امروز ۳۱ می «روز جهانی بدون تنباکو» است. شماری از استفاده کننده‌گان تنباکو در افغانستان می‌گویند به مشکلات صحی و اقتصادی روبه‌رو شده‌اند. در عین حال برخی از روان‌شناسان در مراکز درمانی اعتیاد در افغانستان هشدار می‌دهند که بیشتر افراد که از تنباکو استفاده کرده‌اند بعداً به مواد مخدر رو آورده اند.

سازمان ملل متحد می‌گوید که سالانه بیش از ۸ میلیون نفر در نتیجه استفاده از تنباکو جان های خود را از دست می‌دهند که ۱.۲ میلیون تن آنان به دلیل تنفس دود سگرت از محیط اطراف شان از بین می‌روند.

احمد عُزیر ۳۵ ساله از ولایت لوگر و صدیق افغان ۲۹ ساله از کابل که هر دو بیش از یک دهه از سگرت استفاده کرده‌اند به رادیو آزادی گفتند:

"از سگرت روز یک‌ونیم تا دو قوطی استفاده می‌کنم، شُش و جگرم بسیار تکلیف دارد و در ضمن از این عمل که مدت ۱۴/۱۵ سال می‌شود دارم پشیمان هم هستم، داکتر که معاینه می‌کند می‌گوید که شش‌ها و جگرم را سگرت خراب کرده و دیگر استفاده نکنم، اما نمی‌شود که بدون استفاده از سگرت باشم."

"۱۳ سال می شود که سگرت می‌زنم، روزانه دو قوطی مصرف دارم که هر روز آن مبلغ ۸۰ افغانی هزینه دارد، همچنان سگرت سبب امراض مختلف در بدن می‌شود، اما بر اساس برخی مشکلات به سگرت کشیدن رو آورده ام."

داکتر سید میرآقا حسینی روان‌شناس در یک مرکز درمانی ترک اعتیاد در شهر کابل می‌گوید بیشتر افرادی‌که از استفاده تنباکو آغاز کرده‌اند به آن وابسته شده‌اند و سرنوشت‌شان با اعتیاد به مواد مخدر گره خورده است.

او به رادیو آزادی گفت، استفاده افراد از تنباکو اضرار مختلف جسمی، روانی و عاطفی و همچنان اقتصادی دارد:

"قدم‌های اولی اعتیاد استفاده از دخانیات مثل سگرت و تنباکو شروع می‌شود تا این‌که عمل آن‌ها بیشتر و سنگین‌تر می‌شود و تا که سرانجام به اعتیاد مواد مخدر وصل می‌شود. سگرت، تنباکو و نصوار می‌تواند باعث ایجاد سرطان‌های دهان، مری و معده شود و همچنان سبب ایجاد افسرده‌گی در نزد شخص شود، در عین حال از لحاظ اقتصادی یک ضربه بزرگ است."

سازمان ملل متحد تنباکو را بزرگترین عامل مرگ‌های قابل پیش‌گیری در جهان خوانده و به مناسبت «روز جهانی بدون تنباکو» می‌گوید که سالانه بیش از ۸ میلیون نفر در جهان در نتیجه استفاده از تنباکو جان‌های خود را از دست می دهند که ۱.۲ میلیون تن آنان به دلیل تنفس دود سگرت از محیط اطراف شان از بین می‌روند.

متخصصین صحت می‌گویند که استفاده از تنباکو می‌تواند بر هر عضو بدن تأثیرگذار باشد و اعتیاد به آن، احتمال مبتلا شدن مصرف کننده‌گان آن را به سرطان‌های مختلف، امراض قلبی، ناراحتی‌های تنفسی و مشکلات جگر افزایش دهد و همچنان سبب کاهش باروری و سقط جنین در نزد زنان شود.

در این حال یک آگاه امور اجتماعی و جوانان می‌گوید راه حل برای کاهش و از بین بردن استفاده از تنباکو بلند بردن سطح آگاهی مردم نسبت به ضرر های دخانیات است.

او که نخواست نام‌اش در گزارش گرفته شود به رادیو آزادی گفت تبلیغات بر ضد استفاده از تنباکو می‌تواند از طریق مکاتب و مراکز عمومی، رسانه‌ها و از طریق نصب بنرها به اجرا گذاشته شود: "مسئولیت دولت، مردم و جامعه است که می‌شود از طریق شوراهای مردمی، مساجد و مکاتب به مردم آگاهی‌دهی شود، در باره اضرار تنباکو گفته شود تا مردم از آن آگاهی پیدا کنند و از استفاده تنباکو و این عمل دست بردارند."

شرافت زمان سخنگوی وزارت صحت عامه طالبان به سؤالات رادیو آزادی در مورد این‌که چه تعداد افراد در افغانستان از تنباکو استفاده می‌کنند و چه راه‌های برای جلوگیری از آن اتخاذ شده پاسخ نداد.

