امروز ۳۱ می «روز جهانی بدون تنباکو» است. شماری از استفاده کننده‌گان تنباکو در افغانستان می‌گویند به مشکلات صحی و اقتصادی روبه‌رو شده‌اند. در عین حال برخی از روان‌شناسان در مراکز درمانی اعتیاد در افغانستان هشدار می‌دهند که بیشتر افراد که از تنباکو استفاده کرده‌اند بعداً به مواد مخدر رو آورده اند.

سازمان ملل متحد می‌گوید که سالانه بیش از ۸ میلیون نفر در نتیجه استفاده از تنباکو جان های خود را از دست می‌دهند که ۱.۲ میلیون تن آنان به دلیل تنفس دود سگرت از محیط اطراف شان از بین می‌روند.

احمد عُزیر ۳۵ ساله از ولایت لوگر و صدیق افغان ۲۹ ساله از کابل که هر دو بیش از یک دهه از سگرت استفاده کرده‌اند به رادیو آزادی گفتند:

"از سگرت روز یک‌ونیم تا دو قوطی استفاده می‌کنم، شُش و جگرم بسیار تکلیف دارد و در ضمن از این عمل که مدت ۱۴/۱۵ سال می‌شود دارم پشیمان هم هستم، داکتر که معاینه می‌کند می‌گوید که شش‌ها و جگرم را سگرت خراب کرده و دیگر استفاده نکنم، اما نمی‌شود که بدون استفاده از سگرت باشم."

"۱۳ سال می شود که سگرت می‌زنم، روزانه دو قوطی مصرف دارم که هر روز آن مبلغ ۸۰ افغانی هزینه دارد، همچنان سگرت سبب امراض مختلف در بدن می‌شود، اما بر اساس برخی مشکلات به سگرت کشیدن رو آورده ام."

داکتر سید میرآقا حسینی روان‌شناس در یک مرکز درمانی ترک اعتیاد در شهر کابل می‌گوید بیشتر افرادی‌که از استفاده تنباکو آغاز کرده‌اند به آن وابسته شده‌اند و سرنوشت‌شان با اعتیاد به مواد مخدر گره خورده است.

او به رادیو آزادی گفت، استفاده افراد از تنباکو اضرار مختلف جسمی، روانی و عاطفی و همچنان اقتصادی دارد:

"قدم‌های اولی اعتیاد استفاده از دخانیات مثل سگرت و تنباکو شروع می‌شود تا این‌که عمل آن‌ها بیشتر و سنگین‌تر می‌شود و تا که سرانجام به اعتیاد مواد مخدر وصل می‌شود. سگرت، تنباکو و نصوار می‌تواند باعث ایجاد سرطان‌های دهان، مری و معده شود و همچنان سبب ایجاد افسرده‌گی در نزد شخص شود، در عین حال از لحاظ اقتصادی یک ضربه بزرگ است."

سازمان ملل متحد تنباکو را بزرگترین عامل مرگ‌های قابل پیش‌گیری در جهان خوانده و به مناسبت «روز جهانی بدون تنباکو» می‌گوید که سالانه بیش از ۸ میلیون نفر در جهان در نتیجه استفاده از تنباکو جان‌های خود را از دست می دهند که ۱.۲ میلیون تن آنان به دلیل تنفس دود سگرت از محیط اطراف شان از بین می‌روند.

متخصصین صحت می‌گویند که استفاده از تنباکو می‌تواند بر هر عضو بدن تأثیرگذار باشد و اعتیاد به آن، احتمال مبتلا شدن مصرف کننده‌گان آن را به سرطان‌های مختلف، امراض قلبی، ناراحتی‌های تنفسی و مشکلات جگر افزایش دهد و همچنان سبب کاهش باروری و سقط جنین در نزد زنان شود.

در این حال یک آگاه امور اجتماعی و جوانان می‌گوید راه حل برای کاهش و از بین بردن استفاده از تنباکو بلند بردن سطح آگاهی مردم نسبت به ضرر های دخانیات است.

او که نخواست نام‌اش در گزارش گرفته شود به رادیو آزادی گفت تبلیغات بر ضد استفاده از تنباکو می‌تواند از طریق مکاتب و مراکز عمومی، رسانه‌ها و از طریق نصب بنرها به اجرا گذاشته شود: "مسئولیت دولت، مردم و جامعه است که می‌شود از طریق شوراهای مردمی، مساجد و مکاتب به مردم آگاهی‌دهی شود، در باره اضرار تنباکو گفته شود تا مردم از آن آگاهی پیدا کنند و از استفاده تنباکو و این عمل دست بردارند."

