ماه سپتمبر، بر اساس یک قرارداد ۲۵ ساله در حوزه گازی «توتی‌میدان» در شمال ولایت جوزجان با شرکت ازبکی ایریل کام (Eriell KAM) آغاز شده است.

میرزامحمودوف تأکید کرد:
«این مرحلهٔ نخست خواهد بود و پس از به‌دست‌آمدن نتایج، همکاری‌ها به مناطق دیگر نیز گسترش خواهد یافت.»

او افزود که این پروژه یک اقدام ابتکاری است که برای هر دو کشور منافع اقتصادی به همراه دارد.

براساس معلومات وزارت معادن و پترولیم طالبان، حوزهٔ گازی توتی‌میدان حدود ۷٬۵۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد و شامل حدود ۳۰ چاه می‌باشد.

انتظار می‌رود ازبکستان در دههٔ آینده، هر سال حدود ۱۰۰ میلیون دالر در این پروژه سرمایه‌گذاری کند و گاز استخراج‌شده را در خاک خود تصفیه نماید.