اما قانون جلوگیری استفاده از تنباکو در اماکن عمومی در افغانستان در سال ۱۳۹۲ خورشیدی تصویب شده که در آن آمده، هر کس از این قانون تخطی کند، ۳۰۰ افغانی جریمه خواهد شد و در عین زمان بر اساس این قانون ۵۰ درصد افزایش تعرفۀ گمرکی بر واردات سگرت وضع شده بود.

با آن‌هم سگرت در صدها دکان وسگرت فروشی‌های سیار کنار جاده در ولایت‌های مختلف افغانستان به فروش می‌رسد و استفاده کننده‌گان سگرت بدون توجه به ضررهای آن به خود و دیگران آن را خریداری کرده و در محلات مختلف دود می‌کنند.

«تنباکو» گیاهی است که برگ‌های خشک آن حاوی نیکوتین که یک ماده اعتیادآور است، می‌باشد.

بر اساس یافته‌های طبی، پس از کشیدن دود تنباکو، نیکوتین موجود در آن ظرف چند ثانیه وارد جریان خون شده و به مغز می‌رسد و سبب احساس لذت و انرژی می‌شود، اما اثر تولید شده سریعاً از بین رفته و باعث خستگی و کسالت فرد می‌شود و در این شرایط فرد استفاده کننده دوباره به همان احساس قبلی نیاز پیدا کرده و مجدداً اقدام به مصرف می‌کند.

سازمان صحی جهان در سال ۱۹۸۷ میلادی ۳۱ می را به‌عنوان « روز جهانی بدون تنباکو» برگزید.

هدف از آن جلب توجه نسبت به مصرف تنباکو و تأثیرات منفی آن بر سلامت انسان در نظر گرفته شده‌است.

یکی از اقداماتی‌که در «روز جهانی بدون تنباکو» انجام می‌شود این است که برای تشویق عدم استفاده از تنباکو از افراد خواسته می‌شود که در این روز برای ۲۴ ساعت از محصولات تنباکو استفاده نکنند.

بلال فیضی سخنگوی ادارۀ نجات و امداد رسانی شهر پشاور امروز به رادیو مشعل بخش پاکستان رادیو آزادی گفت که 16 جسد از سیلاب ها در باجور کشف شده و 7 تن دیگر تا هنوز ناپدید اند.

به گفتۀ آقای فیضی تاکنون در اثر سرازیر شدن سیلاب ها در بتگرام ۱۰ تن، در کوز دیر۵ تن و در شانگلی یک تن کشته شده ‌اند. در مانسهره نیز دو تن کشته و یک تن زخمی شده است.

بر اساس خبرگزاری اسوشیتد پرس، از ۲۶ جون تاکنون بیش از ۳۶۰ تن در اثر بارندگی و جاری شدن سیلاب ها در سراسر پاکستان جان خود را از دست داده اند که بیشتر آنها زنان و کودکان اند.

طالبان با پایان حکومت سرپرست، هیچ تغییری را در نظام حکومتی شان اعلام نکرده اند.

شماری از دیپلومات‌های خارجی نیز در نشست امروز در تالار لویه جرگه شرکت داشتند.

چهار سال پیش از امروز در ۱۵ اگست 2021 میلادی نیروهای طالبان وارد کابل شدند و نظام جمهوری افغانستان فروپاشید.

این نهاد امروز(15 اگست) در اعلامیه‌ای از مقام‌های طالبان خواسته که برای تأمین عدالت یک سیستم رسمی حقوقی را ایجاد کنند.

اعلامیه عفو بین‌الملل که به مناسبت چهارمین سال استقرار مجدد طالبان در قدرت منتشر شده، عمدتاً روی سیستم قضایی طالبان متمرکز بود.

طالبان می گویند که محاکم آنها قوانین شریعت اسلامی را تطبیق می کنند، اما سازمان عفو بین الملل گفته است که طالبان بر اساس تفسیر خودشان از قوانین اسلامی برخورد سختگیرانه ای دارند.

در اعلامیه این کارشناسان که امروز(15 اگست) منتشر شد گفته شده که در طول حکومت چهار ساله طالبان، افغان‌ها، به ویژه زنان و دختران، از حقوق و آزادی‌های اساسی شان محروم بوده‌اند.

طالبان تسلط دوباره بر افغانستان را روز پیروزی می ‌نامند و با برگزاری سلسله‌ای از مراسم، امروز را در کابل و سایر ولایات افغانستان جشن می‌گیرند.

از سوی دیگر، مخالفان طالبان در خارج از افغانستان، امروز در چندین کشور جهان نشست هایی را برای محکوم کردن حکومت طالبان تدویر کرده‌اند.

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان در شبکۀ اکس(تویتر سابق) نوشته که سیاست آنها "اقتصاد‌محور" است و به این کار ادامه خواهند داد.