شرافت زمان سخنگوی وزارت صحت عامه طالبان به سؤالات رادیو آزادی در مورد این‌که چه تعداد افراد در افغانستان از تنباکو استفاده می‌کنند و چه راه‌های برای جلوگیری از آن اتخاذ شده پاسخ نداد.

اما قانون جلوگیری استفاده از تنباکو در اماکن عمومی در افغانستان در سال ۱۳۹۲ خورشیدی تصویب شده که در آن آمده، هر کس از این قانون تخطی کند، ۳۰۰ افغانی جریمه خواهد شد و در عین زمان بر اساس این قانون ۵۰ درصد افزایش تعرفۀ گمرکی بر واردات سگرت وضع شده بود.

با آن‌هم سگرت در صدها دکان وسگرت فروشی‌های سیار کنار جاده در ولایت‌های مختلف افغانستان به فروش می‌رسد و استفاده کننده‌گان سگرت بدون توجه به ضررهای آن به خود و دیگران آن را خریداری کرده و در محلات مختلف دود می‌کنند.

«تنباکو» گیاهی است که برگ‌های خشک آن حاوی نیکوتین که یک ماده اعتیادآور است، می‌باشد.

بر اساس یافته‌های طبی، پس از کشیدن دود تنباکو، نیکوتین موجود در آن ظرف چند ثانیه وارد جریان خون شده و به مغز می‌رسد و سبب احساس لذت و انرژی می‌شود، اما اثر تولید شده سریعاً از بین رفته و باعث خستگی و کسالت فرد می‌شود و در این شرایط فرد استفاده کننده دوباره به همان احساس قبلی نیاز پیدا کرده و مجدداً اقدام به مصرف می‌کند.

سازمان صحی جهان در سال ۱۹۸۷ میلادی ۳۱ می را به‌عنوان « روز جهانی بدون تنباکو» برگزید.

هدف از آن جلب توجه نسبت به مصرف تنباکو و تأثیرات منفی آن بر سلامت انسان در نظر گرفته شده‌است.

یکی از اقداماتی‌که در «روز جهانی بدون تنباکو» انجام می‌شود این است که برای تشویق عدم استفاده از تنباکو از افراد خواسته می‌شود که در این روز برای ۲۴ ساعت از محصولات تنباکو استفاده نکنند.

حکومت طالبان تاکید کرده که راه‌های تجارتی با پاکستان تنها زمانی باز خواهد شد که از اسلام‌آباد اطمینان قوی بگیرد که این مسیرها در آینده برای «فشار سیاسی یا اقدامات غیرقانونی» بسته نخواهند شد.

پاکستان گفته است که برای انتقال کمک‌های بشردوستانهٔ سه ادارۀ سازمان ملل متحد به افغانستان، روی بازگشایی گذرگاه‌های مرزی تورخم و چمن توافق کرده است.

وزارت تجارت پاکستان امروز در یک اعلامیه گفته است که این گذرگاه‌ها برای تجارت، اموال ترانزیتی و مسافران همچنان بسته خواهند ماند.

ذبیح الله مجاهد، امروز در شبکۀ ایکس نوشت: «از آنجایی که افغانستان نیازمندی‌های خود را از کشورهای مختلف دیگر تامین می‌کند، حکومت طالبان تصمیم گرفته است که برای گسترش تجارت و ترانزیت با عزت میان دو طرف، راه‌های تجارتی با پاکستان زمانی دوباره باز خواهد شد که که از حکومت پاکستان اطمینان قوی حاصل شود، تا این راه‌ها برای فشار سیاسی، استفاده غیرقانونی یا تحت فشار قرار دادن مردم بسته نشوند و حقوق مردم هر دو کشور محفوظ بماند.»

اما تا زمان نشر این خبر، گذرگاه‌های مرزی دو کشور بسته مانده است. خبرنگار رادیو مشال بخش پاکستان رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی گزارش داده است که بسیاری کانتینرهای حامل مواد غذایی و دیگر مواد کمکی ملل متحد در کراچی متوقف‌اند. گفته شده است که چند روز را در بر خواهد گرفت تا این کانتینرها به گذرگاه‌های مرزی تورخم و چمن برسند.

پنج گذرگاه تجاری میان پاکستان و افغانستان پس از آن در دوازدهم اکتوبر بسته شدند که در یازدهم اکتوبر میان نیروهای پاکستانی و طالبان افغان درگیری رخ داد؛ در این درگیری ده‌ها تن از هر دو طرف کشته شدند.

نزدیک به سه هفته پیش، ملا عبدالغنی برادر معاون اقتصادی ریاست‌الوزرای حکومت طالبان، پاکستان را متهم کرده بود که از موضوعات تجارتی استفادهٔ سیاسی می‌کند؛ بنابراین، گذرگاه‌های تجارتی با پاکستان زمانی باز خواهند شد که اسلام‌آباد تضمین بدهد که در هیچ حالت و شرایطی دوباره این گذرگاه‌ها را نخواهد بست.

وزارت امنیت داخلی ایالات متحده می‌گوید که یک افغان به نام جان شاه صافی را به اتهام حمایت از شاخهٔ خراسان گروه دولت اسلامی معروف به داعش بازداشت کرده است.

کریستی نوم، وزیر امنیت داخلی امریکا، روز چهارشنبه در یک اعلامیه گفت که این فرد توسط مسئولان بخش تحقیقاتی امنیت داخلی در منطقهٔ وینز‌بورو در ایالت ویرجینیا بازداشت شده است.

در اعلامیۀ این وزارت آمده است که جان شاه صافی برای پدرش نیز اسلحه فراهم کرده است.

بر اساس اعلامیه، پدر صافی، فرمانده یک گروه ملیشه در افغانستان است.

در ادامه آمده است که صافی در ۸ سپتمبر ۲۰۲۱، از طریق برنامۀ «عملیات استقبال از متحدان» حکومت جوبایدن، رئیس جمهور پیشین ایالات متحده وارد فیلادلفیا در ایالت پنسیلوانیا شده بود.

تا هنوز خانواده و اقارب صافی در این مورد تبصره نکرده‌اند.

چند روز پیش مقامات ایالات متحده از بازداشت دو افغان دیگر، رحمن الله لکنوال و محمد داوود الکوزی نیز خبر دادند.

به گفتۀ مقامات امریکا، لکنوال در بیست‌وششم ماه نومبر، سارا بَکس‌تروم و اندرو وولف، دو عضو گارد ملی را در واشنگتن دی‌سی با شلیک گلوله هدف قرار داد.

سارا پس از آسیب‌های شدید در شفاخانه جان باخت و اندرو وولف هنوز بستری است.

الکوزی متهم است که او در تیک‌تاک تهدید کرده بود که با ساختن بمب یک ساختمان را در منطقۀ فورت ورت تکزاس منفجر می‌سازد.

در این گزارش گفته شده که امریکا در مدت بیست سال حضور خود در افغانستان ۱۴۴.۷ میلیارد دالر را صرف بازسازی و ۷۶۳ میلیارد دالر را صرف جنگ و امنیت کرده است.

سیگار در گزارش اخیر خود گفته که از سال 2009 تاکنون، حدود 900 ارزیابی، تفتیش و تحقیقات مرتبط به کمک های امریکا در افغانستان را انجام داده است.

به گفتۀ سیگار گفته، امریکا برای یک افغانستان دموکراتیک و با ثبات هزینه کرد، اما به گفته آن، مدیریت آن ضعیف بوده و این مصارف مملو از حیف‌ومیل و فساد بوده است.

سیگار گفته که در نتیجه تحقیقات توانسته بیش از ۲.۵ میلیارد دالر کمک های امریکا را صرفه جویی و مصارف مشکوک به ارزش ۵۴۱ میلیون دالر را شناسایی کند.

بر اساس گزارش سیگار، ایالات متحده پس از تسلط دوبارۀ طالبان بر افغانستان سه میلیارد و نیم میلیارد دالر کمک‌های بشردوستانه کرده است. دونالد ترمپ، رییس‌جمهور امریکا، در اوایل سال ۲۰۲۵ کمک‌های این کشور با افغانستان را قطع کرد.

رسانه‌های داخلی افغانستان و وزارت امور خارجۀ قطر نیز روز چهارشنبه(۳ دسمبر) از پذیرش اعتبارنامه سفیر جدید قطر در کابل خبر دادند.

قطر در سال‌های اخیر نقش مهمی در امور سیاسی افغانستان داشته و اخیراً قطر میزبان مذاکرات صلح میان افغانستان و پاکستان بود و توافقنامه امریکا و طالبان نیز در سال ۲۰۲۰ در شهر دوحه پایتخت قطر امضا شد.

براساس این گزارش‌ها، ملا محمد حسن آخند، رئیس الوزرای حکومت طالبان گفته که با تعیین سفیر جدید قطر، فصل تازه‌ای در روابط سیاسی میان افغانستان و قطر باز خواهد شد.

عباس علی‌آبادی، وزیر انرژی ایران، به خبرگزاری فارس گفته است "اگر کشوری مایل به فروش آب باشد، ما آن را خواهیم خرید."