بند پاشدان در ۲۵ کیلومتری شرق شهر هرات، در ولسوالی کرخ موقیعت دارد. این بند ۷۴ متر ارتفاع داشته و با ظرفیت ذخیرهٔ ۵۴ میلیون متر مکعب آب، قادر به تولید دو مگاوات برق است.

کار اعمار بند پاشدان در زمان نظام جمهوری مخلوع در سال ۲۰۱۱ میلادی آغاز شد، اما به دلیل جنگ‌ها هر چندگاهی متوقف ‌شد و به پایۀ اکمال نرسید.

سیگار در تازه ترین گزارش خود گفته است که این اطلاعات را به اساس داده های نزدیک به ۹۰ مقام فعلی و پیشین سازمان ملل متحد و دولت ایالات متحدۀ امریکا، به دست آورده است.

در گزارش آمده است که طالبان "با استفاده از هر وسیلۀ ممکن، به شمول زور، تلاش کرده اند تا کمکهای بشری به جای که آنها می‌خواهند برود".

به گزارش سیگار، این اقدام طالبان برخلاف آنچه است که تمویل کننده های خارجی می‌خواهند.

طالبان در گذشته ادعا ها در مورد مداخلۀ شان در روند کمک رسانی را رد کرده ، اما سازمانهای دیگر نیز از مداخلۀ طالبان در این پروسه شکایت کرده اند.

رادیو آزادی نیز با شماری از شهروندان افغانستان صحبت کرده که گفته اند، کمکهای بشری به اساس میل مقامهای محلی طالبان توزیع می‌شوند و به افراد مستحق نمی‌رسند.

این سازمان در خبرنامه که امروز نشر کرد همچنان گفته است که حکومت طالبان در یک سال گذشته "روند سرکوب آزادی های رسانه ها را با شدت بیشتر ادامه داده است".

به گزارش مرکز خبرنگاران افغانستان طالبان " ساختار سرکوب را گسترده تر کرده و آن را با شتاب بیشتر اجرا می‌کنند".

این اداره در کنار دیگر موارد، به توقف فعالیت ۳۲ شبکۀ تلویزیونی و ۴۵ مورد بازداشت کارمندان رسانه‌ای در یک سال گذشته اشاره کرده است.

حکومت طالبان گفته است که در چوکات "منافع ملی، شریعت اسلامی و سنت های افغانی" آزادی رسانه ها و خبرنگاران را تامین کرده است - ادعای که به تکرار، هم از سوی خبرنگاران و هم از سوی سازمانهای مدافع از آزادی بیان و حقوق بشر رد شده است.

بر اساس دعوت‌نامه‌ای که وزارت انرژی و آب طالبان برای رسانه‌ها ارسال کرده، بند آب پاشدان و کارخانه تولید برق آن به مناسبت چهارمین سالگرد بازگشت طالبان به قدرت افتتاح خواهد شد.

بند پاشدان در ۲۵ کیلومتری شرق شهر هرات، در ولسوالی کرخ واقع شده است. این بند ۷۴ متر ارتفاع دارد و ظرفیت ذخیرهٔ ۵۴ میلیون متر مکعب آب را داراست که قادر به تولید دو مگاوات برق است.

کار ساخت بند پاشدان در نظام جمهوری مخلوع در سال ۲۰۱۱ آغاز شد اما به دلیل جنگ‌ها گاهی پیشرفت داشت و گاهی متوقف می‌شد.

این برنامه هشدار داده که اگر بودجه کافی برای کمک به این افراد فقیر دریافت نکند، میلیون‌ها خانواده در افغان آینده نزدیک با کمبود شدید مواد غذایی مواجه خواهند شد.

برنامه جهانی غذا می‌گوید که با داشتن بودجه محدود، تنها می‌تواند هر ماه برای یک میلیون نیازمند افغان غذای کافی تهیه کند.

براساس ارقام برنامه جهانی غذا، منابع حیاتی افغانستان که شامل حواله‌های پولی از خارج، کمک‌های بشری و زراعت، به دلیل خشک‌سالی و سایر مشکلات تحت فشار قرار دارد.

این برنامه سازمان ملل متحد در کنار شماری از سازمان‌ها و نهادهای دیگر از وقوع یک بحران شدید بشری در افغانستان هشدار داده اند و با توقف کمک‌های امریکا بدتر شده است.

بینت ناوقت روز سه شنبه(12 اگست) در شبکۀ اکس(توییتر سابق) نوشته که باید تمام جوانان به حقوق اساسی شان بشمول آموزش دسترسی داشته باشند.

دیروز ۱۲ اگست روز جهانی جوانان بود.

سازمان ملل متحد می‌گوید که تا سال ۲۰۳۵ میلادی حدود ۵۷ درصد نفوس جهان را جوانان تشکیل خواهند داد.