اکثر کشورهای همسایهٔ ایران نیز با خشکسالی و کمبود آب مواجه‌اند، از جمله عراق، افغانستان و مناطق مرزی پاکستان.

از سوی دیگر، ارمنستان در شمال این کشور دارای منابع آب نسبتاً بیشتری است.

ایران یکی از خشک‌ترین کشورهای جهان است.

در سال‌های اخیر، کارشناسان کاهش قابل توجه بارندگی، افزایش خشکسالی و دیگر پدیده‌های اقلیمی شدید را در ایران مشاهده کرده‌اند.

تیراندازی بر اعضای گارد ملی امریکا در مرکز شهر واشنگتن دی سی، که در آن یک مهاجر افغان متهم شده، هیچ ارتباطی با مردم و یا دولت افغانستان ندارد. تاریخ و محل برگزاری این نشست مشخص نشده است.

در حمله ۲۶ نوامبر که به رحمان الله لکنوال نسبت داده می‌شود، دو عسکر گارد ملی به‌شدت زخمی شدند، یکی از آنها بعداً در شفاخانه وفات کرد و دیگر همچنان تحت تداوی قرار دارد.

لکنوال با چندین اتهام از جمله قتل عمد روبه‌رو است.

روز سه‌شنبه((۲ دسمبر)) گزارش‌هایی منتشر شد که دوشنبه و مسکو در مورد اعزام این نیروها گفت‌وگو کرده‌اند.

این گزارش‌ها پس از آن منتشر شد که در هفته گذشته پنج شهروند چینی در داخل تاجیکستان در نزدیک شرحد با افغانستان کشته و پنج تن دیگر زخمی شدند.

یوناما در اعلامیۀ به مناسبت سوم دسمبر، روز جهانی افراد دارای معلولیت که امروز(۳ دسمبر) منتشر شد، همچنین گفته که در عقب هر احصائیه یک شخص قرار دارد، کسی که نه تنها با آزمون ها در برابر خود مبارزه می کند، بلکه اغلب یک منبع حیاتی برای حمایت از خانواده ها و جوامع، محسوب می شود.

به گفتۀ یوناما، در این روز یک حقیقت ساده، اما قدرتمند را باید به یاد داشت که افراد دارای معلولیت بخش اساسی از بافت اجتماعی افغانستان هستند.

در اعلامیۀ یوناما همچنین گفته شده، که دهه ها درگیری، بی جا شدن، خشکسالی و سیستم های ضعیف صحی و اقتصادی به گسترس معلولیت در سطح بلند در سراسر افغانستان کمک کرده است.

بر اساس گزارش این اداره که امروز (۳ دسمبر) در ویب سایت ریلیف ویب، منتشر شد، بیش از ۵۵۰ هزار زن، از جمله بیش از ۳۳۰۰ زن باردار به مراقبت‌های مداوم نیاز دارند، در حالی که قطع ارتباطات و افزایش بی‌ثباتی در امتداد سرحد افغانستان با پاکستان، همچنان کمک‌رسانی را مختل کرده و دسترسی ایمن به حمایت را محدود می‌سازد.

در گزارش گفته شده که تا امروز ۲ میلیون دالر از جملۀ ۵ میلیون دالر مورد نیاز برای کمک بسیج شده و بودجه اضافی برای تضمین تداوم خدمات ضروری برای زنان و دخترانی که بیشتر در معرض خطر هستند، بطور عاجل نیاز است.

در زلزلۀ ۳۱ اگست، در شرق افغانستان، به ویژه در ولایت کنر، بیش از ۲۲۰۰ تن کشته، حدود ۴۰۰۰ تن زخمی و حدود ۷۰۰۰ خانه تخریب شد.

ازبکستان مرز خود با افغانستان را که از سال ۲۰۲۱ بسته بود، به‌طور کامل برای تردد مسافران و موترها دوباره باز کرد.

بر اساس گزارش‌ها، اتاق تجارت و صنایع ازبکستان روز سه‌شنبه اعلام کرد که عبور و مرور در پل ترمز–حیرتان از سر گرفته شده و از این پس شهروندان هر دو کشور می‌توانند با ویزه از این مسیر سفر کنند.

مقامات ازبکستان امیدوارند با بازگشایی دوباره این مسیر، صادرات به افغانستان افزایش یابد و احتمالا در سال ۲۰۲۶ به ۲.۵ میلیارد دالر برسد.

این مسیر ترانزیتی مهم در حالی دوباره باز می‌شود که تمامی راه‌های بین افغانستان و پاکستان از نزدیک به دو ماه پیش مسدود شده‌اند.